کوهوش سیاه؛ فواید و مضرات آن

کوهوش سیاه یک گیاه گلدار و بومی آمریکای شمالی به شمار می‌آید. نام های علمی آن Actaea racemosa و Cimicifuga racemosa است که گاهی اوقات آن را بوگبان سیاه، سیاه قارچ، بنبر یا شمع پری نیز می‌نامند.

مکمل معروف سلامت زنان رمیفمین (Remifemin) حاوی کوهوش‌سیاه به عنوان یک عنصر فعال است.

از گلها و ریشه‌های آن معمولاً در طب سنتی بومی آمریکا استفاده می‌شده است و امروزه مکمل محبوب زنان به حساب می‌آید با این ادعا که باعث بهبود علائم یائسگی و کمک به باروری و تعادل هورمونی می‌شود.

این گیاه ممکن برای سلامت بدن بسیار موثر باشد به سبب اینکه به مانند یک فیتواستروژن عمل می‌کند، فیتواستروژن ترکیب گیاهی است که عملکرد هورمون استروژن را تقلید می‌کند. با این حال، در مورد اینکه “آیا کوهوش سیاه می تواند به عنوان یک فیتواستروژن واقعی طبقه بندی شود؟” بحث وجود دارد.

صرف نظر از این موضوع، به نظر می رسد سیاه کوهوش برای تسکین علائم یائسگی مفید است. هنوز شواهدی در مورد کاربردهای دیگر آن وجود ندارد.

فواید و موارد استفاده

کوهوش سیاه دارای چند مزیت بالقوه است که بیشتر آنها مربوط به سلامت یا تعادل هورمونی زنان است. با این حال، به استثنای علائم یائسگی، شواهد کمی در مورد استفاده از آن برای سایر شرایط و بیماری‌ها وجود دارد.

یائسگی و علائم آن

کاهش علائم یائسگی دلیل استفاده اکثر مردم از کوهوش سیاه محسوب می شود و این مورد یکی از کاربردهایی است که دلایل قانع کننده ای برای حمایت از آن وجود دارد.

در یک مطالعه در 80 زن یائسه ای که گرگرفتگی را تجربه می کردند، کسانی که روزانه 20 میلی گرم سیاه کوهوش به مدت 8 هفته به صورت مکمل مصرف می کردند، به طور قابل توجهی گرگرفتگی کمتری نسبت به قبل از شروع مکمل گزارش کردند.

علاوه بر این، سایر مطالعات انسانی، یافته های مشابه را تأیید کرده اند. اگرچه مطالعات بیشتری مورد نیاز است، اما به نظر می رسد که سیاه کوهوش برای کاهش علائم یائسگی مفید است.

باروری

اگرچه ممکن است ادعاهای زیادی را در فضای مجازی مشاهده کنید مبنی بر اینکه کوهوش سیاه می تواند باروری را بهبود بخشد یا به شما در باردار شدن کمک کند، شواهد زیادی برای تایید این موضوع وجود ندارد.

با این حال، تحقیقات نشان می دهد که سیاه کوهوش ممکن است اثربخشی داروی باروری کلومید (کلومیفن سیترات) را در افرادی که نابارور هستند تقویت کند و احتمال باردار شدن را افزایش دهد.

سه مطالعه کوچک انسانی، بهبود در میزان بارداری یا تخمک گذاری زنانی را نشان می دهد که مبتلا به ناباروری هستند و از مکمل سیاه کوهوش همراه با کلومید استفاده کرده اند.

هنوز هم این مطالعات ناچیز به شمار می آیند و برای تأیید این تأثیر تحقیقات بیشتری لازم است.

سلامت زنان

کوهوش سیاه به منظور تعدادی دیگر از مقاصد مربوط به سلامت زنان نیز استفاده می شود. با این حال، شواهدی که از این فواید حمایت می کنند به اندازه شواهد فواید آن در یائسگی و باروری قوی نیستند.

در اینجا چند دلیل دیگر وجود دارد که نشان می دهد زنان ممکن است از کوهوش سیاه برای تامین تعادل هورمونی استفاده کنند:

• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS). مصرف مکمل کوهوش‌سیاه ممکن است شانس باردار شدن کلومید را در زنان مبتلا به این سندروم افزیش دهد. در صورت داشتن این سندروم، مکمل کوهوش‌سیاه ممکن است به تنظیم چرخه شما کمک کند.
• فیبرویدز. یک مطالعه 3 ماهه در 244 زن یائسه نشان داد که مصرف روزانه 40 میلی گرم مکمل کوهوش سیاه ممکن است اندازه فیبروم رحم را تا 30 درصد کاهش دهد.
• سندرم قبل از قاعدگی (PMS) و اختلال دیسفریک قبل از قاعدگی (PMDD). اگرچه برخی ادعاها در فضای مجازی وجود دارد که می گیود کوهوش‌سیاه می تواند به PMS یا PMDD کمک کند، اما شواهد قابل توجهی برای حمایت از این موضوع وجود ندارد.
• تنظیم چرخه قاعدگی. در زنان با یا بدون PCOS که تحت درمان های باروری مانند کلومید قرار دارند، کوهوش سیاه ممکن است به تنظیم چرخه قاعدگی آنها کمک کند.

