فلوکستین

فلوکستین _Fluoxetine

فلوکستین (Fluoxetine)

فلوکستین؛ ﯾﮑﯽ از ﭘﺮﮐﺎرﺑﺮد ﺗﺮﯾﻦ داروی ﻗﺮن اﺧﯿﺮ در ﺟﻬﺎن و اﯾﺮان  ﮐﭙﺴﻮل ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ ﯾﺎ ﻫﻤﺎن ﭘﺮوزاک می باﺷﺪ. ﺧﺎﺻﯿﺖ ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ آن ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺧﯿﻞ ﻋﻈﯿﻤﯽ از ﺧﺎنم ها ﺑﺮای ﻻﻏﺮ ﺷﺪن ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ را ﻣﺼﺮف کنند و از طرفی خاصیت انرژی بخشی و عدم خواب آلودگی آن باعث شده خیلی از بیماران افسرده و مضطرب به راحتی مایل به مصرف آن باشند، فلوکستین از داروهای ضد افسردگی که ماده ای به نام سروتین را در مغز بیماران افسرده را افزایش می دهد و در درمان بیماری هایی چون افسردگی ماژور ، افسردگی پس از زایمان، افسردگی فصلی، اختلال پانیک، و اختلال وسواس جبری و فکری ، و پرخوری عصبی کاربرد دارد و فلوکستین همانند داروهای دیگر ضد افسردگی مثل سیتالوپرام، پاروکسین، سرترالین می تواند خلق و روحیه بیمار افسرده را افزایش دهد و افسردگی را درمان نماید.

اشکال دارویی رایج فلوکستین در ایران:

  • قرص فلوکستین ۱۰ میلی گرم
  • قرص فلوکستین ۲۰ میلی گرم
  • شربت فلوکستین۲۰ میلی گرم.

عملکرد فلوکستین

سلول های مغزی که نورون نام دارند،چندین نوع ماده ی شیمیایی را به عنوان پیام رسان در فضای بین سلولی آزاد می کنند تا نورون ها تحریک شوند و پیام عصبی منتقل گردد.این روند برای کنترل بسیاری از عملکردهای مغزی صورت می گیرد.
سروتونین یکی از این ترکیبات می باشد که پس از تحریک نورون ها توسط پمپ هایی به داخل سلول های عصبی بازگردانده می شود.
داروهای مهارکننده ی اختصاصی این پمپ های جمع کننده ی سروتونین (SSRI) كه فلوكستين يكي از آنهاست، با مهار بازجذب سروتونين به داخل سلول ها منجر به باقی ماندن سروتونين در فضای بين سلولی در مغز و در نتيجه تحريک بيشتر سلول های عصبی می شوند.
در بیماری هایی نظیر افسردگی،پرخوری عصبی و وسواس،سطح سروتونین در مغز کاهش می یابد و با اثر این داروها می توان تعادل بین عوامل شیمیایی مغز را برقرار کرد تا علائم این بیماری ها برطرف گردد.

کاربرد فلوکستین

روانپزشکان و متخصصین مغز و اعصاب فلوکستین را برای درمان اختلالات زیر به کار می‌برند:

  • اختلالات افسردگی اساسی
  • اختلالات افسردگی پس از زایمان (با مشورت دکتر روانپزشک و دکتر زنان مصرف شود).
  •  افسردگی فصلی
  • سندروم پیش از قاعدگی
  • اختلال وسواس فکری و عملی
  •  اضطراب جدایی کودکان
  • اختلال افسردگی در کودکان
  • مشکل استرس و اضطراب
  • حمله هراس یا پانیک اتک
  •  استرس پس از سانحه
  •  پرخوری عصبی
  •  فوبیا
  • اختلال موکنی
  • سندروم روده تحریک‌پذیر.

نحوه ی مصرف صحیح فلوکستین

این دارو در ایران بصورت کپسول ۱۰و ٢٠ ميلی گرم و شربت ٢٠ميلی گرم در ۵ میلی لیتر موجود می باشد.
فرم شربت بیشتر برای درمان مشکلات افسردگی و وسواس در اطفال استفاده می شود.
اگر این دارو بصورت یک نوبت در روز تجویز شود می توانید آن را هر زمان که راحت هستید مصرف کنید زیرا مشاهده شده است که این دارو برخی از افراد را دچار خواب آلودگی و برخی از افراد را دچار بی خوابی می کند به همین دلیل بسته به شرایط خودتان زمان مشخصی در شبانه روز را برای مصرف این دارو تعیین نمایید.
ممکن است پزشک شما درمان را با مقدار داروی کم شروع کند و پس از عادت کردن بدن،مقدار داروی شما را افزایش دهد تا احتمال بروز عوارض ناشی از دارو کمتر شود.
این دارو با غذا تداخلی ندارد و می توانید آن را قبل یا بعد از غذا مصرف نمایید.
کپسول را باید بصورت کامل میل کنید و از باز کردن یا جویدن آن خودداری نمایید و در صورتی که با بلع کپسول مشکل دارید می توانید از پزشک خود بخواهید که فرم دارویی شربت را برایتان تجویز نماید.

دوز مصرفی فلوکستین  برای هر بیماری

فلوکستین برای درمان افسردگی

اگر این دارو را برای افسردگی مصرف می نمایید، علائم بهبودی ممكن است ۴ هفته یا بیشتر پس از شروع مصرف دارو ظاهر شود. همچنین به منظور جلوگیری از عود بیماری ممکن است مصرف دارو به مدت ۶ ماه یا بیشتر ضروری باشد.

دوز بزرگسالان برای درمان افسردگی (سنین ۱۸ تا ۶۴ سال)

  • دوز معمولی: ۲۰ تا ۸۰ میلی گرم فلوکستین در روز.
  • حداکثر دوز: ۸۰ میلی گرم فلوکستین در روز.
  • دوز اولیه: ۲۰ میلی گرم فلوکستین در روز که در صبح مصرف می‌شود.

دوز کودکان برای درمان افسردگی (از سن ۸ تا ۱۷ سال)

  • معمولی: ۱۰-۲۰ میلی گرم فلوکتسین در روز.
  •  اولیه: بعد از اینکه کودک شما به مدت یک هفته ۱۰ میلی گرم در روز مصرف کرد، روانپزشک ممکن است میزان دوز را به ۲۰ میلی گرم در روز افزایش دهد.

