بیماری حرکت

بیماری حرکت؛ اگر دچار بیماری حرکت هستید باید بدانید که این یک مشکل جهانی است.بیماری حرکت (motion sickness) احساس گیجی است. این حالت معمولاً هنگام مسافرت طولانی با اتومبیل، قایق، هواپیما یا قطار اتفاق می‌افتد. ارگان‌های حسی بدن شما پیام‌های متفاوتی به مغز شما می‌فرستند و باعث گیجی، سبکی‌ سر یا حالت تهوع می‌شوند. برخی از افراد در اوایل زندگی خود متوجه می‌شوند که مستعد ابتلا به این بیماری هستند.

علت ایجاد بیماری حرکت

هنگامی که بین حواس درگیری ایجاد شود، فرد دچار بیماری حرکت می شود. برای مثال زمانی که  چرخ و فلک سوار می شوید، و شما را به اطراف و وارونه می چرخاند. چشمان شما چرخش و تغییر تصاویر را می بینند، اما عضلات چیز دیگری را احساس می کنند( اینکه شما ساکن هستید)  همچنین گوش های داخلی شما نیز چیز متفاوتی را حس می کنند.

مغز شما نمی تواند همه آن سیگنال های متفاوت  را بگیرد و تحلیل صحیحی از وضعیت شما انجام دهد. به همین دلیل است که دچار سردرد ناشی از حرکت می شوید و در نهایت احساس سرگیجه و بیماری می کنید. به این وضعیت بیماری حرکت یا به اصطلاح خودمان ماشین گرفتگی می گویند.

نقش مغز در بروز ماشین گرفتگی

مغز تمام این داده ها را دریافت می کند و معمولاً این اطلاعات با هم جمع می شوند و منطقی به نظر می رسند. اما گاهی اوقات مغز  سیگنال های گیج کننده ای دریافت می کند.

به عنوان مثال ، وقتی که در یک هواپیما نشسته اید احساس می کنید در حال حرکت هستید ، اما چشمان شما به مغز می گوید که به نظر نمی رسد در حال حرکت باشید .

عکس آن نیز صادق است. پس از یک سفر دریایی طولانی ، می توانید در خشکی بی حرکت بایستید اما همچنان احساس می کنید که در حال حرکت هستید .

نقش گوش ها در بیماری حرکت

گوش داخلی شامل شبکه ای به نام سیستم دهلیزی است که به کنترل حس تعادل فرد کمک می کند.

این سیستم شامل سه جفت کانال نیم دایره و دو کیسه است که به آنها ساکول و اوتریکول گفته می‌شود. آنها اطلاعاتی را درباره آنچه در اطراف شما می گذرد به مغز می فرستند.

کانال های نیم دایره، مایعی را در خود نگه می دارند که با چرخش‌های سر شما حرکت می‌کند. ساکول و اوتریکول به نیروی جاذبه حساس هستند. آنها به مغز می گویند شما ایستاده اید یا دراز کشیده اید.

علائم بیماری حرکت

علائم این بیماری شامل موارد زیر است:

• حالت تهوع
• استفراغ
• افزایش تولید بزاق
• رنگ‌پریدگی
• تعرق
• تنگی نفس
• گیجی
• خواب آلودگی
• احساس ناراحتی
• احساس ضعف
• سردرد
• اضطراب خفیف
• خمیازه کشیدن
• از دست دادن تعادل یا مشکل در حفظ تعادل

عوامل خطر بیماری حرکت

هر نوع سفری، در خشکی یا در آسمان یا روی آب، می‌تواند احساس ناخوشایند بیماری حرکت را ایجاد کند. گاهی سرگرمی‌ها و وسایل زمین بازی کودکان می‌توانند باعث بیماری حرکت شوند.

کودکان بین ۲ تا ۱۲ سال با احتمال بیشتری نسبت به سایر سنین از بیماری حرکت رنج می‌برند. زنان باردار نیز احتمال بیشتری برای تجربه این نوع اختلال گوش داخلی دارند.

درمان بیماری حرکت 

با استفاده از دارو:

دیمن هیدرینات (درامین)

این آنتی هیستامین بدون نسخه ، که برای تسکین آلرژی استفاده می شود ، به رفع  بیماری حرکتی نیز کمک می کند.

اولین دوز باید حدود یک ساعت قبل از سفر مصرف شود. دوزهای بیشتر هر 4 تا 6 ساعت مصرف می شود.

اسکوپولامین (مالدمار)

یک داروی تجویزی است که باید آن را ۴ ساعت قبل از حرکت و سفر میل کنید. اثر یک دوز آن ۳ روز طول می کشد.

داروهای دیگر عبارتند از:

• سیتیریزین
• مکلیزین:

هنگامی که 1 ساعت قبل از مسافرت استفاده شود، مؤثر است. برای کودکان زیر 12 سال توصیه نمی‌شود و عوارض جانبی ممکن است شامل خواب‌آلودگی و خشکی دهان باشد.

• پرومتازین (فنادوز ، فنرگان ، پرومتگان):

باید 2 ساعت قبل از سفر استفاده شود. اثر دارو 8-6 ساعت طول می‌کشد. عوارض جانبی ممکن است شامل خواب‌آلودگی و خشکی دهان باشد.

درمان های طبیعی:

زنجبیل خام:

برخی اثبات علمی وجود دارد که این ریشه که مدتهاست به عنوان یک داروی محلی برای مبارزه با حالت تهوع استفاده می شود در درمان بیماری حرکت موثر است. اما ممکن است اثر رقیق کننده خون داشته باشد لذا. قبل از استفاده ابتدا با پزشک خود صحبت کنید.

نعناع:

تصور می شود که خوردن نعناع باعث آرامش بدن می شود. حداقل ، عطر آن ممکن است شما را آرام کند.

جویدن:

روش ساده‌ای برای تسکین بیماری خفیف ماشین، جویدن است. آدامس‌ برای کاهش بیماری حرکت در ماشین در برخی از مبتلایان مؤثر است.

با‌ این‌ حال، جویدن آدامس تنها روش برای رفع اثرات خفیف بیماری ماشین نیست، تنقلات، شیرینی یا حتی جویدن سایر مواد غذایی، اثرات سوء تناقض بین بینایی و تعادل را کاهش می‌دهد.

هوای تازه:

هوای تازه و خنک نیز می‌تواند بیماری حرکت را کمی تسکین دهد، اگرچه احتمالاً این موضوع مربوط به پرهیز از بوی ناخوشایند است، که ممکن است حالت تهوع را بدتر کند.

چند نکته مهم برای پیشگیری از بیماری حرکت:

• در صورت تجربه بیماری، هنگام مسافرت مطالعه نکنید و در صندلی رو به عقب نشینید.
• روی صندلی جلو ماشین بنشینید و  مناظر دور دست را تماشا کنید.
• در قایق روی عرشه بروید و حرکت افق را تماشا کنید.
• در هواپیما، کنار پنجره بنشینید و به بیرون نگاه کنید. همچنین در هواپیما، صندلی روی بال‌ها را انتخاب کنید، برای اینکه حرکت به حداقل برسد.
• با مسافر دیگری که دچار بیماری است، صحبت نکنید.
• بلافاصله قبل و هنگام مسافرت از عطرهای تند و غذاهای پرادویه یا چرب پرهیز کنید.
• هوای تازه تنفس کنید و سیگار نکشید.
• چیزی را پیدا کنید که روی آن تمرکز کنید، نفس های عمیق بکشد و تا ۱۰ بشمارید. بستن چشم نیز می تواند کمک کند.