پروتئین وی چیست؟

همه پروتئین‌ها به طور مساوی ایجاد نمی شوند. برخی از اشکال پروتئین بهتر از پروتئین‌های دیگر هستند.
پروتئین وی حاوی طیف وسیعی از آمینو اسیدهای ضروری است که خیلی سریع جذب می شوند.
مطالعات متعدد نشان می دهد که این پروتئین می تواند به افزایش قدرت، عضله سازی و از بین بردن مقادیر قابل توجهی چربی بدن کمک کند.

با این حال، پروتئین‌وی چیزی فراتر از پروتئین است. این پروتئین حاوی بسیاری دیگر از مواد مغذی است که برخی از آنها اثرات بیولوژیکی قوی دارند.
در واقع، این پروتئین یکی از بهترین مکمل های علمی در جهان است. در این مقاله به طور مفصل به پروتئین وی پرداخته می شود.

پروتئین وی چیست؟

پروتئین وی (Whey Protein) ترکیبی از پروتئین‌های جدا شده از وِی است. وِی قسمت مایع شیر است و در طول فرآیند تولید پنیر جدا می شود.

شیر در واقع حاوی دو نوع پروتئین اصلی است: کازئین (80٪) و وی (20%).

پروتئین‌ وِی در قسمت آبکی شیر یافت می شود. هنگام تولید پنیر، قسمتهای چرب شیر ماسیده شده و وِی به عنوان محصول جانبی از آن جدا می شود.
وقتی ظرف ماست را باز می کنید مقداری مایع روی آن شناور است، این مایع همان وی است.
تولیدکنندگان پنیر قبل از اینکه ارزش تجاری آن را کشف کنند آن را دور می ریختند.

این پروتئین در فرآیند تولید پنیر جدا می شود، سپس مراحل مختلف فرآوری را طی می کند تا تبدیل به چیزی شود که نزد مردم به عنوان پروتئین وی شناخته می شود. پروتئین وی، پودری است که به شیک ها، جایگزین های وعده غذایی و اسنک های پروتئین (پروتئین بار) اضافه می شود.
پروتئینو وی به خودی خود طعم خیلی خوبی ندارد، به همین دلیل است که معمولاً به آن طعم های مختلف اضافه می شود. پودرهای با طعم شکلات، وانیل و توت فرنگی بسیار محبوب هستند.
خواندن لیست مواد تشکیل دهنده بر روی برچسب محصولی که حاوی پروتئین‌وی است بسیار مهم محسوب می شود، زیرا ممکن است برخی از محصولات دارای مواد افزودنی ناسالم مانند شکر تصفیه شده باشند.
مصرف پروتئین‌وی روشی مناسب برای دریافت بالاترین میزان پروتئین در طول روز است.

این مسئله می تواند برای بدنسازان، علاقه مندان به ورزش و همچنین افرادی مهم باشد که نیاز به لاغری دارند یا فاقد پروتئین در رژیم غذایی خود هستند.
اکثر پروتئین‌های وی طعم دار، نسبتاً خوشمزه هستند و می توان از آنها برای افزودن طعم باورنکردنی به دستورهای غذایی سالم مانند اسموتی ها استفاده کرد.
وِی به طور کلی برای بدن به خوبی قابل تحمل است، اگرچه افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز باید مراقب باشند و حتی برخی از افراد ممکن است به آن حساسیت داشته باشند.

مکمل های پروتئین وی می توانند به افزایش مصرف پروتئین و BCAA کمک کنند

پروتئین‌ها اصلی ترین عناصر سازنده بدن انسان هستند.
پروتئین‌ها برای ساختن عناصر مهم بدن مانند تاندون‌ها، اندام‌ و پوست و همچنین هورمون‌ها، آنزیم‌ها، انتقال دهنده های عصبی و مولکول‌های مختلف استفاده می شوند.
پروتئین‌ها، بلوک‌های سازندۀ عناصر انقباضی در عضلات بدن نیز هستند.
برخی از اسیدهای آمینه توسط سلول‌های بدن تولید می شوند، در حالی که برخی دیگر از طریق غذا تأمین می شوند. آنهایی که باید از غذاها تهیه کنید، آمینو اسیدهای ضروری نامیده می شوند.
پروتئین‌هایی که همۀ 9 اسید آمینه ضروری را تأمین می کنند بهترین هستند و پروتئین وی با آنها حمل می شود.
این پروتئین به خصوص در آمینو اسیدهای شاخه دار (BCAA) مهم، مانند لوسین بسیار اهمیت دارد و حاوی مقدار زیادی سیستئین نیز است.
مطالعات نشان می دهد که لوسین دارای بیشترین اسید آمینه آنابولیک (تقویت کننده رشد) است و سیستئین می تواند به تقویت سطح آنتی اکسیدان سلولی مربوط به گلوتاتیون کمک کند.
به نظر می رسد پروتئین‌وی در رشد انسان بسیار مؤثر است. در حقیقت، شیر مادر انسان حاوی60٪ وی است، در حالی که شیر گاو 20٪ وی دارد.

