همه چیز درباره هضم غذا

همه چیز درباره هضم غذا؛ هضم و گوارش غذا یک فرآیند پیچیده است که انجام آن به وجود اسید هیدروکلریک موجود در معده و همچنین چندین ارگان دیگر و شیره های گوارشی متکی است . اسید معده ( HCL ) با چندین روش به هضم  غذا کمک می کند و البته با از بین بردن عوامل بیماری زا شما را سالم نگه می دارد .

هضم در واقع فرآیندی است که در آن غذای مصرف شده به قطعات کوچک و قابل جذب تبدیل می شود تا بتواند از طریق جریان خون به تمام بدن برسد.
مراحل هضم غذا به صورت کامل در بدن حدود 24 تا 72 ساعت به طول می انجامد. این مدت زمان به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهمترین آن نوع غذای مصرف شده می باشد.

سیستم گوارش انسان شامل پنج قسمت اصلی می شود:

• دهان
• مری
• معده
• روده کوچک
• روده بزرگ

فرایند هضم غذا 

همه چیز درباره هضم غذا؛ زمانی که غذا را می جوید ، غدد موجود در دهان بزاق ترشح می کنند . این مایع گوارشی حاوی آنزیم هایی است که نشاسته ی مواد غذایی را می شکند. نتیجه یک توده ی خمیری شکل به نام بولوس است که به راحتی بلعیده می شود .

هنگامی که غذا بلعیده می شود از مری پایین می رود ( لوله ای که دهان را به معده متصل می کند ). سپس دریچه ای عضلانی به نام اسفنکتر پایینی مری باز می شود و غذا به معده انتقال می یابد.

اسیدهای موجود در معده، غذا را بیشتر از قبل تجزیه می کنند. و خمیری مخلوط از مایع گوارشی (شیره ی معده) و مواد غذایی تولید می شود که chyme نام دارد  . سپس این ترکیب  به سمت روده کوچک حرکت می کند.

در روده کوچک ، پانکراس و کبد، شیره ی گوارشی خود را به ترکیب موجود اضافه می کنند. شیره ی پانکراس کربوهیدرات ، چربی و پروتئین را تجزیه می کند . صفرا ترشح شده از کبد، چربی را تجزیه می کند. ویتامین ها، سایر مواد مغذی و آب از طریق دیواره روده کوچک به جریان خون راه می یابند. بخش غیر قابل تجزیه ای که باقی می ماند به سمت روده ی بزرگ هدایت می شود .

روده بزرگ هر گونه مواد مغذی باقیمانده از غذا را جذب می کند. باقیمانده ی مواد ضایعات جامد می شوند، که مدفوع نامیده می شود.

رکتوم تا زمانی که شما آماده ی دفع باشید ، مدفوع را در خود نگه می دارد .

نقش اسید هیدروکلریک در جذب مواد مغذی

یکی  از عملکردهای HCl در معده ، تسهیل در جذب ویتامین B12 ، آهن و کلسیم است . ویتامین B12 یک ماده مغذی اساسی است که تقریباً در تمام غذاهای سرشار از پروتئین های حیوانی یافت می شود .

برای جذب ویتامین B12 ، باید این ویتامین از پروتئین رژیم غذایی همراه آن جدا شود. برای اینکه بدن شما این کار را به طور مؤثر انجام دهد ، باید به اندازه کافی پپسین داشته باشد ، که فقط توسط اسید هیدروکلریک فعال می شود .

آهن و کلسیم برای هضم و جذب مناسب به اسید هیدروکلریک وابسته هستند . در گزارش ژوئن سال ۲۰۱۳ در مورد پیشرفت های درمانی در ایمنی دارو ، آمده است كه آهن و كلسیم برای جدا شدن از غذاهایی كه در آن وجود دارند ، به محیط اسیدی نیاز دارند ، تا بدن بتواند به طور مؤثر آنها را جذب كند .

از آنجا که اسید هیدروکلریک یک عنصر اساسی در هضم و جذب مواد مغذی است ، افرادی که از داروهای مهارکننده های پمپ پروتون یا داروهایی که تولید اسید معده را کاهش می دهد مثل امپرازول و … استفاده می کنند ، خطر بیشتری برای ابتلا به کمبود این ویتامین ها و مواد معدنی دارند .

نقش اسید معده (HCL) در هضم پروتئین ها

همه چیز درباره هضم غذا؛ یکی از مهمترین نقش های HCl در معده کمک به تجزیه پروتئین ها است. آستر معده شما حاوی سلولهای تخصصی به نام سلولهای پاریتال است که اسید معده را در صورت وجود مواد غذایی آزاد می کند. سلولهای دیگر در معده شما که سلول های اصلی نامیده می شوند مواد مهم دیگری را ترشح می کنند که یکی از آنها پپسینوژن نامیده می شود. هنگامی که اسید معده با پپسینوژن در تماس باشد ، آن را به یک آنزیم فعال بنام پپسین تبدیل می کند.

پپسین به عنوان آنزیم پروتئاز طبقه بندی می شود زیرا به جدا شدن پروتئین از غذایی که می خورید به اجزای کوچکتر آن بنام اسیدهای آمینه کمک می کند . بدن شما قادر به جذب پروتئین های کامل نیست ، اما وقتی پروتئین ها به اسیدهای آمینه تجزیه می شوند ، این اسیدهای آمینه می توانند به روده کوچک شما بروند و در آنجا جذب شوند . بدن از این اسید های آمینه برای ساخت پروتئین های دیگری که برای سالم ماندن به آن احتیاج دارد استفاده می کند.

