آسیب نخاعی چیست؟
آسیب نخاعی، نوعی صدمه جدی جسمی است که احتمالاً تأثیر قابل توجهی بر اکثر جنبه های زندگی روزمره خواهد داشت.
نخاع دسته ای از اعصاب و بافتهای دیگر است که مهره های ستون فقرات آنها را در برمی‌گیرد و از آنها محافظت می کند. مهره ها استخوانهایی هستند که روی هم چیده شده و ستون فقرات را تشکیل می دهند. ستون فقرات شامل بسیاری از اعصاب است و از پایه مغز در پشت سر شروع می شود و به باسن ختم می شود.
نخاع وظیفه ارسال پیام از مغز به تمام قسمتهای بدن را دارد. همچنین پیام هایی از بدن به مغز می فرستد. به دلیل پیام هایی که از طریق نخاع ارسال می شود، قادر به درک درد و حرکت اندام های خود هستیم.
اگر نخاع آسیب ببیند، ممکن است بعضی از این پیام ها یا همه آنها نتوانند عبور کنند. نتیجۀ آسیب نخاعی، از دست دادن احساس یا تحرک کامل است. آسیب نخاعی نزدیک به گردن معمولاً باعث فلج شدن در قسمت بیشتری از بدن نسبت به آسیب در ناحیه کمر می شود.
آسیب‌های نخاعی معمولاً چگونه اتفاق می افتد؟
آسیب نخاعی اغلب نتیجه یک حادثه غیرقابل پیش بینی یا یک رویداد خشن است. موارد زیر می تواند منجر به آسیب به نخاع شود:
- حملۀ خشن مانند چاقو زدن یا شلیک گلوله
- شیرجه در آبی که خیلی کم عمق است و برخورد به کف زمین
- ضربه در حادثه رانندگی، به ویژه ضربه در ناحیه صورت، سر و گردن، پشت یا ناحیه قفسه سینه
- سقوط از ارتفاع زیاد
- آسیب های سر یا ستون فقرات در حین رویدادهای ورزشی
- حوادث الکتریکی
- پیچش شدید قسمت میانی تنه
علائم آسیب نخاعی چیست؟
برخی از علائم آسیب نخاعی عبارتند از:
- مشکل در راه رفتن
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده
- ناتوانی در حرکت دادن بازو یا پا
- احساس گسترش بی حسی یا گزگز در اندام ها
- بیهوشی
- سردرد
- درد، فشار و سفتی در ناحیه پشت یا گردن
- علائم شوک
- موقعیت غیر طبیعی سر
اگر به آسیب نخاعی مشکوک شدم چه کاری باید انجام دهم؟
اگر فکر می کنید شما یا شخص دیگری دچار ضایعه نخاعی شده‌اید، روند زیر را دنبال کنید:
- بلافاصله با 115 تماس بگیرید. هرچه کمک پزشکی زودتر برسد، بهتر است.
- شخص را به هیچ وجه حرکت ندهید، مگر اینکه خیلی ضروری باشد. این مورد شامل تغییر مکان سر شخص یا تلاش برای برداشتن کلاه ایمنی شخص آسیب دیده نیز می شود.
- شخص را تشویق کنید که حتی الامکان بی حرکت بماند، حتی اگر احساس کند که به تنهایی قادر به بلند شدن و راه رفتن است.
- اگر فرد نفس نمی کشد، CPR را انجام دهید. سر را به عقب خم نکنید. به جای آن، فک را به جلو حرکت دهید.
با ورود فرد به بیمارستان، پزشکان معاینه جسمی و عصبی را انجام می دهند. این معاینه، به آنها کمک می کند تا تشخیص دهند که به نخاع آسیب دیده است یا نه و در صورت آسیب، محل آسیب دیدگی کجاست.
ابزارهای که پزشکان ممکن است برای تشخیص آسیب نخاعی استفاده کنند عبارتند از:
- سی تی اسکن
- ام آر آی
- اشعه ایکس ستون فقرات
- آزمایش زمایش پتانسیل برانگیخته، که اندازه گیری سرعت رسیدن سیگنال های عصبی به مغز را ارزیابی می کند
چگونه می توانم از آسیب نخاعی جلوگیری کنم؟
از آنجا که آسیب های نخاعی اغلب به دلیل حوادث غیر قابل پیش بینی است، بهترین کار، کاهش خطر است. برخی از اقدامات برای کاهش خطر عبارتند از:
- همیشه وقتی در اتومبیل هستید کمربند ایمنی را ببندید
- هنگام ورزش از تجهیزات محافظتی مناسب استفاده کنید
- هرگز در آب شیرجه نزنید، مگر اینکه ابتدا آن را بررسی کنید تا مطمئن شوید به اندازه کافی عمیق و عاری از سنگ است
کلام آخر
برخی از افراد پس از آسیب نخاعی زندگی کامل و پرباری را سپری می کنند. با وجود این، اثرات شدید بالقوه آسیب نخاعی وجود دارد. اکثریت قریب به اتفاق افراد برای مقابله با عدم تحرک به وسایل کمکی مانند واکر یا صندلی چرخدار احتیاج دارند و حتی ممکن است برخی از گردن به پایین فلج شوند.
ممکن است در انجام کارهای روزمره به کمک نیاز داشته باشید تا یاد بگیرید که کارها را به طرز متفاوتی انجام دهید. زخم های ناشی از فشار و عفونت های دستگاه ادراری از عوارض شایع هستند. همچنین ممکن است برای آسیب نخاعی، تحت درمان توانبخشی ویژه قرار بگیرید.