سرطان

کوهوش سیاه دارای فعالیت بالقوه استروژنی است، به این معنی که مانند هورمون استروژن رفتار می کند، هورمونی که ممکن است باعث بدتر شدن سرطان پستان یا افزایش خطر ابتلا به آن شود.
با این حال، بیشتر مطالعات نشان می دهد که کوهوش‌سیاه باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان تأثیر نمی شود. در دو مطالعه انسانی، مصرف کوهوش‌سیاه با کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان همراه بود.

در مطالعات آزمایشگاهی، عصاره کوهوش‌سیاه فعالیت ضد استروژن را نشان داده و به کاهش سرعت سلولهای سرطانی پستان کمک کرده است.

هنوز هم، برای درک ارتباط بین سرطان پستان و کوهوش سیاه، تحقیقات بیشتری باید انجام شود.

سلامت روان

کوهوش سیاه ممکن است اثرات مفیدی بر سلامت روان، به ویژه در زنان یائسه داشته باشد.

در یک مطالعه که در آن تاثیر استفاده از مکمل های گیاهی بر اضطراب و افسردگی زنان یائسه بررسی شده است، محققان دریافتند كه مصرف مکمل سیاه در اضطراب تأثیری ندارد، اما با پیشرفتهای چشمگیری در علائم روانشناختی مرتبط بود.

با این حال، قبل از اینکه اثر کوهوش سیاه بر سلامت روان کاملاً درک شود، تحقیقات بیشتری لازم است.

خواب

اگرچه شواهد کمی وجود دارد که بیانگر تاثیر کوهوش‌سیاه در بهبود خواب است، ممکن است باعث کاهش علائمی شود که اختلالات خواب در زنان یائسه مانند گرگرفتگی را بوجود می آورند.

با این حال، یک مطالعه کوچک در 42 زن یائسه نشان داد که ظاهرا مصرف مکمل کوهوش سیاه باعث بهبود مدت و کیفیت خواب می شود.

مطالعه دیگری خاطرنشان کرد: مخلوطی از سیاه کوهوش و سایر ترکیبات مانند شاه توت، روی، زنجبیل و اسید هیالورونیک به بهبود گرگرفتگی مرتبط با بی خوابی و اضطراب کمک می کند.
تشخیص اینکه کدامیک از عناصر ترکیب فوق مفیده بوده اند بسیار دشوار است بنابراین نمی توان به طور قطع آن را نتیجه وجود کوهوش‌سیاه دانست.

کاهش وزن

زنان یائسه ممکن است در معرض خطر افزایش وزن ناخواسته قرار بگیرند به این دلیل که سطح استروژن آنها به طور طبیعی کاهش می یابد.

از لحاظ نظری، از آنجا که کوهوش سیاه ممکن است اثرات استروژنیک از خود نشان دهد، ممکن است تأثیر مفیدی در مدیریت وزن در زنان یائسه داشته باشد.

با این حال، شواهد برای اثبات این امر حداقل است. برای درک ارتباط، در صورت وجود، بین کوهوش سیاه و کنترل وزن، به مطالعات بیشتر و بزرگتر انسانی نیاز است.

عوارض جانبی و اقدامات احتیاطی

کوهوش سیاه عوارض جانبی بالقوه ای دارد، اما این عوارض معمولا خفیف هستند و ناراحتی گوارشی، حالت تهوع، بثورات پوستی، عفونت، درد عضلانی، درد یا بزرگ شدن پستان و لکه بینی یا خونریزی خارج از چرخه قاعدگی را شامل می شوند.

با این حال، کوهوش سیاه نیز با برخی موارد شدید آسیب کبدی مرتبط است. به همین دلیل، اگر بیماری کبدی دارید یا از مکمل ها یا داروهای دیگری استفاده می کنید که ممکن است به کبد شما آسیب برساند، نباید کوهوش‌سیاه مصرف کنید .