فلوکستین برای درمان وسواس

اگر اين دارو را برای وسواس مصرف می‌نماييد، علايم بهبودی ممكن است ۵ هفته يا بيشتر پس از شروع مصرف دارو ظاهر شود. در طی اين مدت پيشرفت درمان بايد توسط پزشک معالج كنترل گردد.

دوز بزرگسالان (سنین ۱۸ تا ۶۴ سال)

  • دوز معمولی: ۲۰ تا ۸۰ میلی گرم در روز.
  • حداکثر دوز: ۸۰ میلی گرم در روز.
  • دوز اولیه: ۲۰ میلی گرم در روز که در صبح مصرف می‌شود.

دوز کودک (سنین ۱۳ تا ۱۷ سال و نوجوانان با وزن بالاتر)

  •  معمولی: ۲۰-۶۰ میلی گرم در روز.
  •  اولیه: ۱۰ میلی گرم در روز. بعد از دو هفته، پزشک به احتمال زیاد دوز کودک شما را به ۲۰ میلی گرم در روز افزایش می‌دهد.

دوز کودک (۷ تا ۱۲ سال و نوجوانان با وزن کمتر)

  •  معمولی: ۲۰-۳۰ میلی گرم در روز.
  •  اولیه: ۱۰ میلی گرم در روز.

قرص فلوکستین برای درمان PMS

اگر فلوکستین را برای مشکلات پیش از قاعدگی یا همان سندروم پیش از قاعدگی مصرف می‌کنید، ممکن است پزشک زنان شما این‌طور تشخیص دهد که آن را هر روز یا فقط برای دو هفته پیش از شروع قاعدگی تا اولین روز قاعدگی مصرف کنید. به یاد داشته باشید که زمان مصرف قرص را روی تقویتتان علامت بزنید.

فلوکستین برای درمان پرخوری عصبی

اگر اين دارو را برای پرخوری عصبی مصرف می‌نماييد، علايم بهبودی ممكن است یک هفته پس از شروع مصرف دارو ظاهر شود. اگر چه جهت بهبودی كامل ممكن است به ۴ هفته يا بيشتر وقت نياز باشد.

دوز بزرگسالان (سنین ۱۸ تا ۶۴ سال)

  • دوز معمولی: ۶۰ میلی گرم در روز که صبح مصرف می‌شود.

مقدار مصرف در موارد افسردگی همراه با اختلال دو قطبی I

دوز بزرگسالان (سنین ۱۸ تا ۶۴ سال)

  • فلوکستین باید در ترکیب با داروی اولانزاپین مصرف شود.
  • دوز اولیه: ۲۰ میلی گرم فلوکستین با ۵ میلی گرم اولانزاپین یک بار در روز در شب.
  • زمان تغییر دوز: پزشک ممکن است میزان مصرف فلوکستین را تا ۵۰ میلی گرم در روز افزایش دهد. که ممکن است میزان مصرف اولانزاپین شما را تا ۱۲.۵ میلی گرم در روز افزایش دهند.

دوز کودکان (سنین ۱۰ تا ۱۷ سال)

  • فلوکستین باید در ترکیب با داروی اولانزاپین مصرف شود.
  • دوز اولیه: ۲۰ میلی گرم فلوکستین با ۲.۵ میلی گرم اولانزاپین یک بار در روز در عصر مصرف می‌شود.

مقدار مصرف در اختلال هراس

دوز بزرگسالان (سنین ۱۸ تا ۶۴ سال)

  •  معمولی: ۲۰ میلی گرم در روز.
  • اولیه: ۱۰ میلی گرم در روز. بعد از گذشت یک هفته، پزشک احتمالاً دوز شما را به ۲۰ میلی گرم در روز افزایش دهد.

موارد احتیاط مصرف قرص فلوکستین

پیش از مصرف داروی فلوکستین در صورتی که به این دارو حساسیت دارید موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. داروی فلوکستین ممکن است شامل ترکیبات غیر فعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود. برای اطلاع از جزئیات بیش‌تر با دکتر داروخانه صحبت کنید.

سوابق پزشکی:

قبل از مصرف فلوکستین سوابق پزشکی خود از جمله سابقه‌ی شخصی یا خانوادگی ابتلا به افسردگی شیدایی یا اختلال دو قطبی و مانیک، سابقه‌ی شخصی یا خانوادگی اقدام به خودکشی، مشکلات کبدی، دیابت، کمبود سدیم در خون (که ممکن است با مصرف قرص‌های ادرار آور و قرص‌های آب تشدید شود)، کم‌آبی بدن، تشنج، زخم معده و روده و سابقه‌ی شخصی یا خانوادگی آب سیاه (گلوکوم زاویه بسته) را دارید موضوع را با پزشک خود یا دکتر داروخانه در میان بگذارید.

فلوکسیتین و قلب:

مصرف فلوکستین ممکن است باعث ایجاد بیماری افزایش سطح کیوتی QT شود که بر ریتم قلب تاثیر می‌گذارد. افزایش سطح کیوتی به ندرت می‌تواند باعث ایجاد ضربان قلب سریع و نامنظم و علائم دیگری مانند سرگیجه‌ی شدید و بی‌هوش شدن شود اما در صورت پیش آمد به سرعت به مراقبت‌های اولیه نیاز دارید. خطر افزایش سطح کیوتی ممکن است در صورت داشتن شرایط پزشکی خاص یا با مصرف داروهای دیگری که طول کیوتی را روی نمودار افزایش می‌دهند بیش‌تر شود. پیش از مصرف داروی فلوکستین همه‌ی داروهای مصرفی‌تان و مشکلاتی از قبیل مشکلات خاص قلبی مانند نارسایی‌های قلبی، ضربان قلب آهسته و افزایش سطح کیوتی در نوار قلب و سابقه‌ی خانوادگی مشکلات خاص قلبی مانند افزایش سطح کیوتی در نوار قلب و ایست ناگهانی قلب را با پزشک خود یا دکتر داروخانه در میان بگذارید.