بدون HCl ( اسید هیدروکلریک ) ، پپسینوژن هرگز به پپسین تبدیل نمی شود ، و بدن شما قادر نخواهد بود پروتئین ها را از غذایی که می خورید به طور موثر هضم کند . از طرف دیگر ، HCl بدون حضور پپسین قادر به تجزیه پروتئین ها به خودی خود نیست .

اما پروتئین تنها ماده مغذی نیست که برای هضم شدن به اسید معده متکی باشد . اسید هیدروکلریک همچنین به شما در جذب برخی ویتامین ها و مواد معدنی نیز کمک می کند .

چند نکته برای هضم بهتر غذا

برای اینکه مواد غذایی به راحتی و به نرمی در دستگاه گوارش تان حرکت کند  و از مشکلاتی مانند اسهال و یبوست جلوگیری کنید، این موارد را رعایت کنید  :

• سبزی ، میوه و غلات کامل بیشتر مصرف کنید.

سبزیجات، میوه ها و غلات کامل منابع غنی از فیبر هستند. فیبر، کمک می کند که غذا در سیستم گوارش آسانتر حرکت کند .

• گوشت قرمز و غذاهای فرآوری شده را کمتر مصرف کنید.

گوشت در دستگاه گوارش دیرتر هضم و تجزیه می شود. علاوه بر این، گوشت مواد شیمیایی تولید می کند که می تواند به دستگاه گوارش آسیب برساند.

• پروبیوتیک را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

این باکتری های مفید کمک می کنند تا دستگاه گوارش از شر میکروب های مضر خلاص شود . پروبیوتیک ها در مواد غذایی از قبیل ماست ، کرفس و مکمل ها وجود دارند .

• ورزش روزانه

تحرک بدنی باعث بهبود حرکات دستگاه گوارش می شود. پیاده روی بعد از غذا می تواند گاز و نفخ را از بین ببرد. ورزش نیز وزن شما را کنترل شده نگه می دارد ، و می تواند خطر ابتلا به برخی از سرطان ها و سایر بیماری های دستگاه گوارش را کاهش می دهد.

• خواب کافی داشته باشید.

کمبود خواب با چاقی رابطه ی مستقیم دارد ، و می تواند منجر به مشکلاتی در سیستم گوارش شود .

• مدیریت استرس

داشتن استرس زیاد می تواند مشکلات گوارشی از قبیل سوزش سر دل را تشدید کند. تکنیک های کاهش استرس مانند مراقبه و یوگا می تواند به آرامش ذهنی کمک کند.

• حفظ آب بدن

نوشیدن مقدار زیادی آب برای سلامتی گوارشی شما مفید است. فیبر، آب را به داخل روده بزرگ می‌کشد تا مدفوع‌های نرم‌تر و مداوم ایجاد کند، به طوری که دفع آنها، به‌ راحتی صورت بگیرد.

 مواد غذایی مفید برای هضم غذا

سیب

سیب یک منبع غنی از پکتین یا همان فیبر محلول است. پکتین، در روده کوچک هضم را تسریع می‌کند و سپس توسط باکتری‌های موجود در روده، شکسته می‌شود. پکتین، حجم مدفوع را افزایش می‌دهد و بنابراین معمولاً برای رفع یبوست و اسهال استفاده می‌شود. همچنین این میوه خطر عفونت‌های روده‌ای و همچنین التهاب در روده بزرگ را کاهش می‌دهد.

ماست

ماست از شیر ساخته می شود که معمولاً توسط باکتری‌های اسید لاکتیک تخمیر شده است. این ماده شامل باکتری‌های مفید شناخته شده به عنوان پروبیوتیک‌ها است که در دستگاه گوارش شما زندگی می‌کنند و می‌تواند در بهبود هضم غذا و حفظ سلامت روده شما تأثیر گذار باشد.

سبزیجات سبز تیره 

سبزیجات منبع عالی فیبر نامحلول هستند. این نوع فیبر به میزان زیادی به حجم مدفوع شما اضافه می‌کند و سرعت حرکت آن را از طریق دستگاه گوارش شما افزایش می‌دهد. سبزیجات سبز نیز منبع خوبی از منیزیم هستند که می‌توانند با کاهش انقباض عضلات در دستگاه گوارش، باعث کاهش یبوست شوند. برخی از شایع‌ترین سبزیجات سبز تیره که این مزایا را تأمین می‌کنند عبارت‌اند از: اسفناج، کلم برگ، کلم بروکلی و دیگر سبزیجات.

زنجبیل

زنجبیل ماده‌ای سنتی در طب شرقی است که به بهبود هضم غذا و جلوگیری از تهوع کمک می‌کند. بسیاری از زنان باردار از آن برای درمان بیماری تهوع استفاده می‌کنند. زنجبیل خطر ابتلا به سوزش سر دل، تهوع و ناراحتی معده را کاهش می‌دهد.

رازیانه

رازیانه، یک گیاه دارویی است که برای افزودن عطر و طعم به غذا استفاده می‌شود. محتوای فیبر آن به جلوگیری از یبوست کمک می‌کند و دستگاه گوارش شما را بهبود می‌بخشد. رازیانه همچنین حاوی عامل ضد اسپاسم است که ماهیچه‌های صاف در دستگاه گوارش شما را شل می‌کند. این عمل می‌تواند علائم گوارشی منفی مثل نفخ و گرفتگی عضلانی را کاهش دهد.