آبله میمونی Mpox
سلام به شما همه عزیزان دیجی دارو امروز 31 مرداد ماه سال 1403 در کنار خبرهای بازی های تلگرامی Roccy Rabbit و بازی همستر یک خبر نگران کننده درباره بیماری آبله میمونی مدام شنیده میشه که لازم دانستیم کاملترین مطالب و معتبرترین آنها با استناد به مقالات سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها (CDC) تا امروز به تاریخ 2024/08/18 برای شما همراهان عزیز مطرح کنیم. لطفا تا انتهای مقاله همراه ما باشید و هر سوالی برایتان پیش آمد در انتها بپرسید و مطمئن باشید پاسخگو خواهیم بود.
آبله میمونی یک بیماری ویروسی است که توسط ویروس آبله میمونی ایجاد میشود. این بیماری میتواند باعث ایجاد بثورات (راشهای) دردناک، تورم غدد لنفاوی و تب شود. بیشتر افراد به طور کامل بهبود مییابند، اما در برخی افراد ممکن است بیماری بسیار وخیم شوند.
ویروس monkeypox در سال ۱۹۵۸ در دانمارک در میمونهایی که برای پژوهش نگهداری میشدند، کشف شد و اولین مورد انسانی در یک پسر بچه ۹ ماهه در جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) در سال ۱۹۷۰ گزارش شد. آبله میمونی میتواند از فرد به فرد یا گاهی از حیوانات به انسان منتقل شود. پس از ریشهکنی آبله در سال ۱۹۸۰ و پایان واکسیناسیون آبله در سراسر جهان، آبله میمونی به تدریج در آفریقای مرکزی، شرق و غرب ظهور کرد. شیوع جهانی در سال ۲۰۲۲-۲۰۲۳ رخ داد. مخزن طبیعی ویروس ناشناخته است – انواع پستانداران کوچک مانند سنجابها و میمونها مستعد ابتلا هستند.
راه های انتقال آبله میمونی
انتقال انسان به انسان آبله میمونی میتواند از طریق تماس مستقیم با ضایعات عفونی پوستی یا ضایعات دیگر مانند بثورات داخل دهان یا اندام تناسلی صورت گیرد؛ این شامل تماسهای زیر میشود: چهره به چهره: صحبت کردن یا نفس کشیدن بسیار نزدیک، پوست به پوست: لمس یا رابطه جنسی واژینال/مقعدی، دهان به دهان: بوسیدن، دهان به پوست: تماس دهان با پوست (مانند بوسیدن پوست یا رابطه جنسی دهانی)، ذرات تنفسی یا آئروسلهای کوتاه برد در تماس نزدیک طولانی مدت
ویروس از طریق پوست آسیب دیده، سطوح مخاطی (مانند دهان، حلق، چشم، اندام تناسلی، مقعد) یا از طریق دستگاه تنفسی وارد بدن میشود. آبله میمونی میتواند به سایر اعضای خانواده و به شریک جنسی منتقل شود. افرادی که شرکای جنسی متعدد دارند در معرض خطر بالاتری قرار دارند.
انتقال حیوان به انسان آبله میمونی از حیوانات آلوده به انسان از طریق گاز گرفتن یا خراشیدن، یا در طی فعالیتهایی مانند شکار، پوست کندن، به دام انداختن، پختوپز، بازی با لاشههای حیوانات آلوده مرده رخ میدهد.
انتقال اشیا به انسان افراد میتوانند از طریق اشیای آلوده مانند لباس یا ملافه، از طریق آسیبهای ناشی از اشیا تیز در محیطهای بهداشتی، یا در محیطهایی مانند سالنهای تتو به monkeypox مبتلا شوند.
علائم و نشانهها آبله میمونی
آبله میمونی باعث بروز علائم و نشانههایی میشود که معمولاً در عرض یک هفته شروع میشود اما ممکن است ۱ تا ۲۱ روز پس از مواجهه با ویروس ظاهر شوند. علائم معمولاً ۲ تا ۴ هفته طول میکشند اما ممکن است در فردی که سیستم ایمنی ضعیفتری دارد، بیشتر طول بکشند.
علائم رایج monkeypox عبارتند از:
- بثورات پوستی
- تب
- گلودرد
- سردرد
- درد عضلانی
- درد پشت
- کاهش انرژی
- غدد لنفاوی متورم
برای برخی افراد، اولین علامت آبله میمونی بثورات پوستی است، در حالی که دیگران ممکن است ابتدا علائم دیگری داشته باشند. بثورات به صورت زخمهای مسطح شروع میشوند که به تاولهای پر از مایع تبدیل میشوند و ممکن است خارشدار یا دردناک باشند. با بهبود بثورات، ضایعات خشک میشوند، دلمه میبندند و میافتند.