سطح پایین پتاسیم یا منیزیم خون نیز ممکن است خطر ابتلا به افزایش سطح کیوتی را افزایش دهد. این خطر ممکن است در صورت استفاده از داروهای خاصی مانند قرص‌های آب یا داروهای ادرار آور یا در صورتی که مشکلات خاصی از قبیل عرق کردن شدید، اسهال و استفراغ داشته باشید بیش‌تر شود. در مورد مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید.

الکل و فلوکستین:

شکل شربت داروی فلوکستین حاوی الکل است. در صورت ابتلا به دیابت، وابستگی به الکل یا بیماری‌های کبدی احتیاط کنید. بعضی از داروها مانند مترونیدازول و دیزولفیرام می‌توانند هنگام ترکیب با الکل واکنش خطرناکی داشته باشند. در مورد استفاده از این داروها با پزشک خود مشورت کنید.

سالمندان:

سال‌مندان بیش‌تر از سایرین در خطر ابتلا به عوارض جانبی مصرف فلوکستین به ویژه خونریزی و افزایش سطح کیوتی هستند. علاوه بر این آن‌ها بیش‌تر در معرض خطر پایین آمدن سطح سدیم خون هستند، به ویژه در صورتی که قرص‌های آب و ادرار آور مصرف کنند.

بارداری و شیردهی:

چنان‌چه باردار هستید فقط در صورت نیاز ضروری قرص فلوکستین ۱۰ و ۲۰ را مصرف کنید. مصرف این دارو در دوران بارداری ممکن است به جنین آسیب برساند. همچنین نوزادان مادرانی که در سه ماه آخر بارداری کپسول فلوکستین ۱۰ مصرف کرده‌اند ممکن است مشکلاتی از قبیل مشکل در غذا خوردن و تنفس، تشنج، سفت شدن عضلات و گریه‌ی مداوم داشته باشند. در صورتی که هر یک از این علائم را در نوزاد خود مشاهده کردید به سرعت به پزشک اطفال اطلاع دهید.

با توجه به این که مشکلات روحی و روانی درمان نشده مانند افسردگی، پنیک‌اتک و اختلال وسواس فکری می‌توانند وضعیت خطرناکی برای مادر و کودک تلقی شوند پیش از تشخیص پزشک مصرف دارو را متوقف نکنید. برای مصرف داروی فلوکستین در دوران شیردهی با پزشک مشورت کنید و در مورد فواید و مضرات آن از پزشک خود کمک بگیرید. به نظر می‌رسد مصرف قرص سرترالین در دوره بادراری امن‌تر است. در این خصوص با روانپزشک و دکتر زنان خود مشورت کنید.

عوارض جانبی قرص فلوکستین

در صورتی که پزشک قرص فلوکستین۱۰ میلی گرم یا قرص فلوکستین ۲۰ میلی گرم  را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی فلوکستین را مصرف کرده اند عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده اند.

عوارض جانبی شایع فلوکستین ۱۰ و فلوکستین ۲۰ :

  • حالت تهوع
  • خواب‌آلودگی
  • سرگیجه
  • اضطراب
  • مشکل در خواب
  • از دست دادن اشتها
  • خستگی
  •  عرق کردن بیش از حد
  • خمیازه کشیدن مکرر

در صورتی که هر کدام از این اثرات به صورت مداوم ادامه داشتند یا وخیم‌تر شدند به سرعت به پزشک‌تان اطلاع دهید.

عوارض جانبی جدی:

در صورتی که با این عوارض نادر اما خطرناک مواجه شدید به پزشک خود اطلاع دهید:

  • تغییرات روحی و روانی غیر عادی یا شدید (مانند پریشانی، احساس هیجان یا انرژی شدید، افکار خودکشی)
  • کبود شدگی و خون‌ریزی آسان
  • ضعف ماهیچه‌ها و عضلات
  • لرزش
  • تغییر در توانایی جنسی
  • کاهش میل جنسی
  • کاهش وزن غیر معمول.

عوارض جانبی بسیار جدی‌:

در صورتی که عوارض جانبی بسیار جدی‌ای مانند موارد زیر را مشاهده کردید به سرعت به پزشک مراجعه کنید:

  • مشاهده‌ی خون در مدفوع
  • مدفوع تیره
  • استفراغی که مانند تفاله‌ی قهوه به نظر می‌رسد
  • ضربان قلب سریع و نامنظم
  • کمردرد
  • تشنج
  • مشکلات کلیه مثل تغییر در میزان ادرار
  • درد و تورم و قرمزی چشم
  • گشاد شدن مردمک چشم
  • تغییرات بینایی مانند دیدن رنگین‌کمان در اطراف نور در شب
  • تاری دید.

تداخلات دارویی قرص فلوکستین با داروهای دیگر

تداخلات دارویی ممکن است عمل‌کرد و تاثیر داروی فلوکستین را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مطلب شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن نیست لذا لیست همه‌ی داروهای مصرفی‌تان را با روانپزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید و بدون صلاح‌دید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی فلوکستین نفرمایید.

اثرات فلوکستین می‌تواند برای چندین هفته پس از مصرف آخرین دوز دارو در بدن شما بماند و با بسیاری از داروهای دیگر تداخل ایجاد کند. پیش از شروع مصرف هر دارویی در صورتی که پنج هفته قبل از آن فلوکستین مصرف کرده‌اید با پزشک خود مشورت کنید.

بعضی از داروهایی که ممکن است با فلوکستین تداخل دارویی ایجاد کنند عبارت‌اند از:

  • داروهایی که از بدن شما بعضی از آنزیم‌های کبدی را پاک می‌کنند، مانند وینبلاستین
  • داروهای ضد آریتمی مثل پروپافنون و فلکاینید
  • داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای مانند دزپیرامین و ایمی‌پرامین
  • داروهایی که می‌تواند باعث کبودی و خون‌ریزی شود مانند داروهای ضد پلاکت از جمله کلوپیدوگرل
  • داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن
  • داروهای ضد لخته شدن خون مانند وارفارین

بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز

مصرف بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز با داروی فلوکستین ممکن است کشنده باشد. از مصرف بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز مانند ایزوکاربوکسازید، لینزولید، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، راساجیلین، سافینامید، سلژیلین و ترانیل‌سیپرومین در زمان درمان با قرص فلوکستین ۱۰ و ۲۰ اجتناب کنید. بیش‌تر بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز نباید به مدت دو هفته قبل و حداقل پنج هفته بعد از درمان با داروی فلوکستین مصرف شوند. هنگام آغاز مصرف و توقف مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید.