چند نوع پروتئین‌وی محبوب وجود دارد که تفاوت اصلی آنها در نحوه پردازش است. انواع پروتئین‌ وی عبارتند از:

• کنسانتره: دارای حدود 70 تا 80 درصد پروتئین؛ حاوی مقداری لاکتوز (قند شیر) و چربی است و بهترین طعم را دارد.
• ایزوله: دارای 90٪ پروتئین یا بیشتر؛ حاوی لاکتوز و چربی کمتری است و فاقد بسیاری از مواد مغذی مفید موجود در نوع کنسانتره است.
• هیدرولیزات: به عنوان وِی هیدرولیز نیز شناخته می شود، این نوع از قبل هضم شده تا سریعتر جذب شود. هیدرولیزات باعث افزایش 28 تا 43 درصدی انسولین نسبت به ایزوله می شود.

به نظر می رسد پروتئین‌وی کنسانتره در کل بهترین گزینه است.
پروتئین‌وی کنسانتره ارزان ترین نوع است و اکثر مواد مغذی مفیدی را در خود نگه می دارد که به طور طبیعی در وی یافت می شود. بسیاری از افراد طعم و مزه آن را نیز ترجیح می دهند که احتمالاً به دلیل وجود لاکتوز و چربی است.
اگر بدن شما با نوع کنسانتره سازگار نیست یا ترجیح می دهید از پروتئینی استفاده کنید که کربوهیدرات و چربی کمی دارد، شاید بهتر است پروتئین‌وی از نوع ایزوله یا هیدرولیزات مصرف کنید.

بخاطر داشته باشید که حتی اگر کنسانتره محبوب ترین نوع باشد، بیشتر مطالعات، پروتئین‌وی ایزوله را بررسی کرده اند.

اثرات مکمل وی بر توده و قدرت عضلانی

مشهورترین کاربرد مکمل های پروتئین وی برای افزایش توده و قدرت عضلانی است.
این پروتئین در بین ورزشکاران، بدنسازان، مدلهای تناسب اندام و همچنین افرادی محبوب است که به دنبال بهبود عملکرد خود در سالن بدنسازی هستند.

روش هایی که پروتئین‌ وی باعث افزایش عضله یا افزایش قدرت می شود عبارتند از:

• بلوک های سازنده: پروتئین و اسیدهای آمینه را تأمین می کند که به عنوان عناصر سازنده برای رشد عضلانی افزایش یافته عمل می کنند.
• هورمون ها: باعث ترشح هورمون های آنابولیک (مانند انسولین) می شود که می توانند رشد عضلات را تحریک کنند.
• لوسین: سرشار از اسید آمینه لوسین است که سنتز پروتئین عضله در سطح مولکولی و ژنتیکی را تحریک می کند.
• جذب سریع: پروتئین‌وی در مقایسه با سایر انواع پروتئین خیلی سریع جذب و استفاده می شود.

ثابت شده است که این پروتئین‌ هنگامی که دقیقاً قبل یا بعد از تمرین مصرف می شود در افزایش رشد عضلات بسیار مؤثر است. سنتز پروتئین عضله معمولاً در دوره زمانی بعد از تمرین به حداکثر می رسد.
با این حال، اخیراً یک بررسی نشان داده است که مصرف کامل پروتئین در روز مهمترین عامل در رشد عضلات است. به نظر نمی رسد مصرف پروتئین قبل یا بعد از ورزش تفاوتی داشته باشد.

پروتئین وی در مقایسه با انواع دیگر پروتئین‌ها مانند پروتئین سویا بهتر عمل کرده است.
این پروتئین وقتی با کازئین مقایسه می شود، شواهد متفاوت است. به نظر می رسد که وی در کوتاه مدت مؤثر است، اما کازئین رشد عضلات را برای مدت طولانی تر تحریک می کند و اثر خالص مشابهی دارد.
به یاد داشته باشید که اگر رژیم غذایی شما در حال حاضر فاقد پروتئین است، بعید است مکمل پروتئین‌وی تأثیر قابل توجهی داشته باشد.
در یک مطالعه 12 هفته ای بر روی بزرگسالان مسن با مصرف کافی پروتئین که تمرینات مقاومتی انجام داده بودند، هیچ تفاوتی در رشد عضلات هنگام مصرف مکمل پروتئین‌ وی یا کربوهیدرات مشاهده نشد.
بنابراین، تاثیر این پروتئین بر روی عضله و قدرت در افراد مختلف بسیار متفاوت است.

اگر در حال حاضر مقدار زیادی گوشت، ماهی، تخم مرغ و لبنیات می خورید که همگی حاوی پروتئین‌زیاد و با کیفیت هستند، اضافه کردن مکمل های پروتئین وی به رژیم غذایی احتمالاً فایده کمی خواهد داشت.

