عفونت گوش

عفونت گوش یا اوتیت یکی از دلایل شایع گوش درد است. هر چند عفونت گوش در کودکان بسیار شایع تر از بزرگسالان است، اما این مشکل در بزرگسالان هم ممکن است ایجاد شود.

عفونت گوش یکی از شایع‌ترین نوع عفونت‌ها است که به دو صورت عفونت گوش میانی و عفونت گوش خارجی خود را نشان می‌دهد. عفونت گوش در میان کودکان به مراتب بیشتر از بزرگسالان است و شاید کامل نبودن سیستم ایمنی بدن، دلیل اصلی شایع بودن این عفونت در میان کودکان باشد.

بجز عوامل ویروسی و باکتریایی، علایم شایع دیگری نیز باعث ایجاد التهاب در گوش میانی و خارجی می‌شود.

انواع عفونت گوش

• اوتیت حاد (التهاب گوش حاد) همراه با تجمع مایعات (افیوژن):

در واقع عفونت در گوش میانی بدون عفونت باکتریایی یا ویروسی است. که معمولا به علت اختلال عملکرد و انسداد لوله‌ی استاش و یا به دنبال بهبود عفونت تا مدت‌ها پایدار باقی می‌ماند، ایجاد می‌شود.

• اوتیت مزمن (التهاب گوش مزمن) همراه با تجمع مایعات (افیوژن):

هنگامی اتفاق می‌افتد که مایعات در گوش میانی باقی مانده و ولی عفونت باکتریایی یا ویروسی وجود ندارد. اوتیت مزمن باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونت جدید در کودکان می‌شود. که می‌تواند بر قدرت شنوایی کودکان تاثیر بگذارد.

• اوتیت حاد مکرر:

اگر عفونت بیش از سه بار در یک دوره‌ی ۶ ماهه، یا چهار بار در یک سال تکرار شود، به آن عفونت مکرر حاد یا اوتیت حاد مکرر گفته می‌شود که علت آن اختلال عملکرد شیپور استاش است.

• اوتیت مزمن خلط آور (چرکی):

عفونتی است که با درمان‌های معمول از بین نمی‌رود و می‌تواند باعث ایجاد سوراخی در پرده‌ی گوش شود.

علائم عفونت گوش

علائم شایع عفونت گوش عبارتند از:

• درد یا ناراحتی خفیف در داخل گوش
• احساس فشار مداوم در داخل گوش
• تخلیه چرک مانند گوش
• از دست دادن شنوایی

این علائم ممکن است ادامه یابند یا فقط گاهی وجود داشته باشند. علائم ممکن است در یک یا هر دو گوش رخ دهد. درد معمولاً با عفونت دو گوش، شدیدتر است. علائم عفونت مزمن گوش ممکن است نسبت به عفونت‌های حاد گوش کمتر قابل توجه باشد.

علائم عفونت گوش در کودکان

همراه با علائمی که در بزرگسالان مشاهده می‌شود، مانند گوش درد و تخلیه چرک، کودکان خردسال و نوزادان ممکن است علائم دیگری از عفونت گوش را نشان دهند، مانند:

• مالش یا کشیدن گوش خود
• تب
• عدم واکنش به صداهای خاص
• اغلب از دست دادن تعادل
• سردرد
• بی‌قراری
• از دست دادن اشتها

معمولا عفونت گوش کمتر از ۳ روز طول می‌کشد، اما می‌تواند تا یک هفته ادامه یابد. کودکان کمتر از ۶ ماه که تب یا سایر علائم عفونت گوش را دارند، باید به پزشک مراجعه کنند. اگر فرزند شما تب بالاتر از ۳۹ درجه سانتیگراد یا گوش درد شدید دارد، به پزشک مراجعه کنید.