علاوه بر فلوکستین داروهای دیگری مانند پیموزاید و تیوریدازین بر سطح کیوتی تاثیر می‌گذارند.

آسپرین:

هنگام مصرف فلوکستین استفاده از آسپرین می‌تواند خطر خون‌ریزی را افزایش دهد. با این حال اگر پزشک شما تشخیص داده که برای جلوگیری از حمله‌ی قلبی یا پیش‌گیری از سکته آسپرین را، معمولا در دوزهای ۸۱ تا ۳۲۵ میلی‌گرم، مصرف کنید به استفاده از دارو ادامه دهید، مگر این‌که پزشک شما طور دیگری صلاح ببیند.

داروهای افزایش سورتونین:

اگر داروهای دیگری مصرف می‌کنید که سروتین خون‌تان را افزایش می‌دهد ممکن است با مصرف فلوکستین دچار سندرم سروتونین یا مسمومیت با سروتین شوید.

محصولات غیر قانونی و غیر تجویزی مانند اکستازی، هوفاریقون، بعضی از داروهای ضد افسردگی مثل بازدارنده‌های بازجذب سروتونین از قبیل سیتالوپرام و پاروکستین و نوراپی‌نفرین، دولوکستین، ونلافاکسین، تریپتوفان و داروهایی از این دست از این جمله‌اند. خطر ابتلا به سندروم سروتین یا مسمومیت با سروتین هنگام شروع مصرف این داروها یا افزایش دوز آن‌ها بیش‌تر است.

محصولات خواب آور:

در صورت استفاده از محصولاتی که موجب خواب‌آلودگی می‌شوند، مانند الکل، ماری‌جوانا، آنتی‌هیستامین‌ها مثل سیتریزین و دیفن‌هیدرامین، داروهای خواب‌آور و آرام‌بخش مانند آلپرازولام، دیازپام و زولپیدم، سست کننده‌های عضلانی و مسکن‌هایی مانند کدئین با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.

برچسب روی تمامی داروها از جمله داروهای ضد حساسیت، ضد سرفه یا سرماخوردگی را بررسی کنید زیرا ممکن است حاوی مواد تشکیل دهنده‌ای باشند که موجب خواب‌آلودگی می‌شوند. از دکتر داروخانه نحوه‌ی استفاده از داروها را سوال کنید.

جینکو بیلوبا

جینکو بیلوبا _ Ginkgo biloba

جینکو بیلوبا

جینکوبیلوبا یکی از پرطرفدارترین داروهای گیاهی است. عصاره این گیاه، از برگ‌های سبز خشک‌ آن جمع آوری شده و به عنوان عصاره مایع، کپسول و قرص در دسترس است و مردم به دلایل مختلف از آن استفاده می‌کنند.

گیاه جینکوبیلوبا

گیاه جینکوبیلوبا یکی از قدیمی‌ترین گونه‌های درختی جهان است و در برخی منابع آن را با نام فسیل زنده معرفی کرده‌اند، زیرا پس از گذشت سال‌ها و در انواع حوادث طبیعی، هنوز گونه‌هایی از این درخت در نقاط مختلف جهان یافت می‌شود.

جینکوبیلوبا بومی کشورهای آسیای شرقی از جمله چین و ژاپن است و در کشور ما نیز کاشت آن در مناطقی از کشور صورت گرفته است.
جینکوبیلوبا درختی کهن‌سال است که در جنگل‌ها گاهی ارتفاع آن به بیش از 30 متر و قطر تنه آن به یک متر می‌رسد. برگ‌های گیاه جینکوبیلوبا، بسیار ظریف و به شکل بادبزن هستند و میوه آن دارای قسمت گوشتی آب‌دار با بوی بد بوده و دانه‌ای شبیه به بادام در وسط آن است.
عصاره برگ‌های این درخت از گذشته‌های دور و در طب چینی کاربردهای درمانی گسترده‌ای داشته است و از برگ‌های خشک شده گیاه، برای تهیه چای استفاده می‌کردند.
همانطور که گفته شد، درخت جینکوبیلوبا قدمتی طولانی دارد و برخی منابع قدمت تعدادی گونه‌های این درخت را ۲۵۰ میلیون سال پیش می‌دانند.

راز مقاومت استثنائی این درخت، وجود ترکیبات شیمیایی آنتی اکسیدان و محافظ مثل فلاونوئیدها و ترپنوئیدها در اندام‌های مختلف این درخت (به ویژه در برگ‌ها) است که از گیاه محافظت می‌کنند و از همین برگ‌ها است که امروزه مکمل‌های غذایی ویژه تهیه شده است.

ویژگی های کپسول جینکو بیلوبا

  • موثر در کاهش رادیکال‌های آزاد به دلیل اثر آنتی اکسیدانی
  • کاهش فرآیند پیری سلولی با اثر آنتی ایجینگ (ضد پیری)
  • کمک به درمان آلزایمر و اختلالات شناختی و فراموشی
  • کمک به درمان وزوز گوش، گلوکوم و سرگیجه
  • موثر در در درمان علایم سندروم قاعدگی
  • کمک به درمان اختلالات عروق محیطی
  • کمک به درمان رتینوپاتی دیابتی
  • بهبود گردش خون عروق مغزی
  • حاوی عصاره گیاه جینکوبیلوبا
  •  افزایش حافظه و تمرکز

مکانیسم اثر جینکو بیلوبا

سه فلاونوئيد عمده گياه جینکو بیلوبا عبارتند از کورستين , کامپفرول و ايزورهامتين
اثر درمانی آن به علت مهار غیر اختصاصی و برگشت پذیر منو آمینو اکسیداز است که بسیاری از داروهای ضد افسردگی به همین طریق عمل می کنند.

موارد مصرف

عمده ترین موارد مصرف جینکو بیلوبا در درمان اختلالات وعلائم ناشی از محدوديت گردش خون مغزی (مانند کم شدن حافظه و يا اختلالات ادراکی ، سرگيجه، وزوز گوش ، سردرد ، اضطراب ، افسردگی ، خستگی ) ، اختلالات عروقی محيطی ، زوال عقل ( الزايمر ) است.
اثرات تقویت حافظه و افزایش تمرکز این گیاه ثابت شده است.
160 میلی گرم مصرف روزانه عصاره جینکو با 5 میلی گرم دانپزیل روزانه در بیماران مبتلا به زوال عقل برابری می کند.

