کاهش اشتها زمانی رخ می دهد که شما اشتیاقی برای غذا خوردن ندارید. این حالت را کم اشتهایی یا از دست دادن اشتها نیز می گویند که اصطلاح پزشکی آن، بی اشتهایی است.
شرایط بسیار متنوعی می تواند باعث کاهش اشتها شود. این موارد در محدوده بیماری های روحی و جسمی است.
اگر دچار بی اشتهایی شوید، ممکن است علائم مرتبطی مانند کاهش وزن یا سوء تغذیه نیز داشته باشید. در صورت عدم درمان، این موارد می تواند جدی باشد بنابراین مهم است که دلیل کاهش اشتها را پیدا کرده و آن را درمان کنید.
چه عواملی باعث کاهش اشتها می شود؟
برخی از شرایط می توانند منجر به کاهش اشتها شوند. در بیشتر موارد با درمان بیماری یا علت اصلی آن، اشتهای شما به حالت طبیعی برمی گردد.
باکتری ها و ویروس ها
از دست دادن اشتها می تواند به دلیل عفونت های باکتریایی، ویروسی، قارچی یا سایر عفونت های بدن، ایجاد شود.
در اینجا فقط چند مورد از نتایج آن وجود دارد:
پس از درمان مناسب بیماری، اشتهای شما برمی گردد.
علل روانشناختی
دلایل مختلف روانشناختی برای کاهش اشتها وجود دارد. بسیاری از افراد مسن اشتهای خود را از دست می دهند، اگرچه کارشناسان دقیقاً دلیل آن را نمی دانند.
اشتهای شما ممکن است هنگامی که غمگین، افسرده، یا مضطرب هستید کاهش یابد. بی حوصلگی و استرس نیز با کاهش اشتها مرتبط است.
اختلالات خوردن، مانند بی اشتهایی عصبی، نیز می تواند به طور کلی باعث کاهش اشتها شود. فرد مبتلا به بی اشتهایی عصبی دچار گرسنگی خود خواسته یا روش های دیگری برای کاهش وزن می شود.
افرادی که به این بیماری مبتلا هستند به طور معمول کم وزن هستند و ترس از افزایش وزن دارند. بی اشتهایی عصبی همچنین می تواند باعث سوء تغذیه شود.
شرایط پزشکی
شرایط پزشکی زیر ممکن است باعث کاهش اشتهای شما شود:
- بیماری مزمن کبدی
- نارسایی کلیه
- نارسایی قلبی
- هپاتیت
- اچآیوی
- زوال عقل
- کم کاری تیروئید
سرطان نیز می تواند باعث از دست دادن اشتها شود، به خصوص اگر سرطان در مناطق زیر متمرکز باشد:
- روده بزرگ
- معده
- تخمدان
- لوزالمعده
بارداری نیز می تواند باعث کاهش اشتها در سه ماهه اول بارداری شود.
داروها
برخی از داروها ممکن است میل به غذا خوردن شما را کاهش دهند. این داروها شامل داروهای غیرقانونی (مانند کوکائین، هروئین و آمفتامین) همراه با برخی داروهای تجویز شده می شود.
برخی از داروهای تجویزی که اشتها را کاهش می دهند عبارتند از:
- آنتی بیوتیک های خاص
- کدئین
- مورفین
- داروهای شیمی درمانی
چه موقع به دنبال درمان فوری باشید
اگر بدون دلیل مشخص شروع به کاهش سریع وزن می کنید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
همچنین اگر کاهش اشتها می تواند ناشی از افسردگی، الکل یا اختلال در خوردن غذا مانند بی اشتهایی عصبی یا پرخوری باشد، نیاز به کمک فوری پزشک خواهید داشت.
کاهش اشتها چگونه درمان می شود؟
درمان کاهش اشتها به علت آن بستگی دارد. اگر علت آن عفونت باکتریایی یا ویروسی باشد، معمولاً به درمان خاصی برای این علامت نیاز نخواهید داشت، زیرا با بهبود عفونت، میل به غذا خوردن به سرعت برمی گردد.
مراقبت در منزل
اگر کاهش اشتها به دلیل بیماری پزشکی مانند سرطان یا بیماری مزمن باشد، تحریک اشتها دشوار است. با این حال، لذت بردن از غذا با صرف غذا در کنار خانواده و دوستان، پختن غذاهای مورد علاقه خود یا بیرون رفتن برای صرف غذا در رستوران ها ممکن است به تشویق غذا خوردن کمک کند.
