کم وزنی کودکان؛ عوامل زیادی وجود دارد که باعث عدم رشد کودک می شود ، کودکانی وجود دارند که در افزایش وزن دچار مشکل هستند. وزن نوزادان معمولاً در 3 تا 4 ماهگی به دو برابر وزن تولدشان می‌­رسد اما دلایل بسیاری باعث می­‌شود تا وزن نوزاد طبق منحنی رشد وزن گیری نکند.

توجه نکردن به رژیم غذایی کودکان باعث می­‌شود تا بعد از مدتی کودک به کمبود ویتامین­‌ها، مواد معدنی و در نتیجه سوءتغذیه دچار شود. بنابراین تشخیص علائم و اقدام برای درمان کم وزنی کودکان اهمیت بسیار زیادی دارد.مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص و درمان کودک بسیار ضروری است. پزشک ممکن است تغییری در رژیم غذایی کودک داده و مکمل افزایش وزن کودکان تجویز کند.

کمبود ویتامین­‌ها و مواد معدنی، روند طبیعی رشد نوزاد را دچار اختلال می‌­کند. بسیاری از مواد معدنی و ویتامین‌­ها در بدن ساخته نمی‌شوند بنابراین استفاده از مواد غذایی حاوی این مواد برای بدن ضروری است. در صورتی که این مواد از مواد غذایی تأمین نشود، پزشک متخصص، مکمل افزایش وزن نوزاد را برای جبران این کمبود پیشنهاد می­‌کند. عدم وزن گیری نوزادانی که تمایلی به شیر مادر ندارند یا کودکانی که بد غذا هستند موجب نگرانی والدین می­‌شوند.

علل کم وزنی کودک

پیش از تولد

در صورتی که کودک پس از تولد وزن نگیرد، ممکن است بر اثر عواملی مانند زودرس بودن، نقایص مادرزادی، کوچک بودن برای سن هنگام تولد، عفونت‌های پیش از تولد یا محدود شدن رشد جنین در اثر قرارگیری در معرض داروها و مواد سمی باشد.

هنگام تولد

برخی نوزادان از همان اول با وزن کم به دنیا می‌آیند. شرایط خاص پزشکی مادر، کمبود ویتامین‌ها، سوء تغذیه و خیلی از موارد دیگر منجر به تولد نوزاد با وزن کم می‌گردد. تولد چند قلویی هم می‌تواند منجر به وزن کم نوزادان شود. یعنی چند قلو‌ها عموما وزن کمتری دارند. علاوه بر این موارد علت این امر می‌تواند زایــمان زودرس قبل از کامل شدن 9ماه و موانع درون رحم برای رشد مناسب نوزاد باشد.

نوزادان معمولا بعد از تولد تا 10 درصد کاهش وزن دارند. این مسئله بسیار طبیعی است. یعنی ممکن است کودکی که با وزن 3 کیلوگرم به دنیا آمده است، بعد از تولد تا ده درصد از وزن خود یعنی 300 گرم را از دست بدهد، سپس وزن گــیری نوزاد شروع شود.

غذای کمکی نامناسب

اولین علت، تغذیه کمکی نامناسب است. اگر کودک در سن 6 ماهگی به بعد قرار دارد، با شــروع غذای کمکی برای نوزاد نباید شاهد کم وزنی نوزاد باشیم. در این صورت ممکن است این تغذیه کمکی به قدر کافی مواد مغذی نداشته و یا دفعات تغذیه کم باشد. تغذیه کمکی معمولا 5 بار در روز لازم است.

برنامه غذایی نامناسب

یکی از علل کم وزنی کودک ممکن است نحوه نادرست تغذیه به وسیله غذای کمــکی برای کودک است. اگر قبل از تغذیه کودک با غذای کمکی یا اصلی به او شیر یا آب یا به طور کلی مایعات بدهید، باعث می‌شود کودک اشتهایش برای خوردن غذای اصلی را از دست بدهد. پس توصیه می‌شود که در فواصل زمانی مناسب اقدام به دادن شیر یا مایعات به کودک بکنید.

مسائل بیولوژیکی

مسائل بیولوژیکی یکی از علل کم وزنی کودک است. کودکانی که قدرت مکندگی کمی دارند یا عارضه لــب شکری نوزاد و وجود شکاف در لب و کام ممکن است تغذیه را دچار اشکال کند و همین امر وزن آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. مشکلات گوارشی کودک از قبیل اسهال، رفلکس معده و ناتوانی در هضم شیر هم به کم وزنی کودک کمک می‌کنند.

اختلالات ژنتیکی

برخی از کودکان هم علی‌رغم سالم بودن همه آزمایشاتشان، وزن گیری خوبی ندارند. در این موارد ممکن است پزشک به «سیستیک فیبروز» مشکوک شود. از این کودکان تست عرق گرفته می‌شود تا مشخص شود عرق بدنشان شور است یا خیر. کودکانی که چنین بیماری های ژنتیکی دارند نیاز به مراقبت‌های بیشتر خواهند داشت.

 دفعات شیر دهی 

تعدد دفعات شیردهی به نوزاد باید مناسب باشد. معمولا هر دو ساعت شــیر دادن به نوزاد انجام می شود و جریان هر بار شیر دادن باید حدود 20 دقیقه طول بکشد. اگر کودک حین شیر خوردن خسته شده و به خواب رفت باید او را بیدار کرد تا به شیر خوردن ادامه دهد. در هربار شیردهی 5 دقیقه اول شیر بیشتر حاوی قند می‌باشد و در دقیقه‌های بعد میزان چربی و پروتئین بیشتر می‌شود که به وزن گیری کمک می‌کنند. میزان خواب کودکان و استراحت آن ها  نیز از اهمیت خاصی در رشد و وزن گیری آن ها دارد.

بیماری‌ها

علل کم وزنی کودک، وجود بیمــاری‌های کودکان از قبیل عفونت‌ها و دیگر اختلالات می‌باشد. در این صورت اگر مشاهده شود کودک وزن مناسب ندارد، به مادر برای تغذیه صحیح آموزش می‌دهند و پس از یک فرصت یک ماهه و اصلاح روش‌های تغذیه، کودک بررسی مجدد می‌شود.

علل وزن نگرفتن کودک در سنین بعد از شیرخواری

همان طور که گفته شد فرآیند رشــد کودک یک ساله سریع و در سال‌های بعدی کند پیش می‌رود. بنابراین بسیار طبیعی است که از بعد از دو سالگی کودکان لاغرتر به نظر برسند و دست و پاهایشان رشد کند. به اصطلاح همانقدر که قدشان بلند می‌شود، وزنشان افزایش پیدا نمی‌کند. در مواردی که کاهش وزن زیاد باشد ممکن است عوامل مختلفی دخیل باشند:

• کودک زیادی آب میوه و موادی که کالری و مواد مغذی کم دارند مصرف می‌کند.
• اشتهای کودک به علت خوردن آب یا مایعات قبل از وعده‌های غذایی کم می‌شود.
• بازیگوشی کودک هنگام غذا خوردن ممکن است از حجم مواد غذایی که مصرف می‌کند، بکاهد.
• لجبازی در کودکان 2 و 3 ساله باعث می شود از خوردن غذا سر باز می‌زنند.
• برخی غذاها طعمشان یا ظاهرشان برای کودک خوشایند نیست و دچار بی اشتهایی می‌شوند.

بهترین مکمل­‌ها برای افزایش وزن کودک