هشدار مصرف

در صورت حساسیت به جینکوبیلوبا و یا همزمان با مشتقات آنتی گواگولانت ها(داروهای ضد انعقاد خون و آنتی پلاکت) و داروهای ضدالتهاب غیر استروییدی توصیه نمی شود.

  • قبل ازانجام عمل جراحی مصرف آن باید قطع شود و به پزشک معالج اطلاع داده شود.
  • در دوران بارداری و شیردهی و کودکان منع مصرف دارد.
  • این محصول مکمل غذایی بوده و برای تشخیص، پیشگیری یا درمان نمی باشد.
  • در صورت مصرف هرگونه دارو، قبل از مصرف با پزشک مشورت نمایید.

عوارض جانبی جینکو بیلوبا

خون ريزی خود بخودی و سردرد به ندرت مشاهده شده است.

تداخل دارویی

در صورت حساسیت به جینکوبیلوبا و یا همزمان با مشتقات آنتی کواگولانت‌ها (داروهای ضد انعقاد و آنتی پلاکت) و دارو های ضد التهاب غیر استروییدی توصیه نمی‌شود.

مصرف همزمان با داروهای ضد افسردگی مگر با دستور پزشک توصیه نمی شود.

بیماری دو قطبی

بیماری دو قطبی

اختلال دوقطبی چیست؟

بیماری دو قطبی؛ شیوع اختلال دوقطبی حدود ۱ یا ۲ درصد است البته قطعا نوع خفیف آن خیلی بیشتر از این آمار است. در واقع ما با اختلال طیف دوقطبی روبرو هستیم و خیلی از افراد به نوع خفیف این بیماری دچار هستند. این بیماری در صورت عدم بهره‌مندی از درمان به‌موقع می‌تواند بسیار مخرب باشد و به عنوان ششمین عامل ناتوان کننده در کل جهان شناخته شده است. اختلال دوقطبی ناشی از ضعف شخصیتی یا نامتعادل بودن نیست بلکه یک بیماری است که قابل درمان است.

بیماری دو قطبی یا همان بیماری شیدایی نوعی اختلال خلقی است که باعث نوسانات شدید در خلق و خوی می‌شود. این نوسانات نه تنها روی خلق و خوی فرد بلکه روی فکر، رفتار و عملکرد فرد تاثیر می‌گذارد. این بیماری به صورت دوره‌ای است یعنی فرد در طول زندگی خود تجربه این را دارد که دوره‌هایی حداقل یک هفته را در فاز افسردگی و یا بالعکس در فاز شیدایی یا مانیا به سر ‌برد. در میان این دوره‌ها فرد دوره‌هایی سالم دارد که ممکن است حتی سال‌ها طول بکشد. البته فراز و نشیب در خلق و خو ممکن است به صورت طبیعی در هر انسانی وجود داشته باشد ولی در بیماری دوقطبی دامنه این تغییرات و نوسانات بسیار شدید است. این بیماری اکثرا در اواخر سن بلوغ و شروع جوانی خودش را نشان می‌دهد هرچند ممکن است در سنین پایین‌تر هم وجود داشته باشد ولی غالبا با استرس‌های دوران نوجوانی اشتباه گرفته می‌شود و تشخیص داده نمی‌شود.

در به وجود آمدن بیماری دو قطبی فاکتورهای زیادی موثر هستن از جمله ژنتیک، ساختار و عملکرد مغز. علت بیماری دوقطبی بیشتر از هر بیماری روانپزشکی، ژنتیکی است. این بیماری به علت شرایط استرس‌زا و تنش‌های زندگی به وجود نمی‌آید بلکه این عوامل می‌توانند عاملی برای بروز بیماری نهفته در فرد باشند. همینطور مصرف مواد مخدری مانند کوکائین و آمفتامین‌ها می‌تواند جرقه‌ای برای شعله‌ور سازی این بیماری باشند.

انواع بیماری دو قطبی کدامند؟

  • یماری دوقطبی نوع ۱: مانیا همراه یا بدون افسردگی
  • بیماری دوقطبی نوع ۲: هایپومانیا (حالت خفیفی از مانیا) به اضافه افسردگی

علائم بیماری دوقطبی در دوره مانیا:

  • در دوره مانیا فرد لزوما شادی بیش از حد و سرخوشی را تجربه نمی‌کند بلکه ممکن است بسیار پرخاشگر و تحریک‌پذیر باشد. در این دوره فرد حداقل سه تا از علائم زیر را دارد:
  • انرژی بیش از اندازه (معاشرت بیش از حد در محل کار یا مدرسه، ممکن است فرد در مراحل اولیه مانیا، پروژه‌های زیادی را شروع کند و بازدهی بالایی داشته باشد ولی بعد از وخیم‌تر شدن مانیا، کارهایش را نیمه‌کاره رها می‌کند)
  • سرخوشی
  • میل جنسی بالا (انجام فعالیت‌های جنسی پرخطر که ممکن است منجر به بارداری و یا بیماری‌های مقاربتی شود)
  • ریسک‌پذیری بالا
  • پرحرفی (بلند بلند و تند تند حرف زدن، علاقه به جک گفتن و تکرار کلمات به صورت ریتمیک، اگر کسی جلوشان را بگیرد عصبانی می‌شوند)
  • ولخرجی
  • تصمیم‌های ناگهانی (در قضاوت دچار مشکل می‌شوند به همین دلیل ممکن است تصمیم‌های ناگهانی بگیرند و یا دست به کارهایی بزنند که به عواقب آن فکر نکنند این امر می‌تواند منجر به معالمه‌های اشتباه، شکست در روابط و ورشکستگی شود)
  • دست زدن به کارهای پرخطر
  • میل به مصرف مواد مخدر
  • اعتماد به نفس کاذب (ممکن است فکر کنند به آن‌ها قدرتی ماورایی داده شده و یا باید زمین را نجات دهند)
  • تحریک‌پذیری
  • پرخاشگری
  • توهم (جدا شدن از واقعیت، حتی ممکن است صداهایی بشنوند)
  • نیاز به خواب کم (به طوری که با حدود ۳ یا ۴ ساعت خواب در روز بسیار پر انرژی هستند و یا حتی روزها نمی‌خوابند)
  • دوره‌های مانیا در صورت عدم درمان ممکن است ۲ یا ۳ ماه ادامه داشته باشد.

