در این نوشته قصد داریم با انواع روش های مختلف خود مراقبتی آشنا شویم امروزه در جامعه‌ای زندگی می کنیم که از مردم انتظار می‌رود ساعت‌های طولانی کار کنند، این باور وجود دارد که باید همیشه سازنده و مفید باشیم، که در نهایت می‌تواند فرصتهای مراقبت از خود را از بین ببرد.
خود مراقبتی چیست ؟ با رعایت اصول خود مراقبتی چه تغییراتی در زندگی ما رخ می دهد؟ آیا صرف زمان برای خود مراقبتی می تواند مفید باشد؟ آیا این کار نیازی به تعهد زمانی و هزینه زیادی دارد؟ برای فهمیدن پاسخ این سوالات تا آخر با ما همراه باشید.
خود مراقبتی چیست؟
خودمراقبتی یعنی مراقبت از خود، یعنی اینکه ما برای حفظ سلامت و شادابی خود، کارهای روزمره کوچکی انجام دهیم تا زندگی بهتر و سالم تری داشته باشیم . خودمراقبتی شامل اقداماتی است آموختنی ، آگاهانه و هدفمند که هر فردی برای خود، خانواده و دیگران انجام می دهد تا سالم بماند، از سلامت جسمی و روانی خود حفاظت کند، نیازهای اجتماعی خود را برآورده سازد، از بیماری ها یا حوادث پیشگیری کند، از ناخوش ها و بیماری های مزمن مراقبت کند و نیز از سلامت خود بعد از بیماری حاد یا ترخیص از بیمارستان حفاظت کند. خود مراقبتی به وضوح موجب افزایش کارآیی و مهارت های فردی ما می شود.
چرا مراقبت از خود مهم است؟
با صرف زمان برای مراقبت از خود، ممکن است فشارهای زندگی روزمره را کاهش دهید تا به نقطه سالمی برگردید که در آن بهره‌وری شما به حداکثر می‌رسد. با در نظر گرفتن هزینه های مربوط به خدمات سلامت روان، دستمزدهای از دست رفته و موارد دیگر، صرف زمان برای خود ممکن است در نهایت برای همه مفید باشد. مراقبت از خود هم از نظر روحی و هم از نظر جسمی برای کنترل سلامتی بسیار مهم است. مراقبت از خود باعث می شود احساس بهتری داشته باشید، و هر چه احساس بهتری داشته باشید، در همه زمینه های زندگی خود از کار گرفته تا روابط، بهتر خواهید بود. این کار نیازی به تعهد زمانی و هزینه زیادی ندارد. حمام کردن، استراحت با یک کتاب خوب، قدم زدن بیرون از خانه یا خوردن غذای مورد علاقه شما می تواند همه مراقبت از خود باشد. کاهش اضطراب و افسردگی، کاهش استرس و بهبود تاب آوری، افزایش انرژی، کاهش فرسودگی شغلی و روابط بین فردی قوی تر همه از آثار مراقبت از خود هستند.
در حالت کلی با خودمراقبتی می توانیم :
- استرس خود را کاهش دهیم.
- اعتماد به نفس خود را بازیابیم و تقویت کنیم.
- شور و شوق جوانی و انگیزه موفقیت خود را حفظ کنیم و افزایش دهیم.
- جوانی سالم، ایمن و با نشاط را تجربه کرده و سلامت سایر دوران های زندگی خود را تضمین کنیم.
- بهتر درس بخوانیم و آینده شغلی بهتری داشته باشیم.
- آینده بهتری را برای خود ، خانواده ، دوستان و کشورمان رقم بزنیم.
انواع خود مراقبتی
خودمراقبتی جسمی
- خوردن منظم غذای سالم : صبحانه ، ناهار ، شام و میان وعده های سالم ، مصرف ۵ وعده میوه و سبزی در روز
- انجام ورزش روزانه : پیاده روی ، دویدن ، شنا ، ورزش های رزمی و …
- انجام معاینات پزشکی ادواری و منظم پیشگیرانه
- دریافت خدمات و مراقبت های پزشکی مورد نیاز
- استراحت کافی هنگام بیماری
- انجام فعالیت های جسمی منظم
- داشتن خواب و استراحت کافی
- رعایت پوشش مناسب و بر اساس فصول سال
- رفتن به تعطیلات
- اجتناب از وسایل ، لوازم و رفتارهای پر خطر
- رسیدگی به پوست و مو
- داشتن چکاپ در تقویم روزانه
خودمراقبتی اجتماعی
اجتماعی بودن کلید مراقبت از خود است.