برخی افراد ممکن است فقط یک یا چند ضایعه پوستی داشته باشند و دیگران ممکن است صدها یا بیشتر داشته باشند. این ضایعات میتوانند در هر نقطه از بدن ظاهر شوند، مانند: کف دستها و کف پاها، صورت، دهان و گلو، ناحیه تناسلی و مقعد
افرادی که به آبله میمونی مبتلا هستند تا زمانی که تمام زخمها بهبود نیافتهاند و یک لایه جدید از پوست تشکیل نشده، ناقل عفونت هستند و میتوانند بیماری را به دیگران منتقل کنند.
کودکان، زنان باردار و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف در معرض خطر بیشتری برای عوارض ناشی از آبله میمونی هستند.
معمولاً برای آبله میمونی، تب، درد عضلانی و گلودرد ابتدا ظاهر میشوند. بثورات آبله میمونی از صورت شروع میشوند و به کل بدن گسترش مییابند، به کف دستها و کف پاها نیز میرسند و در مراحل مختلف از ماکولها، پاپولها، وزیکولها و پوسچولها پیشرفت میکنند. لنفادنپاتی (تورم غدد لنفاوی) یک ویژگی کلاسیک آبله میمونی است. برخی افراد ممکن است بدون هیچگونه علائمی دیگری تنها با التهاب و تورم غدد لنفائی مبتلا شوند.
در زمینه شیوع جهانی آبله میمونی که در سال ۲۰۲۲ آغاز شد بیماری در برخی افراد متفاوت شروع میشود. در بیش از نیمی از موارد، بثورات ممکن است قبل یا همزمان با سایر علائم ظاهر شوند و همیشه در سراسر بدن پیشرفت نکنند. اولین ضایعه ممکن است در ناحیه تناسلی، مقعد، یا در اطراف دهان باشد.
نحوه تشخیص آبله میمونی
تشخیص آبله میمونی میتواند دشوار باشد زیرا با بسیاری عفونتها و شرایط میتوانند ظاهری مشابه داشته باشند. تفکیک آبله میمونی از آبله مرغان، سرخک، عفونتهای باکتریایی پوستی، گال، تبخال، سیفلیس، سایر عفونتهای منتقله جنسی، و حساسیتهای دارویی اهمیت دارد. ممکن است فرد مبتلا به آبله میمونی همچنین به یک عفونت جنسی دیگر مانند تبخال مبتلا باشد. بهطور مشابه، کودکی که مشکوک به آبله میمونی است، ممکن است به آبله مرغان نیز مبتلا باشد. به همین دلیل، انجام تستهای تشخیصی برای درمان زودهنگام و جلوگیری از گسترش بیشتر بیماری ضروری است.
شناسایی DNA ویروسی با استفاده از واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR) آزمایش ترجیحی برای تشخیص آبله میمونی است. بهترین نمونههای تشخیصی مستقیماً از بثورات – پوست، مایع یا دلمهها – و از طریق نمونهگیری دقیق با سواب تهیه میشود. در صورت عدم وجود ضایعات پوستی، آزمایش میتواند بر روی سوابهای اوروفارنژیال، مقعدی یا رکتال انجام شود. انجام آزمایش بر روی خون توصیه نمیشود. روشهای شناسایی آنتیبادی ممکن است مفید نباشند زیرا بین انواع مختلف ویروسهای ارتوپاکس تمایز قائل نمیشوند.
درمان و واکسیناسیون
هدف از درمان monkeypox مراقبت از بثورات، مدیریت درد و جلوگیری از عوارض است. مراقبت زودهنگام و حمایتی برای مدیریت علائم و جلوگیری از مشکلات بیشتر اهمیت دارد.
دریافت واکسن آبله میمونی میتواند به پیشگیری از عفونت کمک کند. واکسن باید در مدت 4 روز پس از تماس با فردی که آبله میمونی دارد تزریق شود (یا تا 14 روز اگر هیچ علامتی وجود نداشته باشد).
واکسیناسیون برای افرادی که در معرض خطر بالایی قرار دارند، به ویژه در زمان شیوع، توصیه میشود. این افراد شامل:
- کارکنان بهداشتی که در معرض خطر تماس هستند
- مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند
- افرادی با چندین شریک جنسی
افرادی که به آبله میمونی مبتلا هستند باید جدا از دیگران مراقبت شوند.
چندین داروی ضدویروسی مانند تکوویریمات، که ابتدا برای درمان آبله توسعه یافتهاند، برای درمان monkeypox استفاده شده و مطالعات بیشتری در حال انجام است.