علائم بیماری دوقطبی در دوره افسردگی:

  • دوره افسردگی باید حداقل دو هفته ادامه داشته باشد به‌طوری که در بیشتر روزها و در بیشتر طول روز این حالت با آن‌ها همراه است. در این فاز باید حداقل ۵ تا از علائم زیر را داشته باشند:
  • خلق افسرده
  • از چیزهایی که قبلا لذت می‌بردند و برایشان سرگرم کننده بود دیگر لذت نمی‌برند
  • مشکلات خواب (اکثرا از بی‌خوابی رنج می‌برند ولی گاهی افراد، زیادی می‌خوابند به‌خصوص در طول روز)
  • کم کردن وزن و یا زیاد شدن وزن (به علت تغییر در اشتها)
  • از دست دادن انرژی
  • احساس بی‌ارزشی و گناه (اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهند، دچار عذاب وجدان می‌شوند که گناهی مرتکب شده‌اند و سزاوار مجازات هستند)
  • افکار خود کشی
  • توهم

با توجه به دلایل ذکر شده خطر ورشکستگی، اعتیاد، خودکشی، تصادفات رانندگی، ازدواج‌یا طلاق‌های ناگهانی در این بیماران به وفور دیده می‌شود.

راه‌های تشخیص بیماری دوقطبی

تشخیص بیماری دوقطبی در برخی موارد بسیار دشوار می‌باشد زیرا گاهی فرد بدون هیچ سابقه خانوادگی و تنها با یک افسردگی ساده به پزشک مراجعه می‌کند. در این حالت درصورتی که به اشتباه افسردگی تک قطبی تشخیص داده شود و دارهای ضد افسردگی تجویز شود، فرد به اصطلاح سوییچ می‌کند یعنی به یکباره وارد فاز مانیا می‌شود و دارای انرژی بیش از حد و سرخوشی می‌شود. در این حالت ممکن است خود فرد از وضعیت خود بسیار راضی باشد ولی اطرافیان بیمار با مشاهده این حالت باید سریعا به پزشک اطلاع دهند تا پزشک اقدام به قطع دارو و تجویز داروی جدید برای درمان بیماری دوقطبی نماید.

مهمترین راه‌های تشخیص بیماری دوقطبی از طریق مصاحبه بالینی توسط روانپزشک و تست معتبر اختلال دوقطبی است. در جلسه ویزیت، روانپزشک اطلاعاتی شامل موارد زیر را از بیمار کسب می‌کند و براساس آن‌ها تشخیص می‌دهد:

  • علائم و نشانه‌های حال حاضر فرد
  • سوابق شخصی فرد در گذشته
  • تاریخچه خانوادگی فرد

ممکن است فرد سال‌ها این بیماری را داشته باشد ولی به علت داشتن علائم مشترک با سایر بیماری‌های روانپزشکی به درستی تشخیص داده نشده باشد و یا قبلا فقط با شکایت افسردگی مراجعه کرده و افسردگی تک قطبی تشخیص داده شده باشد. سایر بیماری‌‌های روانپزشکی که غالبا با بیماری شیدایی رخ می‌دهند و تشخیص آن را بسیار سخت می‌کنند شامل موارد زیر می‌باشند:

  • اختلال پانیک
  • وسواس
  • اختلال پرخوری
  • اعتیاد
  • اختلال بیش‌فعالی_نقص توجه
  • اختلال شخصیت مرزی

انواع روش‌های روانشناختی برای درمان بیماری دو قطبی

درمان شناختی رفتاری (CBT) : CBT بر این ایده استوار است که بیماری‌های روانی را می‌توان تحت تاثیر نحوه تفکر و واکنش ما به رویدادهای زندگی قرار داد.

خانواده درمانی متمرکز : این درمان به طور کلی شامل بیماران و مراقبان آن‌ها می‌شود که حدود ۲۱ جلسه شامل آموزش روانی و آموزش حل مسئله، همراه با افزایش مهارت‌های ارتباطی دارند. از طریق آموزش روانی خانواده در موارد زیر:

  • علل اختلال دو قطبی چگونه
  • محرک‌ها را شناسایی کنیم
  • علائم هشدار دهنده عود
  • داروها و عوارض جانبی احتمالی
  • درمان‌های روانی
  • تغییر سبک زندگی سالم

ریتم درمانی بین فردی و اجتماعی : این روش مبتنی بر شواهدی است که نشان می‌دهد بی‌ثباتی خلقی در اختلال دوقطبی ممکن است با تغییرات در ریتم شبانه‌روزی مرتبط باشد. ریتم درمانی بین فردی و اجتماعی اقتباسی از روان درمانی بین فردی برای افسردگی است. این روش یک رویکرد حل مسئله را اعمال می‌کند و به بیماران کمک می‌کند تا روال‌های خواب و بیداری را حفظ کنند.

آموزش روانی گروهی : با استفاده از یک برنامه از پیش طراحی شده، آموزش روانی گروهی آگاهی، تبعیت از درمان، تشخیص زودهنگام علائم و روال خواب را بررسی می‌کند. ابزارهای ردیابی خلق و خو و خواب مبتنی بر وب تعدادی ابزار ردیابی مبتنی بر وب وجود دارد که می‌تواند همراه با داروها و روان‌درمانی برای ردیابی چرخه‌های خلقی و خواب و ارائه اطلاعات در زمان واقعی به ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی استفاده شود.