- برقراری ارتباط با خانواده و حضور در کنار افراد مورد علاقه
- معاشرت با دوستان /همکاران
- خوردن ناهار یا میان وعده روزانه با دوستان/همکاران
- گفتگوی روزانه با دوستان/همکاران
- اختصاص وقت کافی برای انجام کامل امور محوله خانواده/همکاران
- تعیین حد و مرز خود با دوستان /همکاران
- عضویت در تشکل های گروهی
- خلاقیت و انگیزه در محیط کار
به یاد داشته باشید، تعادل بین تنهایی و روابط است که سلامت ما را افزایش می دهد.
خودمراقبتی روانی
طرز فکر شما و چیزهایی که ذهن خود را با آنها پر می کنید به میزان زیادی بر سلامت روانی شما تأثیر می گذارد. مراقبت ذهنی شامل انجام کارهایی است که ذهن شما را فعال نگه می دارد.
- احساس ارزش ، خوشبینی و امید
- احساس اعتماد به نفس کافی
- اختصاص وقت و زمان روزانه برای تفکر و تأمل
- انجام اقدامات لازم برای کاهش تنش و استرس
- توجه به تجارب، آرزوها ، افکار و احساسات خود
- اختصاص زمان مناسب برای رفتن به دامن طبیعت
- مراجعه به روان پزشک یا روان شناس در صورت بروز مشکل یا ناراحتی روانی
خود مراقبتی احساسی
عامل مهربانانه با خود و دیگران
- افتخار به خود
- گریه کردن درمواقعی که لازم است
- جستجوی چیزهایی برای خندیدن
- بیان خشم خود به روشی سازنده
- اختصاص وقت برای بودن در کنار والدین و برادر و خواهر
- مطالعه کتاب هایی که دوست شان داریم
- داشتن مهارت های مقابله ای سالم برای مقابله با احساسات ناخوشایند مانند خشم، اضطراب و اندوه
خودمراقبتی معنوی
تحقیقات نشان می دهد که سبک زندگی شامل مذهب یا معنویت به طور کلی سبک زندگی سالم تری است. چه از مدیتیشن لذت ببرید، چه از شرکت در مراسم مذهبی یا دعا کردن، مراقبت معنوی از خود مهم است. آخرین مطالعات بعد معنوی انسان را بعد تاثیرگذاری در نظر می گیرند که نیاز به رسیدگی و مراقبت دارد.
مراقبت از خود در فضای مجازی
آیا بودن در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی یاعث شده احساس استرس، غبظه، تنهایی یا اضطراب کنید؟ پذیرفتن اینکه چنین احساساتی دارید سخت است، ولی بدانید که شما تنها نیستید.
آنلاین بودن در عین حالی که فرصتهای بسیار خوبی برای ارتباط با دیگران، آموختن و به اشتراک گذاشتن آنچه برایتان مهم است ایجاد می کند، ولی چالشهایی هم دارد.
نکات مربوط به مراقبت از سلامت روان و مهربان بودن در فضای مجازی شامل:
- از جست و جوی اخبار بد بپرهیزید:اینکه بدانید چرا در فضای مجازی هستید و چه احساسی از این کار به شما دست می دهد ، کمک می کند تا بتوانید یکسری محدودیت های شخصی درست برای خود تعیین کنید. آنفالو کردن/دنبال نکردن افرادی که تاثیر منفی روی شما دارند یا ریپورت کردن صفحات با محتوای آزار دهنده یکی از این گزینه هاست.به خاطر داشته باشید همه آنچه در فضای مجازی می بینید واقعیت ندارد. ولی تاثیر آن برشما بی شک واقعیت دارد.
- آگاهانه رفتار کنید:منابع و گروه های بی شماری برای حمایت از روح و روان شما وجود دارند از جمله اپلیکیشن ها و برنامه های مدیتیشنی که بتوانید با آنها حس هویت خود را پرورش دهید.صفحات مجازی اشخاصی را دنبال کنید که الهام بخش و آموزنده باشند، مثل دانشمندان ،آشپزها،ورزشکاران و سایر جوانانی که در مورد مسائلی که شما هم به آنها اهمیت می دهید صحبت می کنند.
- در فضای مجازی ایمن بمانید: تنظیمات امنیتی اکانت خودرا چک کنید.در مواقع لازم با مرکز فوریت های سایبری پلیس فتا تماس بگیرید.
- مهربانی را انتخاب کنید: اگر داشتید زیر پیامی یا پستی نظری منفی می نوشتید کمی تامل کنیدو فکر کنیدکه آیا می توانید با جمله بندی و کلمات بهتری نظر خود را ثبت کنید.
- در دنیای واقعی هم حضور داشته باشید و ارتباط برقرار کنید:این نکته خیلی مهم است که هر از چند گاهی از شبکه های اجتماعی فاصله بگیرید وارتباط واقعی و مستقیم با دوستان و خانواده برقرار کنید.