برای کمک به کمبود اشتها، ممکن است فقط در خوردن فقط یک وعده غذایی بزرگ در روز و میان وعده های سبک، تمرکز کنید. خوردن وعده های غذایی مکرر کوچک نیز می تواند مفید باشد، این نوع غذا خوردن معمولاً کار معده را راحت تر می کند.
ورزش سبک نیز ممکن است به افزایش اشتها کمک کند. برای اطمینان از دریافت مواد مغذی کافی از غذا، وعده های غذایی باید کالری و پروتئین زیادی داشته باشند. همچنین ممکن است بخواهید نوشیدنی های پروتئینی مایع را امتحان کنید.
یادداشت برداری از آنچه می خورید و می نوشید در طی چند روز تا یک هفته می تواند مفید باشد. این کار به پزشک کمک می کند تا میزان تغذیه و اشتهای شما را ارزیابی کند.
مراقبت پزشکی
در طول ملاقات، پزشک شما سعی می کند تصویری کامل از علائم شما ایجاد کند. پزشک وزن و قد شما را اندازه می گیرد و آن را با میانگین جامعه آماری مقایسه می کند.
همچنین از شما در مورد سابقه پزشکی، داروهای مصرفی و رژیم غذایی سوال خواهد شد. آماده پاسخگویی به سؤالات زیر باشید:
- علائم از کی شروع شد
- آیا خفیف است یا شدید
- چقدر وزن کم کردی
- آیا دچار حادثه شده ای که منجر به بی اشتهایی شده
- آیا علائم دیگری دارید
بنابراین ممکن است لازم باشد آزمایشاتی انجام شود تا علت کاهش اشتهای شما پیدا شود.
آزمایشات احتمالی شامل موارد زیر است:
- سونوگرافی از شکم
- شمارش کامل سلول های خون
- آزمایش های عملکرد کبد، تیروئید و کلیه (اینها معمولاً فقط به نمونه خون نیاز دارند)
- یک سری آزمایش های دستگاه گوارش فوقانی، که شامل اشعه ایکس است و مری، معده و روده کوچک شما را بررسی می کند.
- سی تی اسکن از سر، سینه، شکم یا لگن
در برخی موارد، از نظر بارداری و HIV آزمایش خواهید شد. ادرار شما ممکن است از نظر ردیابی داروها آزمایش شود.
اگر کاهش اشتها منجر به سوء تغذیه شده باشد، ممکن است از طریق یک مسیر داخل وریدی مواد مغذی به شما داده شود.
همچنین ممکن است پزشک برای تحریک اشتهای شما داروی خوراکی تجویز کند.
اگر کاهش اشتها در نتیجه افسردگی، اختلال در غذا خوردن یا سوء مصرف دارو است، ممکن است به یک متخصص بهداشت روان ارجاع شوید.
بی اشتهایی ناشی از داروها با تغییر در دوز دارو یا تغییر در نسخه درمان می شود. بدون مشورت با پزشک خود هرگز داروهای خود را تغییر ندهید.
اگر کاهش اشتها درمان نشود، چه نتیجه ای خواهد داشت؟
اگر کاهش اشتهای شما به دلیل یک بیماری کوتاه مدت است، به طور طبیعی و بدون هیچگونه اثر طولانی مدت بهبود خواهید یافت.
با این حال، اگر به علت یک بیماری مزمن باشد، بدون درمان ممکن است وضعیت بدتر شود.
در صورت عدم درمان، کاهش اشتها همچنین می تواند با علائم شدیدتری همراه باشد، مانند:
- خستگی مفرط
- کاهش وزن
- ضربان سریع قلب
- تب
- تحریک پذیری
- احساس مریضی عمومی یا بی حالی
اگر کم اشتهایی شما ادامه یابد و دچار سوء تغذیه یا کمبود ویتامین و الکترولیت شوید، می تواند عوارض مرگباری برای شما داشته باشد. بنابراین، در صورت کم اشتهایی که بعد از یک بیماری حاد برطرف نمی شود یا بیش از چند هفته طول می کشد، مراجعه به پزشک اهمیت فراوانی دارد.