علاوه بر این، یک مطالعه حیوانی اخیرا مشاهده کرده است که کوهوش‌سیاه در دوزهای بالا با آسیب سلول های قرمز خون در ارتباط است و منجر به کم خونی می شود. هنوز هم، برای مطالعه این اثرات بالقوه در انسان، تحقیقات بیشتری لازم است.

از آنجا که کوهوش سیاه به طور گسترده مورد بررسی قرار نگرفته است، ممکن است برخی از عوارض جانبی را تجربه کنید که هنوز به طور کامل شناخته نشده اند. اگر نگران این موضوع هستید با پزشک خود مشورت کنید.

مقدار و نحوه مصرف

کوهوش سیاه به صورت کپسول، عصاره مایع یا دمنوش در دسترس است.

توصیه های دوز مصرفی بین مارک های کوهوش‌سیاه بسیار متفاوت است. دوزهای معمول چیزی در حدود 20–120 میلی گرم عصاره یا پودر کوهوش سیاه استاندارد شده برای مصرف روزانه است.

برای علائم یائسگی، به نظر می رسد مصرف حداقل 20 میلی گرم کوهوش‌سیاه در روز (که اکثر مارک ها ارائه می دهند) موثر است.

برخی از متخصصان بهداشت ادعا می کنند که نباید کوهوش سیاه را بیش از 6 ماه تا 1 سال مصرف کنید زیرا احتمال کمی وجود دارد که باعث آسیب کبدی شود.

از آنجا که مکمل ها تا قبل از عرضه در بازار مشمول مقررات نظارتی دولت آمریکا نمی شوند باید مکمل هایی را انتخاب کنید که کیفیت آنها توسط مراجع و سازمان های معتبر مانند سازمان داروسازی ایالات متحده (USP) و آزمایشگاه مشتریان (ConsumerLab) تایید شده باشند.

علاوه بر این، کوهوش‌سیاه اغلب به صورتی مخلوطی با مکمل های گیاهی دیگر فروخته می شود، مانند:

• شبدر قرمز. کوهوش سیاه و شبدر قرمز را می توان برای کمک به کنترل علائم یائسگی با هم ترکیب کرد، اما هیچ مدرکی مبنی بر موثرتر بودن آن وجود ندارد.
• ایزوفلاونهای سویا. مانند کوهوش‌سیاه، سویا حاوی فیتواستروژن است که ممکن است به بهبود مشکلات هورمونی یا علائم یائسگی کمک کند، اما شواهد کمی برای حمایت از این اثرات بالقوه وجود دارد.
• مخمر علف چای (گل راعی). به نظر می رسد که مخمر علف چای در ترکیب با سیاه کوهوش، اثرات مفیدی بر علائم یائسگی دارد.
• شاه توت. مکمل های شاه توت و کوهوش به منظور تسکین علائم یائسگی به فروش می رسند، اما شواهد کمی مبنی بر تاثیر آن وجود دارد.
• دونگ کوئی. ادعا می شود که ترکیب کوهوش سیاه و دونگ کوئی علائم یائسگی را کاهش می دهد و احتمالاً باعث القای زایمان در زنان باردار می شود، اما هیچ مدرکی برای تایید این موضوع وجود ندارد.
• ویتامین C. برای کمک به سقط جنین در صورت بارداری ناخواسته، ویتامین C در کنار کوهوش سیاه توصیه می شود. با این حال، هیچ مدرکی برای حمایت از این کاربرد وجود ندارد.

توقف مصرف

طبق شواهد موجود، به نظر نمی رسد که هیچ عارضه ای در ارتباط با قطع ناگهانی کوهوش سیاه وجود داشته باشد.

از آنجا که کوهوش‌سیاه ممکن است به طور بالقوه هورمون های شما را تحت تأثیر قرار دهد، با قطع مصرف آن ممکن است تغییراتی در چرخه قاعدگی خود تجربه کنید.

اگر در مورد عوارض توقف مصرف کوهوش سیاه مشکلی دارید، با پزشک خود مشورت کنید.

مصرف بیش از حد

مشخص نیست که آیا می توانید کوهوش‌سیاه بیش از حد مصرف کنید. برای اطمینان از ایمنی و به حداقل رساندن خطر آسیب کبدی، بیش از دوز توصیه شده روزانه مکمل کوهوش سیاه مصرف نکنید.

سعی کنید مکملی خریداری کنید که توسط مراجع پزشکی آزمایش شده باشد تا اطمینان حاصل کنید مواد موجود در مکمل با ادعاهای موجود در برچسب مطابقت دارد.

