مصرف بیش از حد مسکن؛ اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که برای هر درد خفیف تا شدیدی به سراغ مصرف مسکن می روید پس بهتر است این مطلب را از دست ندهید.

مسکن‌ها دسته‌ای از مواد طبیعی و نیمه سنتتیک هستند که از گیاه خشخاش گرفته می‌شوند. این داروها در پزشکی برای درمان دردهای مزمن و حاد استفاده می‌شوند. استفاده طولانی مدت از داروهای ضد درد عوارض جانبی زیادی بر سلامت کلی بدن دارد. مسکن با گیرنده هایی در مغز که با لذت، پاداش و درد همراه هستند ارتباط برقرار می‌کند. هنگامی که فردی مسکن مصرف می‌کند، به طور معمول احساس بهتر، سرخوشی و تسکین درد را تجربه می‌کند اثراتی که می‌تواند برای برخی از افراد بسیار اعتیاد آور باشد. با این حال، از آنجا که گیرنده‌هایی که توسط داروهای مسکن تحریک می‌شوند در ناحیه ای از مغز قرار دارند که عملکردهای خودکار مانند ضربان قلب و تنفس را نیز کنترل می‌کنند، مصرف دوز بالای آن‌ها نیز می‌تواند خطرناک و حتی کشنده باشد.

اعتیاد به دارو های مسکن

داروهای ضد درد که حاوی مواد افیونی هستند به طور بالقوه اعتیاد آور هستند. وقتی فردی برای مدتی داروی افیونی مصرف می‌کند بدن خود را با دارو سازگار می‌کند. اگر آنها ناگهان مصرف دارو را قطع كنند، ترک ممكن است رخ دهد علائم ترک ممكن است شامل دردهای عضلانی، آبریزش بینی و چشم، تحریک پذیری، تعریق و اسهال باشد. واکنش ترک نشان می‌دهد فرد از نظر جسمی به دارو وابسته شده است. این یک پاسخ طبیعی به استفاده مکرر از مواد افیونی است. این بدان معنا نیست که شخصی معتاد است. بسیاری از داروها وجود دارند که باعث وابستگی جسمی می‌شوند. کافئین از جمله چنین موادی است که برای بسیاری از افراد آشنا است. برخی از افراد عادت به نوشیدن قهوه (یک فنجان حاوی حدود 100 میلی گرم کافئین) دارند که با قطع ناگهانی نوشیدن آن، دچار سردرد می‌شوند این نیز یک واکنش ترک است.

اثر متداول دیگر مصرف مواد افیونی به صورت طولانی مدت، “قدرت تحمل” است. افرادی که نسبت به دارو “تحمل” می‌کنند به مرور زمان به دوز بیشتری برای تسکین درد نیاز دارند.

افرادی که ‘معتاد’ هستند معمولاً از نظر جسمی وابسته و متحمل هستند، اما آنها همچنین اشتیاق شدید و اجباری دارند که آن را بارها و بارها مصرف کنند. آنها قطع یا کاهش استفاده از دارو را بسیار دشوار می‌دانند و مصمم هستند که علی‌رغم آسیب جسمی، ممکن است دچار آسیب‌های روانی یا اجتماعی شوند.

اگر مواد افیونی برای درد شما تجویز شده است، آنها را طبق دستور پزشک مصرف کنید.

داروهای ضد درد را می توان به طور کلی به دو دسته تقسیم کرد:

• با نسخه
• بدون نسخه

در گروه دوم مسکن هایی با قدرت متوسط مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و استامینوفن وجود دارند که عمدتا برای دردهای کوتاه مدت در نظر گرفته شده اند. این داروها تب را نیز کاهش می دهند.

اما گروه اول مسکن هایی قوی هستند؛ داروی معیار قرار گرفته در این دسته، مورفین است که از نظر میزان تسکین درد، سایر داروها بالا یا زیر آن قرار می گیرند. قوی ترین دارو در این گروه فنتانیل است که ۷۰ تا ۱۰۰ برابر از مورفین قوی تر است.

عوارض جانبی مسکن ها و مصرف بیش از حد مسکن

عوارض جانبی احتمالی داروها می‌تواند افراد مختلف را از طرق مختلف تحت تأثیر قرار دهد. بعضی از افراد ممکن است هیچ کدام را تجربه نکنند، در حالی که دیگران ممکن است برخی یا همه را تجربه کنند. در بسیاری از موارد، عوارض جانبی یا در مدت زمان کوتاهی از بین می‌روند یا می‌توانند با تغییر و زمان مصرف دوز کاهش یابند.

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی: NSAID 

شایعترین عارضه جانبی گزارش شده توسط افرادی که داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی خوراکی مصرف می‌کنند، ناراحتی معده است (به عنوان مثال سو هاضمه، سوزش معده، دل درد، حالت تهوع). سایر عوارض جانبی احتمالی شامل سردرد، سرگیجه، احتباس مایعات (به عنوان مثال تورم در اطراف مچ پا، پا، پایین پا، دست‌ها و احتمالاً در اطراف چشم) و وزوز گوش (زنگ زدن در گوش) است. برخی افراد متوجه می‌شوند که کبودی یا خونریزی راحت‌تری دارند. NSAIDها همچنین می‌توانند باعث واکنش‌های آلرژیک مانند بثورات پوستی و خس خس سینه شوند. NSAID هایی که روی پوست قرار می‌گیرند می‌توانند باعث قرمزی، گزگز، خارش و بثورات پوستی شوند. افراد مبتلا به آسم بیشتر در معرض واکنش آلرژیک جدی به NSAID ها هستند.

