چرا هر سال باید واکسن آنفولانزا بزنیم؟

آنفولانزا یک بیماری ویروسی شایع است که سالانه میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگرچه در بسیاری از افراد، آنفولانزا علائمی شبیه به سرماخوردگی دارد، اما این بیماری می‌تواند به خصوص در افراد مسن، کودکان و افراد با مشکلات زمینه‌ای به شدت جدی و حتی کشنده باشد. یکی از بهترین راه‌های پیشگیری از ابتلا به این بیماری تزریق سالانه واکسن آنفولانزا است. در این مقاله، به بررسی دلیل اهمیت تزریق سالانه این واکسن و فواید آن خواهیم پرداخت.

واکسن آنفولانزا چیست و چرا هر سال تغییر می‌کند؟

واکسن آنفولانزا برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری که یکی از ویروس‌های شایع فصل زمستان، طراحی شده است. هر ساله، سازمان بهداشت جهانی و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در سراسر جهان نوع جدیدی از واکسن را توصیه می‌کنند. دلیل این تغییر سالانه واکسن به دلیل تغییرات ژنتیکی در ویروس آنفولانزا است که به آن drift و shift گفته می‌شود.

چرا ویروس آنفولانزا تغییر می‌کند؟

ویروس‌های آنفولانزا به خاطر ساختار ژنتیکی‌شون خیلی سریع تغییر می‌کنن. این تغییرات باعث می‌شن که سیستم ایمنی بدن بعد از واکسن زدن یا حتی بعد از اینکه یک بار به این بیماری مبتلا بشه ، نتونه سال بعد با ویروس‌های جدید مبارزه کنه. به همین خاطر، واکسن آنفولانزا هر سال به‌روز می‌شه تا جلوی جدیدترین نوع ویروس‌ها رو بگیره.

انواع واکسن آنفولانزا در جهان

واکسن‌ها به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

1. واکسن تزریقی: که حاوی ویروس غیر فعال شده است و از طریق عضلانی تزریق می‌شود.
2. واکسن استنشاقی: که شامل ویروس زنده ضعیف شده است و به صورت اسپری از طریق بینی استفاده می‌شود.

هر کدام از این واکسن‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و پزشکان معمولاً بر اساس شرایط و نیازهای فردی، یکی از این دو نوع واکسن را توصیه می‌کنند.

دلایل تزریق سالانه واکسن آنفولانزا

تغییر ویروس آنفولانزا

یکی از اصلی‌ترین دلایل تزریق سالانه واکسن آنفولانزا، تغییرات سریع ویروس است. هر سال، نوع جدیدی از ویروس‌ها در گردش قرار می‌گیرند که بدن ما هنوز با آن‌ها آشنایی ندارد. بنابراین، واکسن سال گذشته نمی‌تواند به طور کامل در برابر انواع جدید ویروس محافظت کند بنابراین نیاز است که بدن واکسن جدیدی برای مقابله با این بیماری دریافت کند.

کاهش ایمنی بدن

بدن ما پس از واکسیناسیون یا ابتلا به یک بیماری، آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که می‌توانند به مبارزه با ویروس‌ها بپردازند. اما با گذشت زمان، میزان این آنتی‌بادی‌ها کاهش می‌یابد. بنابراین، حتی اگر در برابر نوع خاصی از آنفولانزا ایمن شده باشید، این ایمنی در سال‌های آینده کاهش می‌یابد و نیاز به واکسیناسیون دوباره وجود دارد.

فواید واکسن آنفولانزا

کاهش خطر ابتلا به بیماری

یکی از مهم‌ترین فواید واکسن آنفولانزا، کاهش قابل توجه خطر ابتلا به این بیماری است. FLu یک ویروس فصلی است که به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود و می‌تواند افراد در هر سنی را مبتلا کند. این ویروس می‌تواند به سرعت در جامعه گسترش یابد و اگر افراد زیادی واکسن نزده باشند، احتمال شیوع گسترده آن بیشتر می‌شود. با تزریق واکسن، بدن شما توانایی بیشتری پیدا می‌کند تا در برابر ویروس‌های جدید مقابله کند.

واکسن به بدن شما کمک می‌کند تا آنتی‌بادی‌های لازم را تولید کند. آنتی‌بادی‌ها موادی هستند که توسط سیستم ایمنی تولید می‌شوند تا ویروس‌ها و باکتری‌ها را شناسایی و نابود کنند. زمانی که شما واکسن را دریافت می‌کنید، بدن‌تان در واقع در حال یادگیری است که چگونه در برابر ویروس آنفولانزا مقاومت نشان دهد. بنابراین، اگر در معرض ویروس قرار بگیرید، بدن به سرعت این ویروس را تشخیص می‌دهد و با تولید آنتی‌بادی‌های لازم، از گسترش بیماری در بدن جلوگیری می‌کند.

تزریق واکسن نه تنها خطر ابتلا را برای خودتان کاهش می‌دهد، بلکه به حفظ سلامت اطرافیان‌تان نیز کمک می‌کند. اگر شما واکسینه شده باشید و به ویروس آلوده نشوید، احتمال انتقال آن به دیگران هم کمتر می‌شود. این موضوع به ویژه برای افراد مسن، کودکان و افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، چرا که آن‌ها بیشتر در معرض عوارض جدی ناشی از آنفولانزا قرار دارند.

