اشعه UV یا اشعه فرابنفش

قطعا هنگام خرید ضد آفتاب با نوشته‌هایی مثل UVA و UVB مواجه شده اید، اگر براتون سوال پیش آمده که این نوشته‌ها چه مفهومی دارند و برای چی روی تمام ضدآفتاب‌ها هستند پس این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.

اشعه UV چیست؟

اشعه UV یا اشعه فرابنفش مختصر شده این نام انگلیسی هستند (Ultraviolet Radiation) نوعی تابش حاصل از خورشید و یا حتی منابع مصنوعی مانند لامپ‌های فرابنفش است.

اگر خیلی دقیقتر بخواییم جایگاه این اشعه را در در طیف الکترومغناطیسی بررسی کنیم بین پرتوهای ایکس و نور مرئی قرار دارد.

. اشعه فرابنفش به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود:

• اشعه فرابنفش A (UVA)

حدود 95% از اشعه فرابنفشی که به سطح زمین می‌رسد همین UVA است و می‌تواند به عمق پوست نفوذ کرده و باعث پیری زودرس و افزایش خطر سرطان پوست شود.

• اشعه فرابنفش B (UVB)

حدودا 5% از اشعه فرابنفشی که به سطح زمین می‌رسد و مانند UVA باعث سوختگی پوست و نقش مهمی در توسعه سرطان پوست دارد.

• اشعه فرابنفش C (UVC)

اشعه UVC دارای طول موج کوتاه و انرژی بسیار بالا است و می‌تواند بسیار مضر باشد. خوشبختانه، لایه اوزون تقریباً تمام این اشعه را جذب می‌کند و نمی‌گذارد به سطح زمین برسد. حتی در مکان‌هایی که لایه اوزون دچار تخریب شده یا به‌اصطلاح “پاره شده” است، طبق گفته برخی مقالات میزان اشعه UVC که به سطح زمین می‌رسد هنوز بسیار کم و قابل‌اغماض است.

فواید اشعه UV

اینطور نیست که اشعه فرابنفش تماما مضر باشد این اشعه فواید زیادی دارد و در مصارف پزشکی بسیار استفاده میشود مانند،تولید ویتامین D اشعه فرابنفش B به بدن کمک می‌کند تا ویتامین D تولید کند که برای سلامت استخوان‌ها و سیستم ایمنی ضروری است. ضدعفونی و استریل‌سازی اشعه فرابنفش C در کاربردهای پزشکی برای ضدعفونی کردن ابزارها و سطوح استفاده می‌شود زیرا می‌تواند باکتری‌ها و ویروس‌ها را بکشد.

خطرات اشعه UV

سرطان پوست قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه فرابنفش می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پوست، از جمله ملانوما که نوعی سرطان خطرناک است، را افزایش دهد. سوختگی پوست اشعه فرابنفش B می‌تواند باعث سوختگی پوست شود. آسیب به چشم‌ها اشعه فرابنفش می‌تواند به چشم‌ها آسیب برساند و باعث بیماری‌هایی مانند آب مروارید و التهاب قرنیه شود.

محافظت از اشعه فرابنفش:

استفاده از ضدآفتاب با SPF های مشخص برای محافظت از پوست در برابر اشعه فرابنفش لازم است پس به همین خاطر در روی بسته بندی‌های ضدآفتاب حتما نوع اشعه UV که در برابر آن از پوست محافظت میکند را قید کنند. پوشیدن لباس‌های محافظ، کلاه‌های لبه‌دار و عینک‌های آفتابی برای محافظت از چشم‌ها. اجتناب از قرار گرفتن در معرض مستقیم خورشید بخصوص در ساعات اوج تابش (10 صبح تا 4 بعد از ظهر).

UVA/UVB Protection

پس حالا که درباره اشعه فرابنفش اطالاعات پیدا کردید خواهید فهمید که این عبارت روی بسته بندی‌های ضدآفتاب به معنی محافظت پوست در برابر هم اشعه UV A و هم اشعه UVB است.

به عنوان دکتر داروساز بهتون پیشتهاد میکنم حتما ضدآفتابی را تهیه کنید که هم دربرابر هر دو اشعه محافظت داشته باشد.

ضدآفتاب چه مدت دربرابر اشعه UV از پوست محافظت میکند؟

ابتدا باید با کلمه SPF آشنا شوید:

SPF یا Sun Protection Factor به معنای “فاکتور حفاظت در برابر خورشید” است و یک معیار اندازه‌گیری برای نشان دادن میزان حفاظت یک محصول ضدآفتاب در برابر اشعه‌های UV خورشید می‌باشد. SPF نشان می‌دهد که چه مدت زمانی می‌توانید در معرض آفتاب باشید بدون اینکه پوستتان بسوزد، در مقایسه با زمانی که از ضدآفتاب استفاده نمی‌کنید، به عنوان مثال، اگر به طور معمول پوست شما بعد از 10 دقیقه در معرض آفتاب بدون محافظ می‌سوزد، استفاده از ضدآفتاب با SPF 30 به شما امکان می‌دهد تا 30 برابر طولانی‌تر، یعنی حدود 300 دقیقه، بدون سوختن در آفتاب بمانید.

نحوه عملکرد SPF:

SPF 15 حدود 93% SPF 30 حدود 97% SPF 50 حدود 98% از اشعه‌های UV را مسدود می‌کند.

نکات مهم در استفاده از ضدآفتاب:

1. مقدار کافی استفاده کنید: برای پوشش کامل پوست، باید مقدار کافی از کرم ضدآفتاب را استفاده کنید. معمولاً حدود (حدود 30 میلی‌لیتر) برای پوشش کامل بدن یک بزرگسال نیاز است.
2. تجدید مداوم: هر دو ساعت یک بار و پس از شنا، تعریق شدید یا خشک کردن پوست با حوله، ضدآفتاب را مجدداً استفاده کنید.
3. انتخاب مناسب: برای محافظت کامل‌تر، از ضدآفتاب‌هایی با برچسب “Broad Spectrum” استفاده کنید که هم در برابر UVA و هم در برابر UVB محافظت می‌کنند.

با رعایت این نکات و استفاده صحیح از محصولات ضدآفتاب، می‌توانید به میزان قابل توجهی از پوست خود در برابر آسیب‌های ناشی از اشعه‌های خورشید محافظت کنید.

با تشکر