نفروپتوز چیست؟

نفروپتوز نوعی بیماری است که فرد در هنگام ایستادن، یک یا دو کلیه او در حدود 5 سانتی متر از موقعیت صحیح خود در شکم پایین می آید.
کلیه ها مجموعه ای از اندام های لوبیایی شکل هستند که وظیفه فیلتر کردن مواد زائد از خون و تولید ادرار در بدن را دارند. آنها در شکم در دو طرف ستون فقرات، درست در زیر قفس دنده قرار دارند. نفروپتوز را همچنین می توان کلیه شناور، کلیه سرگردان یا پتوز کلیه نامید.
بیشتر افراد مبتلا به نفروپتوز هیچ علائمی را تجربه نمی کنند و نیازی به هیچ درمانی ندارند. افرادی که موارد شدید دارند ممکن است نیاز به نوعی عمل جراحی بنام نفروپکسی لاپاراسکوپی داشته باشند تا کلیه در جای مناسب خود محکم شود. با این حال، در بیشتر موارد نفروپتوز نیازی به مراقبت پزشکی ندارد.

علائم

اکثر افراد مبتلا به نفروپتوز اصلاً علائمی ندارند. در بعضی از افراد، علائم هنگام ایستادن بروز می کند و اغلب هنگام خوابیدن تسکین می یابد. این علائم عبارتند از:

• یک درد تیز (در پهلو) که به کشاله ران منتقل می شود
• حالت تهوع
• استفراغ
• فشار خون بالا
• یک توده شکمی هنگام قرار گرفتن به حالت ایستاده
• احساس وزن در شکم
• هماتوریا (خون در ادرار)
• پروتئینوریا (پروتئین بیش از حد در ادرار)
• سابقه عفونت های مکرر مجاری ادراری (UTI)

تقریباً 70 درصد موارد نفروپتوز روی کلیه راست، 10 درصد فقط در کلیه چپ و 20 درصد روی هر دو کلیه تأثیر می گذارد.

چه عواملی باعث نفروپتوز می شوند؟

نفروپتوز یک بیماری مادرزادی است، به این معنی که شما با آن متولد می‌شوید. کلیه ها مانند سایر اندام ها نسبتاً متحرک هستند. آنها می توانند چند سانتی متر بدون مشکل تغییر مکان دهند.
با این حال، در نفروپتوز، هنگام حرکت فرد از حالت خوابیده به حالت ایستاده، کلیه یا کلیه‌ها بیش از 5 سانتی متر پایین می آیند. دلیل دقیق این امر به خوبی درک نشده است.
اعتقاد بر این است که حرکت کلیه به حمایت نا کافی از برخی ساختارها یا بافت همبند اطراف کلیه ها مربوط است.
نفروپتوز در خانمها خصوصاً در بدنهای کوچکتر شایعتر است. تقریباً تا 20 درصد زنان به آن مبتلا هستند. با این حال، از آنجا که 80 تا 90 درصد افراد مبتلا به نفروپتوز هیچ علائمی ندارند، تعداد دقیق آنها مشخص نیست.

درمان

نفروپتوز یک بیماری مضر محسوب نمی شود. درمان فقط در افرادی که علائم دارند توصیه می شود.
در گذشته، افزایش وزن، دراز کشیدن مکرر، کرست شکمی یا باند و ورزش شکم برای کمک به درمان علائم، توصیه می شد. متأسفانه، این روشهای درمانی، موفقیت کمی در مدیریت علائم داشته اند. به همین دلیل دیگر توصیه نمی شوند.
نفروپتوز اکنون با یک روش جراحی معروف به نفروپکسی لاپاراسکوپی درمان می شود. مهم است که به دقت خطرات جراحی را در نظر بگیرید. در این روش کلیه شناور در موقعیت صحیح خود محکم می شود.
نفروپکسی لاپاروسکوپی یک روش درمانی کم تهاجم مدرن است. با بیهوشی عمومی انجام می شود. این عمل به طور کلی 45 دقیقه طول می کشد و نیاز به 2 تا 4 روز بستری در بیمارستان دارد.
یک مطالعه در سال 2007 اثر کوتاه مدت و بلند مدت نفروپکسی لاپاراسکوپی را ارزیابی کرد. برخی از افراد مورد مطالعه، کاهش قابل توجه درد، کاهش عفونت ادراری و بهبود کلی کیفیت زندگی را به دنبال این روش گزارش کردند. در طول مطالعه هیچ عارضه عمده ای مشاهده نشد.
در گذشته، نفروپکسی روشی بحث برانگیز بود. این روش غالباً بی اثر بود و خطر مرگ زیادی را در پی داشت. این مسائل ممکن است به دلیل تشخیص نادرست و جراحی باز رخ داده باشد. این روش آنقدر بی نتیجه بود که مدتی تقریباً توسط متخصصان اورولوژی متوقف شد.

نسخه مدرن این روش بسیار ایمن تر است زیرا این عمل به روش لاپاراسکوپی انجام می شود. این روش از طریق برش های کوچک با کمک دوربین انجام می شود. پیشرفت در تشخیص و روش جراحی نیز باعث شده است که جراحی بسیار مثرتر باشد.

عوارض ثانویه

برخی از افراد مبتلا به نفروپتوز علائم دار ممکن است سندرمی به نام بحران دیتل را تجربه کنند. در بحران دیتلکلیه شناور، حالب (لوله باریکی را که از کلیه به مثانه منتهی می شود) را مسدود می کند.
این مسئله می تواند منجر به موارد زیر شود:

• درد پهلو شدید
• حالت تهوع
• لرز
• تاکی کاردی (ضربان قلب سریع)
• خروجی ادرار کم
• هماتوریا (خون در ادرار)
• پروتئینوریا (پروتئین بیش از حد در ادرار)
• کلیه بزرگ و باریک

بحران دیتل معمولاً با دراز کشیدن و آوردن زانوها به داخل سینه برطرف می شود.

افراد مبتلا به نفروپتوز ممکن است دچار عفونت ادراری (UTI) مکرر نیز شوند. UTI عفونت مجرای ادرار، مثانه یا کلیه است که به طور معمول توسط باکتری ایجاد می شود. علائم UTI در مجرای ادرار یا مثانه عبارتند از:

• سوزش ادرار
• تکرر ادرار افزایش می یابد
• ادرار خونی یا ابری

وقتی کلیه درگیر باشد، عفونت ادراری می تواند زندگی را تهدید کند. علائم عفونت ادراری کلیه ها شامل موارد زیر است:

• درد و حساسیت در قسمت فوقانی کمر و پهلوها
• لرز
• تب
• حالت تهوع
• استفراغ

کلام آخر

اکثر افراد مبتلا به نفروپتوز هیچ علائمی ندارند و شرایط بی خطر است. در این موارد هیچ درمانی توصیه نمی شود.

در افراد دارای علائم، جراحی معمولاً تنها درمان مؤثر برای تسکین علائم است. در گذشته، جراحی نفروپتوز میزان مرگ و میر بالایی داشت. روشهای جراحی مدرن بی خطر و موثر هستند. اگر مشکوک به علائم نفروپتوز هستید، با پزشک خود صحبت کنید.