از آنجا که عوارض جانبی NSAIDها به طور بالقوه جدی است، همه بیماران نمی‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. بیمارانی که نباید از آنها استفاده کنند شامل افرادی هستند که به آسپرین یا هر نوع NSAID حساسیت دارند، کسانی که دارای اختلال خون هستند یا از عوامل رقیق کننده خون استفاده می‌کنند یا کسانی که زخم معده فعال دارند. به دلیل خطر ابتلا به یک اختلال جدی مغزی (سندرم ری)، نباید به نوزادان یا کودکان کم سن و سالی که بیماری ویروسی دارند، به خصوص آبله مرغان، آسپرین داده شود.

داروهای افیونی 

یبوست در طی درمان با مواد افیونی بسیار شایع است. خواب آلودگی و حالت تهوع نیز از عوارض جانبی نسبتاً شایع به خصوص در ابتدای درمان یا افزایش دوز است. سایر عوارض جانبی شامل احتباس ادرار، خارش، سردرد، کاهش میل جنسی، احساس گمراهی گاه به گاه و سرگیجه است. اگرچه نادر است، اما تشنج با ترامادول گزارش شده است. افرادی که صرع دارند باید از ترامادول اجتناب کنند.

داروهای ضد افسردگی 

انواع مختلفی از داروهای مسکن ضد افسردگی وجود دارد. داروهای ضد افسردگی مختلف عوارض جانبی متفاوتی دارند. شایعترین عوارض جانبی خواب آلودگی، یبوست، خشکی دهان و تاری دید است. بعضی از افراد کابوس می‌بینند یا ضربان قلب آنها افزایش می‌یابد. برخی از داروهای ضد افسردگی باعث خواب آلودگی بیشتر و برخی دیگر کمتر می‌شوند. برخی فشار خون را پایین می‌آورند، در حالی که برخی دیگر فشار خون را بالا می‌برند. برخی اشتها را افزایش می دهند در حالی که برخی دیگر این عوارض را ایجاد نمی‌کنند.

داروهای ضد تشنج 

عوارض جانبی متداول داروهای ضد تشنج شامل خواب آلودگی، عدم ثبات یا تعادل نامناسب است. اگر داروی ضد تشنج برای شما تجویز شده است، فقط باید پس از مشورت با پزشک مصرف آن را قطع کنید زیرا قطع ناگهانی آن می‌تواند خطرناک باشد.

پاراستامول 

بیشتر افرادی که پاراستامول مصرف می‌کنند بدون هیچ مشکلی این کار را انجام می‌دهند. در موارد نادر ممکن است یک فرد بثورات یا واکنش آلرژیک دیگری یا احتمالاً اختلال خونی ایجاد کند. دوزهای بالای پاراستامول می‌تواند منجر به آسیب کبدی شود.

در صورت داشتن وابستگی شدید به داروی مسکن 

مصرف بیش از حد مسکن؛ افرادی که وابستگی شدید به مسکن دارند معمولا تمایل زیادی به استفاده از داروهای خود دارند (معمولاً به دلایلی غیر از کنترل درد)، و به طور اجباری آن را جستجو می‌کنند و بدون در نظر گرفتن آسیب به طور مداوم از آن استفاده می‌کنند.

اگر فکر می‌کنید ممکن است به داروی خود اعتیاد داشته باشید، با پزشک خود صحبت کنید. پزشک شما ممکن است:

• دوز دارو را کاهش دهد
• داروی شما را به داروی دیگر تغییر دهد.
• دارو را كاملاً قطع كند.
• توصیه کند که با یک مشاور صحبت کنید.
• شما را به پزشکی متخصص در زمینه درمان دارویی ارجاع می‌دهد.

عوارض خاص دارویی مصرف بیش از حد مسکن

برخی از داروهای مسکن ممکن است به صورت خاص باعث تجربه برخی از موارد و شرایط در افراد گردند که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

استامینوفن کدئین

مشکلات گوارشی مانند یبوست، تهوع و استفراغ، درد معده و احساس گیجی

ژلوفن

مشکلات گوارشی مانند اسهال، تهوع و استفراغ، درد در تمامی بخش های معده تا روده و نفخ

ایبوپروفن

احتمال بروز حمله قلبی و ناباروری در مردان را تشدید می کند.

متوکاربامول

مشکلات گوارشی مانند تهوع و بی اشتهایی، کاهش فشار خون، تاری دید، وجود خون در ادرار به هنگام استفاده از داروی تزریقی، احساس گیجی و خواب آلودگی.

ناپروکسن

مشکلات گواشی مانند زخم معده در صورت مصرف طولانی مدت و تیره شدن مدفوع

دیکلوفناک

احتمال بروز مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفراغ و خونریزی

پیروکسیکام

مشکلات گوارشی مانند: احساس نفخ، یبوست، اسهال، تپش قلب، خارش، زردی پوست و خواب آلودگی