درمان فیزیکی اختلال دو قطبی دارو:

بیماری دو قطبی؛ پزشک باید قبل از تصمیم گیری در مورد اینکه کدام دارو برای شما گزینه مناسبی است، یک مشاوره کامل انجام دهد. یک متخصص در درمان اختلال دو قطبی، مانند یک روانپزشک، اغلب در تجویز درمان نقش دارد. مصرف دارو برای اختلال دوقطبی باید تحت نظر پزشک باشد. پزشک باید دلایل انتخاب دارویی را که تجویز کرده است توضیح دهد. مطالعات نشان می‌دهد که داروها در درمان طولانی‌مدت اختلال دو قطبی موثر هستند و خطر عود را کاهش می‌دهند. دارو همچنین می‌تواند پایبندی افراد به درمان تجویز شده را بهبود بخشد و تعداد پذیرش در بیمارستان را کاهش دهد. پزشک همچنین در مورد خطرات و مزایا، عوارض جانبی و میزان نیاز به معاینات منظم صحبت خواهد کرد. او می‌تواند توصیه کند که چه درمان‌هایی می‌توانند همراه با دارو کار کنند، مانند روان‌درمانی، تغییرات سبک زندگی (مانند ورزش) و سایر گزینه‌های حمایتی. سه نوع اصلی دارویی که در درمان اختلال دو قطبی استفاده می‌شود شامل تثبیت کننده‌های خلق و خو، ضد افسردگی‌ها و داروهای ضدروان‌پریشی است. نوع و ترکیب داروها بسیار خاص است و به علائم بستگی دارد.

داروهای ضد روان‌پریشی: در صورت وجود علائم روان پریشی (مانند توهم یا هذیان) ممکن است از داروهای ضد روان‌پریشی استفاده شود. برخی از انواع دو قطبی ممکن است به داروها و ترکیبات مختلفی نیاز داشته باشند مانند: دوقطبی دوچرخه‌سواری سریع (چهار یا بیشتر از اوج‌ها و افت‌ها در ۱۲ ماه) اختلال دو قطبی با دوره‌های مختلط (علائم اوج و فرود به طور همزمان رخ می‌دهد)
درمان تشنج الکتریکی (ECT):  ECT نقش مهمی در درمان شیدایی حاد (و روان‌پریشی)، افسردگی شدید (در موارد کمتر) و شیدایی که به داروها پاسخ نمی‌دهد ایفا می‌کند. ECT ممکن است برای افسردگی استفاده شود زمانی که: درمان‌های دیگر ثابت شده است که بی‌اثر هستند بیمار به دلیل وضعیت روانی به شدت از نظر پزشکی ناخوش است.

درمان با داروهای تنظیم کننده خلق

منظور از داروهای تنظیم کننده خلق داروهایی است که در هر یک از دوفاز بیماری میبایست تجویز نمود. این داروها بیمار را به خط سلامت روانی میرساند و بر هردو فاز افسردگی و مانیا موثر است. داروهایی که به این منظور تجویز می شوند در درجه اول عبارتند از:

  • لیتیوم
  • والپروات سدیم
  • کاربامازپین

درمان فاز مانیا

در فاز مانیا علاوه بر مصرف داروهای تنظیم کننده خلق، میبایست داروهایی تجویز کرد که بیمار را به طرف خط سلامت نزدیک کند. در این مرحله شایعترین داروهای مورد استفاده عبارتند از:

  • رسپیریدون
  • اولانزاپین
  • هالوپریدول، پرفنازین، تری فلوپرارین

درمان فاز افسردگی

در این فاز به داروهای تنظیم کننده خلق داروهای ضد افسردگی اافه میگردد. تا بیمار را به خط سلامت روانی برساند. شایعترین داروهای مورد استفاده در این مرحله عبارتند از:

  • فلاکستین
  • سیتالوپرام
  • سرترالین
  • بوپروپیون
  • افکسور
  • ایمی پرامین
  • آمی تریپتیلین
  • تری میپرامین
درمان افسردگی بدون دارو

درمان افسردگی بدون دارو

درمان افسردگی بدون دارو

درمان افسردگی بدون دارو، افسردگی! اختلالی که این روزها بدلیل مشکلات زندگی بسیار شایع شده است.

اگرچه همگی افسردگی را با غم و اندوه می شناسیم اما موضوع فراتر از آن است! چرا که علائم زیادی حتی در جسم شما نیز ایجاد می شود.

افسردگی 

افسردگی (به انگلیسی: Depression) جزو اختلالات خلقی طبقه بندی شده است. افسردگی با احساس فقدان، خشم و غم و اندوه همراه است که باعث مختل شدن فعالیتهای روزمره ی فرد می شود.

(در تعریف خلق باید گفت، احساس درونی نافذ و پایداری که در آن درک و نگرش فرد نسبت به خود ، دیگران و در کل نسبت به محیط اطراف عمیقا تحت تاثیر قرار می گیرد.)

در مطالعات اخیر مشخص شده است که اختلال افسردگی اساسی در بین تمامی اختلالات روانپزشکی، بیشترین شیوع را در کل دوران زندگی افراد دارد. این آمار نشان دهنده ی آن است که این بیماری بسیار شایع و رایج است.

افراد به روشهای مختلفی افسردگی را تجربه می کنند. افسردگی ممکن است در کار روزانه شما مشکل ایجاد کند و میزان بهره وری شما را کاهش بدهد. همچنین می تواند بر روابط و برخی از حالتهای جسمی شما تاثیر گذارد.

غمگین بودن طولانی‌ مدت، بی‌علاقه‌ بودن نسبت به اموری که قبلا‌ً دوستشان داشتیم، کاهش تمرکز، خستگی بیش‌ از حد و حالت‌هایی از این دست، می‌توانند نشانه‌های افسردگی باشند. این بیماری احساسات ،افکار و رفتار ما را عوض می‌کند. افسردگی می‌تواند با مشکلات هیجانی و جسمی همراه باشد.

دلایل ابتلا به افسردگی

افسردگی، شرایط زندگی خوب و بد سرش نمی‌شود و همه ما ممکن است در هر شرایطی افسرده شویم. مهم‌ترین عوامل افسردگی را می‌توانیم این طور بگوییم:

تغییر مواد شیمیایی در مغز: مواد خاصی در مغز روی خلق و خوی انسان تأثیر می‌گذارند. به‌هم‌خوردن تعادل این مواد شیمیایی در مغز از مهم‌ترین دلایل افسردگی است.

ژنتیک: افسردگی می‌تواند ارثی باشد. به عنوان مثال اگر یکی از دوقلوهای همسان دچار افسردگی شود به احتمال ۷۰ درصد دیگری هم مبتلا می‌شود.