ریسک فاکتورهای عفونت گوش

عفونت گوش بیشتر در کودکان خردسال رخ می‌دهد زیرا شیپور استاش کوتاه و باریک هستند. حدود ۸۰ درصد از کودکان در برخی موارد دچار عفونت حاد گوش می‌شوند. نوزادانی که با شیشه شیر تغذیه می‌شوند نیز نسبت به نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، بیشتر دچار می‌شوند. عوامل دیگری که خطر ابتلا به عفونت گوش را افزایش می‌دهند، عبارتند از:

• تغییرات ارتفاع
• تغییرات دما و رطوبت
• قرار گرفتن در معرض دود سیگار
• استفاده از پستانک
• بیماری اخیر یا عفونت گوش
• جنسیت (در مردان بیشتر است)
• وزن کم هنگام تولد
• عدم دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی
• بودن در مهد کودک

تشخیص عفونت گوش

• پزشک معمولاً بیماری‌های گوش مانند عفونت را بر اساس علائمی که بیماران توصیف می‌کنند و معاینه‌ی پرده‌ی گوش، کانال گوش، گلو و مجاری بینی با اتوسکوپ تشخیص می‌دهد.
• سمع صداهای ریوی برای بررسی عفونت مجاری تنفسی فوقانی از روش‌های تشخیصی است.
• اطلاع از سابقه‌‌ی پزشکی فرد،‌ زمان بروز علائم و داروهای مصرفی از قسمت‌های مهم تشخیصی هستند.
• شروع ناگهانی علائم و وجود مایع در گوش میانی نشان دهنده‌ی اوتیت حاد است.
• در اوتیت حاد با افیوژن شواهد وجود مایع در گوش میانی دیده می‌شود. اما شواهدی از وجود عفونت دیده نمی‌شود.
• اوتیت مزمن چرک دار به معنای پارگی پرده‌ی گوش به علت طولانی مدت است که با ترشحات مداوم و زیاد از گوش خود را نشان می‌دهد.

آزمون های تشخیص عفونت گوش

آزمون اتوسکوپی پنوماتیک

ابزاری به نام اتوسکوپ پنوماتیک یک وسیله‌ی تخصصی برای تشخیص است. این ابزار پزشک را قادر می‌سازد پرده‌ی گوش را معاینه کند. و وجود مایع در پشت پرده‌ی گوش را تشخیص دهد. در طول اتوسکوپی پنوماتیک، پزشک به آرامی هوا را با فشار به پرده‌ی گوش می‌زند. به طور معمول این فشار هوا باعث حرکت پرده‌ی گوش می‌شود. اما اگر گوش میانی مملو از مایعات باشد، هیچ گونه حرکتی در پرده‌ی گوش مشاهده نمی‌شود.

 آزمون تمپانومتری

این آزمون حرکت پرده‌ی گوش را اندازه گیری می‌کند. نحوه‌ی انجام این آزمون به این صورت است که به وسیله‌ی دستگاه‌های مورد استفاده، کانال آن کاملا بسته می‌شود. و سپس فشار هوای داخل مجرا افزایش داده می‌شود. این کار باعث لرزش پرده‌ی گوش می‌شود که دستگاه آن را ثبت می‌کند. و امکان اندازه گیری غیرمستقیم فشار داخل گوش میانی را فراهم می‌کند.

آزمون آکوستیک رفلکتومتری (آزمون سنجش رفلکس آکوستیک)

این آزمون میزان برگشت صدا از پرده‌ی گوش و به طور غیر مستقیم میزان مایعات در گوش میانی را اندازه گیری می‌کند. به طور معمول، پرده‌ی گوش اکثر قسمت صدا را جذب می‌کند. هرچه فشار بیشتری از مایعات در گوش میانی وجود داشته باشد، گوش صدای بیشتری را منعکس می‌کند.

تمپانوسنتز

در این روش با استفاده از یک لوله‌ی کوچک پرده‌ی گوش سوراخ می‌شود و مایعات از گوش میانی بیرون کشیده می‌شود. این مایعات برای بررسی ویروس و باکتری آزمایش می‌شوند. این روش در مواقعی که عفونت آن به خوبی به درمان‌های قبلی پاسخ ندهد، می‌تواند مفید باشد.