کاهش شدت علائم در صورت ابتلا به بیماری

اگرچه واکسن آنفولانزا نمی‌تواند به طور 100% از ابتلا به این بیماری جلوگیری کند، اما مزایای بسیاری دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها کاهش شدت علائم در صورت ابتلا است. حتی اگر پس از دریافت واکسن همچنان به ویروس این بیماری مبتلا شوید، به احتمال زیاد علائم شما خفیف‌تر خواهد بود. به عبارتی دیگر، واکسن به سیستم ایمنی شما کمک می‌کند تا با ویروس به شکلی موثرتر مقابله کند و از شدت و مدت علائم بیماری بکاهد.

به طور معمول، افرادی که واکسن دریافت کرده‌اند، در صورت ابتلا به آنفولانزا کمتر دچار علائمی مثل تب بالا، سردرد شدید، دردهای عضلانی و خستگی مفرط می‌شوند. همچنین، خطر بروز عوارض جدی مانند ذات‌الریه یا بستری شدن در بیمارستان نیز در این افراد کاهش می‌یابد. این موضوع به ویژه برای گروه‌های پرخطر مانند سالمندان، کودکان و افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند اهمیت دارد.

بنابراین، حتی اگر واکسن آنفولانزا 100 درصد از ابتلا جلوگیری نکند، می‌تواند از عوارض شدید آنفولانزا و نیاز به بستری شدن پیشگیری کند. این باعث می‌شود که بدن شما سریع‌تر بهبود یابد و ریسک انتقال ویروس به دیگران نیز کاهش یابد.

جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران

واکسن آنفولانزا نه تنها از شما محافظت می‌کند، بلکه به کاهش شیوع بیماری نیز کمک می‌کند. با واکسیناسیون، خطر انتقال ویروس به افراد دیگر، به خصوص افرادی که ایمنی کمتری دارند، کاهش می‌یابد.

چه کسانی باید واکسن آنفولانزا بزنند؟

افراد مسن و سالمندان

افراد بالای 65 سال به دلیل ضعف سیستم ایمنی خود بیشتر در معرض ابتلا به بیماری و عوارض جدی آن قرار دارند. بنابراین، تزریق واکسن آنفولانزا برای آن‌ها به شدت توصیه می‌شود.

کودکان

کودکان زیر 5 سال، به ویژه کودکان زیر 2 سال، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آنفولانزا هستند. واکسیناسیون آن‌ها می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند.

افراد با بیماری‌های مزمن

افرادی که به بیماری‌های مزمن مانند دیابت، بیماری‌های قلبی یا مشکلات ریوی مبتلا هستند، در صورت ابتلا به آنفولانزا بیشتر در معرض عوارض جدی قرار می‌گیرند. این بیماری می‌تواند به سرعت وضعیت این بیماران را وخیم‌تر کند و حتی باعث تشدید بیماری‌های زمینه‌ای آن‌ها شود. به عنوان مثال، در بیماران قلبی، ویروس FLU ممکن است فشار بیشتری بر قلب وارد کند و خطر حملات قلبی را افزایش دهد. همچنین، افراد مبتلا به دیابت با ابتلا به این ویروس ممکن است دچار نوسانات شدید قند خون شوند که مدیریت بیماری را دشوارتر می‌کند.

افراد با بیماری‌های ریوی مانند آسم یا بیماری‌های مزمن انسدادی ریه (COPD) نیز در معرض خطر بیشتری قرار دارند. آنفولانزا می‌تواند عوارضی مانند ذات‌الریه ایجاد کند که به طور جدی سلامت این افراد را تهدید می‌کند.

به همین دلیل، تزریق واکسن برای این گروه از افراد اهمیت ویژه‌ای دارد. واکسن به سیستم ایمنی آن‌ها کمک می‌کند تا در برابر ویروس‌های آنفولانزا مقاوم‌تر شوند و خطر ابتلا به بیماری‌های شدید یا بستری شدن کاهش یابد. این اقدام پیشگیرانه می‌تواند به افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن کمک کند تا با خیال راحت‌تری فصل آنفولانزا را پشت سر بگذارند و از سلامت خود بهتر مراقبت کنند.

باورهای نادرست درباره واکسن آنفولانزا

واکسن آنفولانزا می‌تواند باعث بیماری شود

یکی از باورهای نادرستی که درباره واکسن آنفولانزا وجود دارد این است که برخی افراد تصور می‌کنند با تزریق واکسن، خودشان به آنفولانزا مبتلا می‌شوند. این تصور کاملاً نادرست است و می‌تواند منجر به خودداری افراد از دریافت واکسن شود، در حالی که واکسن به هیچ وجه نمی‌تواند باعث بیماری شود. دلیل این موضوع در ساختار واکسن‌های نهفته است. بیشتر واکسن‌های آنفولانزا حاوی ویروس‌های غیر فعال (کشته شده) یا ضعیف شده هستند. این ویروس‌ها به هیچ وجه توانایی تکثیر یا ایجاد بیماری در بدن را ندارند.

وقتی واکسن تزریق می‌شود، سیستم ایمنی بدن شما به این ویروس‌های غیر فعال یا ضعیف شده واکنش نشان می‌دهد و آنتی‌بادی‌های مورد نیاز برای مقابله با ویروس واقعی را تولید می‌کند. این فرآیند باعث می‌شود که بدن شما آمادگی لازم را برای مواجهه با ویروس‌های فعال و خطرناک پیدا کند. پس از تزریق واکسن، ممکن است برخی افراد احساس خفیفی از ضعف یا علائم بسیار ملایمی مانند تب پایین داشته باشند. این علائم به هیچ وجه به معنای ابتلا به بیماری نیستند، بلکه نشانه‌ای از واکنش طبیعی بدن به واکسن و شروع فرآیند ایمنی‌سازی است.