شخصیت: کسانی که اعتماد به نفس پایینی دارند، کسانی که نمی‌دانند چطور استرس را مدیریت کنند یا افرادی که کلاً بدبین هستند بیشتر در معرض افسردگی هستند.

عوامل محیطی: احتمال ابتلا به افسردگی در کسانی بیشتر است که در معرض خشونت، تبعیض، سوءاستفاده یا فقر هستند.

اما خبر خوب این است که افسردگی در هر سنی که باشد و با هر علتی که داشته باشد، قابل درمان است.

علائم افسردگی

افسردگی می تواند علائم مختلفی را ایجاد کند که این علامت ها در زنان، مردان و کودکان متفاوت است. لازم به ذکر است این موارد می تواند بصورت کوتاه مدت برای همه به وجود بیاید اما اگر علائم ذکر شده بیش از دو هفته بصورت مداوم وجود داشته باشد، می توان گفت شخص افسرده شده است. علائم اصلی افسردگی به شرح زیر است اما تشخیص افسردگی و همچنین سطح آن می بایست توسط روانشناس انجام شود:

  • احساس غم و اندود
  • کاهش انرژی و خستگی
  • تغییر در اشتها
  • تغییر در وزن
  • کم خوابی یا پر خوابی
  • نا امیدی
  • احساس پوچی و بی فایدگی
  • بی انگیزه بودن
  • تحریک پذیری
  • بدبینی
  • احساس گناه
  • کاهش میل جنسی
  • ناتوانی در تصمیم گیری
  • افکار خودکشی

روش های درمان افسردگی بدون دارو

روان درمانی:

درمان افسردگی بدون دارو، استفاده از روان درمانی به همراه داروهای ضد افسردگی برای اختلال افسردگی اساسی، بسیار کاربردی تر و موثر تر است.درمان های روانشناختی شامل درمان کوتاه مدت است که در آن تعاملی بین درمانگر و بیمار شکل می گیرد. طی جلسات درمان و تکالیفی که مراجع باید آنها را در منزل انجام دهد درمانگر می تواند با فرضیات ذهنی و ناخودآگاه مراجع آشنا شده و عوامل زمینه ساز این بیماری را تشخیص و اصلاح کند.

برای مقابله با افسردگی روشهای درمانی فردی وجود دارد که بیمار با تغییر دادن و اصلاح سبک زندگی خود می تواند در روند بهبود خود بسیار موثر باشد.

برخی از این درمان ها شامل:

  • ورزش

به مدت ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی سه تا پنج روز در هفته، ورزش می تواند تولید اندورفین بدن را افزایش دهد، اندورفین از همان هورمون هایی است که باعث بهبود روحیه فرد می شوند!

  • خودداری از مصرف مواد مخدر و الکل

ممکن است مصرف مواد در کوتاه مدت برای فرد احساس لذت ایجاد کند. اما در طولانی مدت ، این مواد می توانند افسردگی و علائم اضطراب را بدتر کنند.

  • یاد بگیرید چگونه نه بگویید

درگیری بیش از اندازه اضطراب و علائم افسردگی را بدتر می کند. تعیین مرزها در زندگی حرفه ای و شخصی می تواند به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید.

  • مراقبت از خود

همچنین با مراقبت از خود می توانید علائم افسردگی را بهبود ببخشید. اینکار شامل خوابیدن کافی، داشتن رژیم غذایی سالم، دوری از افراد منفی و شرکت در فعالیتهای لذت بخش است.

این چربی های اساسی برای رشد عصبی و سلامت مغز مهم هستند. افزودن مکمل های امگا ۳ به رژیم غذایی، ممکن است به کاهش علائم افسردگی کمک کند.

  • ویتامین ها

درمان افسردگی بدون دارو، ویتامین ها برای بسیاری از عملکردهای بدن مهم هستند. تحقیقات نشان می دهد که دو ویتامین به ویژه برای کاهش علائم افسردگی مفید هستند:

ویتامین B: ویتامین B-12 و B-6 برای سلامتی مغز بسیار حیاتی هستند. هنگامی که سطح ویتامین B فردکم است ، ممکن است خطر ابتلا به افسردگی بیشتر باشد.

ویتامین D: گاهی اوقات ویتامین آفتاب خوانده می شود زیرا قرار گرفتن در معرض آفتاب آن را برای بدن فرد تأمین می کند. ویتامین D برای سلامتی مغز ، قلب و استخوان بسیار مهم است. افرادی که افسرده هستند ، احتمالا مبتلا به کمبود این ویتامین هستند.

بسیاری از گیاهان ، مکمل ها و ویتامین ها ادعا می کنند که به کاهش علائم افسردگی کمک می کنند، اما اکثر آنها در تحقیقات بالینی مؤثر نیستند.

آیا پیشگیری از افسردگی امکان پذیر است؟

معمولاً افسردگی قابل پیشگیری نیست. تشخیص اینکه چه عواملی باعث ایجاد آن می شود دشوار است.

اما وقتی فرد علایم افسردگی را تجربه کرد، ممکن است با آموختن اینکه تغییرات سبک زندگی و روشهای درمانی مفید هستند ، برای جلوگیری از قسمت بعدی آماده بشود.

تکنیک هایی که ممکن است به فرد در پیشگیری کمک کند عبارتند از:

  • ورزش منظم
  • خواب کافی
  • فکر نکردن به گذشته و سرگرم کردن خود
  • کاهش استرس
  • روابط صمیمی با دیگران
  • گوش دادن به موسیقی شاد و عدم گوش دادن به موسیقی غمگین
  • کاهش درگیری های روزانه خود
  • دوری از افراد سمی و منفی
  • داشتن رژیم غذایی صحیح
  • داشتن وزن سالم
  • درمان بیماری های مزمن
  • دوری از مصرف داروهای غیر ضروری و دارای عوارض جانبی
  • جلوگیری از مصرف مواد مخدر و الکل
  • قطع مصرف سیگار
  • در حال زندگی کردن و عدم درگیر کردن ذهن به آینده که موجب استرس و نگرانی می شود.
  • نداشتن انتظار نابجا و بیش از حد از خود و دیگران

امیدوارم از مطلب امروز بهره کافی را برده باشین. با تشکر دکتر قاسمی