خودمراقبتی و پیشگیری
بیشتر افراد مبتلا به آبله میمونی در عرض 2-4 هفته بهبود مییابند. برای کمک به بهبود علائم و جلوگیری از انتقال به دیگران:
کارهایی که باید انجام دهید:
- در خانه و در صورت امکان در اتاق خود بمانید.
- دستها را مرتباً با آب و صابون یا ضدعفونیکننده دست بشویید، به ویژه قبل یا بعد از لمس زخمها.
- هنگام حضور در جمع، ماسک بپوشید و ضایعات را بپوشانید تا زمانی که بثورات شما بهبود یابد.
- پوست را خشک و بدون پوشش نگه دارید (مگر در اتاق با فرد دیگری باشید).
- از لمس اشیاء در فضاهای مشترک خودداری کنید و فضاهای مشترک را مرتباً ضدعفونی کنید.
- برای زخمهای دهان، از آبنمک استفاده کنید.
- برای زخمهای بدنی، حمام گرم با جوش شیرین یا نمک بگیرید.
- از داروهای ضد درد بدون نسخه مانند پاراستامول (استامینوفن) یا ایبوپروفن استفاده کنید.
کارهایی که نباید انجام دهید:
- تاولها را نترکانید یا زخمها را خراش ندهید، زیرا این کار ممکن است بهبود را کند کند، بثورات را به سایر قسمتهای بدن منتقل کند و باعث عفونت زخمها شود.
- نواحی با زخم را تا زمانی که دلمهها بهبود نیافتهاند و پوست جدید تشکیل نشده، اصلاح نکنید (این کار میتواند بثورات را به سایر قسمتهای بدن منتقل کند).
برای جلوگیری از گسترش بیماری به دیگران، افراد مبتلا باید در طول دوره عفونت در خانه یا در صورت نیاز در بیمارستان قرنطینه شوند. پوشاندن ضایعات و پوشیدن ماسک پزشکی هنگام حضور در جمع ممکن است به جلوگیری از گسترش بیماری کمک کند. استفاده از کاندوم در طول رابطه جنسی میتواند خطر ابتلا به monkeypox را کاهش دهد اما از انتقال از طریق تماس پوست به پوست یا دهان به پوست جلوگیری نمیکند.
شیوع
پس از سال 1970، آبله میمونی به صورت پراکنده در آفریقای مرکزی و شرق (کلاد I) و آفریقای غربی (کلاد II) رخ داده است. در سال 2003، یک شیوع در ایالات متحده آمریکا به حیوانات وحشی وارداتی (کلاد II) مرتبط شد. از سال 2005، هزاران مورد مشکوک در جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) هر سال گزارش میشود. در سال 2017، monkeypox در نیجریه مجدداً ظهور کرد و همچنان در سراسر کشور و در مسافران به سایر مقاصد گسترش مییابد. دادههای مربوط به موارد گزارش شده تا سال 2021 در دسترس است.
در ماه می 2022، شیوع monkeypox به طور ناگهانی ظاهر شد و به سرعت در سراسر اروپا، آمریکا و سپس در تمام شش منطقه سازمان بهداشت جهانی (WHO) گسترش یافت، به طوری که 110 کشور حدود 87 هزار مورد و 112 مورد مرگ را گزارش کردند. شیوع جهانی عمدتاً (اما نه تنها) مردان همجنسگرا، دوجنسگرا و سایر مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند را تحت تأثیر قرار داده است و از طریق شبکههای جنسی گسترش یافته است.
در سال 2022، شیوع آبله میمونی در اردوگاههای پناهندگان در جمهوری سودان رخ داد. منشأ حیوانی یافت نشده است.
پاسخ سازمان بهداشت جهانی
شیوع جهانی monkeypox در 23 جولای 2022 به عنوان وضعیت اضطراری بهداشت عمومی با نگرانی بینالمللی (PHEIC) اعلام شد. سازمان بهداشت جهانی یک برنامه استراتژیک آمادگی و پاسخ برای آبله میمونی و مجموعهای از اسناد راهنمای فنی منتشر کرد. نظارت، تشخیص، ارتباطات ریسک و مشارکت جامعه همچنان در متوقف کردن شیوع و حذف انتقال انسان به انسان آبله میمونی در همه زمینهها، نقش مرکزی دارند.
برای مشاهده آمار دقیق افراد مبتلا و میزان مرگ و میر از آبله میمونی طبق آمار دقیق و به روز سازمان بهداشت جهانی (WHO) روی لینک زیر کلیک کنید.
روند جهانی شیوع آبله میمونی (Mpox) در سالهای 2022-2024
رفرنس
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox
- دکتر مصطفی قاسمی
- 2024-08-21
- 192 بازدید