درمان عفونت گوش

• برای کاهش درد ناشی از عفونت، استفاده از داروهای ضد درد مانند استامینوفن یا ایبوپروفن (Advil) موثر می‌باشد.
• در کودکان و نوجوانان از آسپرین با احتیاط استفاده کنید.
• کودکان و نوجوانان مبتلا به بیماری آبله مرغان یا دارای علائم شبه آنفولانزا، هرگز نباید آسپرین مصرف کنند.
• مصرف آسپرین در این بیماران با سندرم نادری به نام سندرم ری که باعث تورم مغز یا کبد می‌شود، در ارتباط است.
• اگر پرده‌ی گوش سوراخ و پارگی نداشته باشد، برای تسکین درد می‌توان از قطره‌های بی حسی استفاده کرد.
• قرار دادن کمپرس آب گرم، کیسه‌ی آب گرم و یا یک حوله‌ی گرم بر روی آن به مدت ۲۰ دقیقه می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
• در هنگام استفاده از کمپرس آب گرم برای کودکان مراقب باشید.
• داروهای ضد احتقان یا آنتی هیستامین‌ ها مانند سودوافدرین یا دیفن هیدرامین، ممکن است به تسکین برخی علائم عفونت، به ویژه در موارد تجمع بیش از حد مخاط در لوله‌های استاش، کمک کنند.
• این داروها به کاهش درد ناشی از عفونت کمک می‌کنند. اما در درمان عفونت گوش زمینه‌ای نقشی ندارند.

آنتی بیوتیک‌ها و  درمان عفونت گوش

برخی شواهد نشان می‌دهد که درمان با آنتی بیوتیک در درمان برخی از کودکان مفید می‌باشد. از طرف دیگر، استفاده‌ی زیاد از آنتی بیوتیک‌ها می‌تواند باعث مقاومت دارویی شود. با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات احتمالی استفاده از آنتی بیوتیک‌ها صحبت کنید.

بعد از یک دوره‌ی انتظاری برای بهبودی خود به خود اوتیت، پزشک در موارد زیر از آنتی بیوتیک‌ها برای درمان استفاده می‌کند:

کودکان با سن ۶ ماه و بالاتر:

• با درد گوش متوسط ​​تا شدید در یک یا هر دو گوش.
• که درد برای حداقل ۴۸ ساعت ادامه داشته است.
• و دمای بدن آن‌ها ۳۹ درجه‌ی سانتی‌گراد یا بالاتر است.

کودکان با سن ۶ تا ۲۳ ماه:

• با درد خفیف گوش میانی در یک یا هر دو گوش.
• که درد کم‌تر از ۴۸ ساعت ادامه داشته است.
• و دمای بدن آن‌ها کم‌تر از ۳۹ درجه‌ی سانتی‌ گراد است.

کودکان با سن ۲۴ ماه و بالاتر:

• با درد خفیف گوش میانی در یک یا هر دو گوش.
• که درد برای کم‌تر از ۴۸ ساعت ادامه داشته است.
• و دمای بدن آن‌ها کم‌تر از ۳۹ درجه‌ی سانتی گراد است.

کودکان با سن کم‌تر از ۶ ماه سن مبتلا به اوتیت حاد تایید شده:

• درمان آنتی بیوتیکی بدون هیچ گونه دوره‌ی انتظاری، آغاز می‌شود.
• مصرف آنتی بیوتیک طولانی مدت برای پیشگیری از عفونت گوش توصیه نمی‌شود.

جراحی

اگر با درمان‌های معمول پزشکی برطرف نشود یا اگر در مدت کوتاهی دچار عفونت‌های گوش زیادی شده‌اید، جراحی ممکن است یک گزینه باشد. اغلب، لوله‌های گوش در گوش شما قرار می‌گیرند تا مایع خارج شود. این لوله‌ها با جراحی در پرده گوش شما قرار می‌گیرند. آن‌ها در نهایت می‌افتند و سوراخ‌های ایجاد شده، بهبود می‌یابند. گاهی اوقات این سوراخ‌ها باید با جراحی بسته شوند.

جراحی میرنگوتومی گزینه دیگری است. در طول این روش، پزشک یک سوراخ کوچک در پرده گوش شما ایجاد می‌کند تا مایع تخلیه شود و درد را تسکین دهد. برش در عرض چند روز بهبود می‌یابد. در مواردی که شامل بزرگ شدن آدنوئید است، برداشتن آدنوئید با جراحی ممکن است توصیه شود.