مسمومیت ناشی از شوکران

شوکران سمی چیست؟

شوکران سمی، یکی از خطرناک‌ترین گیاهانی است که در سراسر جهان می‌روید. گیاه شوکران گلهای سفیدی دارد و به صورت بوته رشد می‌کند، ساقه این گیاه دارای نقطه‌هایی به رنگ بنفش است. شوکران تقریباً تا 9 فوت (270 سانتیمتر) می‌تواند ارتفاع داشته باشد.

این گیاه در ابتدا از اروپا به عنوان نوعی گیاه باغی به دنیا معرفی شد. شوکران به طور معمول در فصل بهار می‌روید، اما در برخی از نقاط جهان ممکن است در فصل‌های مختلف رشد کند.

مسمومیت ناشی از شوکران، پس از مصرف هر بخشی از گیاه، مانند دانه، گل، برگ یا میوه رخ می‌دهد. تمام قسمت‌های این گیاه حاوی آلکالوئیدهای سمی هستند که می توانند حتی در مقادیر کم، باعث مرگ شوند. آلکالوئید ها می توانند انتقال تکانه‌های عصبی را به عضلات تحت تاثیر قرار دهند و در نهایت از طریق نارسایی تنفسی باعث مرگ فرد شوند. حتی دست زدن به این گیاه ممکن است باعث واکنش پوستی در برخی افراد شود. تا به امروز، هیچ پادزهری برای آن ساخته نشده است.

برگ‌های این گیاه تا زمانی که گل تولید می‌کنند و به ویژه در فصل بهار، سمی هستند. ریشه شوکران سمی شبیه به گیاه شقاقل و برگ‌ آن شبیه به جعفری است. همین شباهت‌ها دلیل اولیه برای مسمومیت‌های تصادفی است.

شوکران سمی اغلب در کنار جاده ها، در مناطق دپوی زباله و نرده ها یافت می‌شود. این گیاه می تواند در بین گیاهان بی‌ضرر در مراتع و محصولات زراعی رشد کند، شوکران سمی به ویژه برای دام‌ها خطرناک است. با این حال، بوی ناخوشایند آن معمولاً باعث می شود حیوانات از خوردن آن اجتناب کنند، مگر اینکه هیچ گیاه دیگری برای خوردن وجود نداشته باشد.

شوکران سمی به نام‌های زیر نیز شناخته می‌شود:

• شوکران مرگبار
• جعفری سمی
• سرخس کالیفرنیا
• شوکران نقطه دار

علائم مسمومیت ناشی از شوکران

علائم مسمومیت ناشی از شوکران می تواند 30 دقیقه تا چند ساعت پس از مصرف در هر نقطه از بدن ظاهر شود. شدت علائم تا حد زیادی بستگی به این دارد که چه مقدار از این گیاه وارد بدن شما شده است.
علائم رایج مسمومیت ناشی از شوکران عبارتند از:

• لرزش
• سوزش دستگاه گوارش
• افزایش بزاق
• گشاد شدن مردمک چشم
• درد عضلانی
• ضعف عضلانی یا فلج عضلانی
• ضربان قلب سریع و به دنبال کاهش ضربان قلب
• از دست دادن تکلم
• تشنج
• بیهوشی یا کما

در موارد شدیدتر، مصرف این گیاه می‌تواند مسائل جدی ایجاد کند. عوارض ثانویه ناشی از مسمومیت شوکران عبارتند از:

• آسیب به سیستم عصبی مرکزی
• نارسایی تنفسی
• رابدومیولیز حاد یا تجزیه عضلات اسکلتی آسیب دیده
• نارسایی حاد کلیه
• مرگ

اگر پس از لمس کردن، مزه کردن یا خوردن این گیاه سمی، هر گونه واکنش نامطلوب را تجربه کردید به پزشک مراجعه کنید.

درمان مسمومیت 

تا به امروز، هیچ پادزهری برای مسمومیت ناشی از شوکران ساخته نشده است. درمان آن بستگی به شدت وضعیت و علائم دارد.

اگر دچار مشکلی تنفسی شده باشید، پزشک به دنبال روشی برای باز کردن راه تنفس شما خواهد بود. همچنین سعی خواهد کرد آثار سم را از دستگاه گوارش پاک کند.

اگر دچار تشنج شده باشید، ممکن است برای درمان آن از داروهای ضد تشنج استفاده شود. همچنین ممکن است از طریق تزریق داخل وریدی به بدن شما مایعات تزریق شود تا از کم آبی جلوگیری گردد و مقدار مواد مغذی به حالت نرمال بازگردد.

چگونه از مسمومیت ناشی از شوکران جلوگیری کنیم

حذف این گیاه از محیط اطراف خود، اولین روش برای پیشگیری است. کارشناسان توصیه می کنند هنگام کندن آن از حذف ریشه مطمئن شوید.

از سوزاندن این گیاه خودداری کنید زیرا گاز آن می‌تواند باعث ایجاد علائم آسم شود و این کار خطر ابتلا به واکنش را افزایش می‌دهد.

می توانید از علف کش‌ها نیز برای بین بردن گیاه شوکران استفاده کنید، اما بعد از آنکه گل های آن رویید این کار بی‌فایده است. بهترین زمان برای استفاده از علف کش‌ها در اواخر پاییز یا اوایل بهار است.

قبل از دست زدن به گیاه شوکران سمی از دستکش، ماسک صورت و سایر لباس های محافظ استفاده کنید تا از واکنش نامطلوب جلوگیری شود. بعد از کندن و قبل از انداختن به سطل زباله آن را در یک کیسه پلاستیکی قرار دهید تا از آلودگی بیشتر جلوگیری شود.

سخن پایانی

مسمومیت ناشی از شوکران می تواند کشنده باشد و پادزهری هم برای آن وجود ندارد. علائم می توانند از 30 دقیقه پس از خوردن گیاه شروع به نشان دادن کنند. شدت مسمومیت بستگی به مقدار شوکران در بدن شما و میزان سمی بودن گیاه در زمان مصرف دارد.

هنگام لمس یا دست زدن به گیاهان جدید، احتیاط کنید. اگر در حال جستجوی غذا هستید، به گیاهانی که شبیه هویج وحشی، جعفری و سایر سبزیجات و گیاهان هستند توجه ویژه ای داشته باشید تا اطمینان حاصل کنید که شوکران نباشند.

اگر بعد از خوردن یک گیاه علائم نامنظمی را تجربه کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.