احساس سیری را افزایش داده و باعث کاهش وزن می‌شود

پروتئین می تواند به کاهش وزن کمک کند، زیرا سیر کننده ترین ماده مغذی است.
پروتئین می تواند مصرف انرژی را 80 تا 100 کالری در روز افزایش دهد و باعث شود افراد به طور خودکار در روز 441 کالری کمتر بخورند.
یک مطالعه نشان داده است که خوردن روزانه 25٪ کالری موجود در پروتئین 60٪ ولع خوردن را کم می کند و میل به میان وعده را به نصف کاهش می دهد.
مصرف پروتئین‌وی راهی عالی برای افزایش مصرف پروتئین است که احتمالاً فواید عمده ای برای کاهش وزن دارد.
مطالعات نشان داده است که جایگزین کردن سایر منابع کالری با پروتئین‌وی، در حالی که باعث افزایش توده عضلانی بدون چربی می شود، می تواند وزن را در حدود 3.5 کیلوگرم کاهش دهد.

اگر می خواهید وزن خود را کاهش دهید، یک مکمل پروتئین وی می تواند به شما کمک کند تا وزن کم کرده و عضله خود را حفظ کنید.

سایر مزایای پروتئین وی برای سلامتی

وی چیزی فراتر از یک منبع پروتئین با کیفیت بالا محسوب می شود و حاوی مواد مغذی مفید دیگری نیز است. این مواد عبارتند از:

• لاکتوفرین
• بتا لاکتوگلوبولین
• آلفا لاکتالبومین
• ایمونوگلوبولین

فراتر از مزایایی که برای عضله، قدرت و لاغری دارد، پروتئین وی ممکن است فواید بیشماری دیگری برای سلامتی داشته باشد که شامل کاهش فشار خون، قند خون و کاهش علائم استرس و افسردگی می شود.
همچنین از بدن در برابر سرطان محافظت می کند، علائم هپاتیت را کاهش می دهد، تراکم مواد معدنی استخوان را افزایش می دهد، عملکرد ایمنی را در بیماران HIV بهبود می بخشد و طول عمر را افزایش می دهد.
با توجه به وجود مقدار زیاد آمینو اسید سیستئین در پروتئین‌وی، به نظر می رسد این اسید نقش واسط را در فواید پروتئین‌وی دارد. سیستئین این کار را با بالا بردن سطح گلوتاتیون، ماده اصلی آنتی اکسیدان در سلولهای بدن انجام می دهد.

مقدار مصرف و عوارض جانبی

دوز معمول توصیه شده برای پروتئین وی 1 تا 2 قاشق چای خوری (حدود 25 تا 50 گرم) در روز است که معمولاً بعد از ورزش مصرف می شود.

توصیه می شود از دستورالعمل های ارائه شده بر روی برچسب مکمل پیروی کنید.
بخاطر داشته باشید که اگر میزان پروتئین دریافتی شما در حال حاضر زیاد است، افزودن پروتئین‌وی به رژیم غذایی کاملاً غیرضروری است.
اینکه گفته می شود پروتئین باعث آسیب به کلیه و پوکی استخوان می شود، نادرست و بدون مدرک است.
در حقیقت، پروتئین در حالی که هیچ تاثیری بر کلیه های سالم ندارد، از بدن در برابر پوکی استخوان محافظت می کند.
با این حال، افرادی که در حال حاضر مشکلات کلیوی یا کبدی دارند بهتر است قبل از مصرف پروتئین‌وی با پزشک خود مشورت کنند.
مصرف بیش از حد پروتئین‌وی می تواند باعث مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع، نفخ شکم، اسهال، درد و گرفتگی شود. برخی از افراد نیز به وِی حساسیت دارند.

اگر بدن شما نمی تواند کنسانتره پروتئین‌وی را تحمل کند، ممکن است نوع ایزوله یا هیدرولیزات مناسب تر باشد. در روش دیگر می توانید از مصرف پروتئین‌وی پرهیز کنید و به جای آن غذاهایی مصرف کنید که سرشار از پروتئین هستند.
اما به طور کلی، پروتئین وی دارای مشخصات مطمئن بسیار خوبی است و اکثر افراد می توانند آن را بدون مشکل مصرف کنند.

کلام آخر

پروتئین وی روشی کاملاً سالم برای افزودن پروتئین بیشتر به رژیم غذایی است. این ماده منبع پروتئین با کیفیت است که به طور موثری توسط بدن انسان جذب و استفاده می شود.
این امر به ویژه برای ورزشکاران ، بدنسازان یا افرادی بسیار مهم است که هنگام از دست دادن چربی نیاز به افزایش حجم و قدرت عضلانی دارند.
وقتی نوبت به افزایش عضلات و کاهش چربی می رسد، پروتئین سلطان مواد مغذی است. به نظر می رسد پروتئین وی حتی از سایر انواع پروتئین با کیفیت، بهتر است.