تداخلات

کوهوش سیاه امکان تداخل با سایر داروها و روش های درمانی را دارد. برخی از تداخلات شناخته شده آن عبارتند از:

درمان جایگزینی هورمون (HRT). کوهوش سیاه ممکن است بر روی سطح هورمون های شما (به ویژه سطح استروژن) تأثیر بگذارد که در صورت جفت شدن با HRT می تواند اثرات غیرمنتظره ای داشته باشد.

قرص های جلوگیری از بارداری. بیشتر قرص های جلوگیری از بارداری از استروژن یا پروژسترون ساخته شده اند، بنابراین کوهوش‌سیاه که ممکن است بر سطح هورمون شما تأثیر بگذارد احتمالا در کنترل بارداری هورمونی تداخل ایجاد کند.

علاوه بر موارد فوق، کوهوش سیاه ممکن است تداخل دارویی ناشناخته دیگری نیز داشته باشد. اگر از داروهای ذکر شده در بالا استفاده می کنید یا هر گونه نگرانی در مورد سیاه کوهوش و تداخل آن با داروهای دیگر دارید، قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.

علاوه بر این، از آنجا که یکی از مهم ترین عوارض جانبی کوهوش سیاه آسیب کبدی است، باید در استفاده از کوهوش سیاه همراه با سایر مکمل ها یا داروهای آسیب زننده به کبد، احتیاط کنید.

نحوه نگهداری

کوهوش سیاه باید مهر و موم شده و در دمای اتاق نگهداری شود. به طور معمول، مکمل های گیاهی تا 2 سال پس از تولید منقضی نمی شوند. برای رعایت ایمنی حتما قبل از رسیدن به تاریخ انقضا آن را مصرف کنید.

بارداری و شیردهی

در طب سنتی بومی آمریکا، از کوهوش سیاه برای افزایش تولید شیر مادر استفاده می شد.

با این حال، شواهد کمی مبنی بر موثر بودن آن برای این منظور وجود دارد.
اگر تحت درمان های باروری هستید، کوهوش‌سیاه نیز ممکن است احتمال بارداری شما را افزایش دهد، بنابراین اگر در تلاش برای باردار شدن هستید، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که آن را به برنامه معمول خود اضافه کنید.

با وجود اینکه بیشتر عوارض جانبی کوهوش خفیف هستند، در مورد اثرات کوهوش سیاه بر روی زنان باردار، زنان شیرده و نوزادان اطلاعات کمی در دست است.

هنوز هم، این مکمل برای القای زایمان و سقط جنین استفاده می شود، و اگرچه شواهد کافی برای استفاده از آن برای این امر وجود ندارد، برخی از افراد موثر بودن آن را گزارش کرده اند. در هر صورت این کار باید توسط پزشک متخصص انجام شود.

به همین دلایل، بهتر است از مصرف کوهوش سیاه در دوران بارداری و شیردهی اجتناب کنید.

استفاده در افراد خاص

به طور کلی، کوهوش سیاه برای اکثر افرادی که باردار یا شیرده نیستند بی خطر است.

با این حال، نیازی به مصرف مکمل توسط کودکان نیست. از آنجا که ممکن است بر سطح هورمون ها تأثیر بگذارد، نوجوانان می توانند آن را تحت نظر پزشک مصرف کنند.

افراد مبتلا به بیماری کلیوی باید هنگام استفاده از کوهوش‌سیاه احتیاط کنند، زیرا اطلاعات کمی در مورد توانایی دفع آن توسط بدن در هنگام آسیب کلیه ها وجود دارد.

علاوه بر این، با توجه به اینکه یکی از مهمترین عوارض جانبی بالقوه آسیب کبدی است، در صورت ابتلا به بیماری کبد، باید از مصرف مکمل های کوهوش سیاه خودداری کنید.

جایگزین ها

برخی از جایگزین های احتمالی کوهوش سیاه شامل کوهوش آبی، ریواس راپنتیک و روغن گل مغربی است.

کوهوش آبی ارتبطی به کوهوش‌سیاه ندارد، اما آن هم یک گیاه گلدار در آمریکای شمالی است که برای سلامت زنان استفاده می شود. با این حال، مانند کوهوش‌سیاه، شواهد کمی برای استفاده از آن وجود دارد. علاوه بر این ممکن است عوارض جانبی شدید داشته باشد.

ریواس راپنتیک به همان دلایل کوهوش سیاه مورد استفاده قرار می گیرد و ماده موثری در مکمل معروف یائسگی (Estroven) به شمار می آید. به نظر می رسد که مزایایی برای درمان علائم یائسگی دارد.

آخرین مورد، روغن گل مغربی است که اثرات مشابه کوهوش سیاه در گرگرفتگی دارد، بنابراین ممکن است جایگزین امیدوار کننده ای برای آن باشد.