هر آنچه دربارۀ سندرم روده تحریک پذیر باید بدانید

سندرم روده تحریک پذیر چیست؟

سندرم روده تحریک پذیر با نام اختصاری IBS، به نام روده بزرگ اسپاستیک، روده بزرگ تحریک پذیر، کولیت مخاطی و کولیت اسپاستیک نیز شناخته می شود. این بیماری جدا از بیماری التهابی روده است و به سایر بیماری های روده مربوط نیست. سندرم روده تحریک‌پذیر گروهی از علائم روده ای است که به طور معمول با هم اتفاق می افتند. شدت و مدت علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. با این حال، این علائم حداقل سه ماه و حداقل سه روز در ماه دوام می آورند.
این سندرم در برخی موارد می تواند باعث آسیب روده شود. هر چند این مورد زیاد معمول نیست.

سندرم روده تحریک پذیر خطر ابتلا به سرطان های دستگاه گوارش را افزایش نمی دهد، اما باز هم می تواند تأثیر قابل توجهی بر زندگی فرد مبتلا بگذارد.

علائم

علائم سندرم روده تحریک پذیر معمولاً شامل موارد زیر است:

• گرفتگی عضلانی
• درد شکم
• نفخ و گاز
• یبوست
• اسهال

غیر معمول نیست که مبتلایان به این سندرم، هم دچار یبوست و هم اسهال شوند. علائمی مانند نفخ و گاز به طور معمول پس از اجابت مزاج از بین می روند.
علائم این بیماری همیشه پایدار نیست و می تواند رفع شود. با این حال، برخی از افراد علائم دائمی دارند.

علائم در زنان

زنان ممکن است علائمی در زمان قاعدگی داشته باشند. علائم زنان یائسه کمتر از زنانی است که هنوز قاعدگی دارند. برخی از زنان همچنین گزارش کرده اند که علائم خاصی در دوران بارداری افزایش می یابد.

علائم در مردان

علائم سندرم روده تحریک پذیر در مردان همان علائم زنان است. با این حال تعداد بسیار کمی از مردان علائم خود را گزارش می دهند و به دنبال درمان می روند.

درد سندرم روده تحریک پذیر

درد این بیماری ممکن است مانند گرفتگی عضلانی باشد. همراه با این گرفتگی حداقل دو مورد از تجربیات زیر را خواهید داشت:

• مقداری تسکین درد پس از اجابت مزاج
• تغییر در تعداد دفعات مدفوع
• تغییر در ظاهر مدفوع

تشخیص

پزشک ممکن است بر اساس علائم شما سندرم را تشخیص دهد. همچنین ممکن است یک یا چند مرحلۀ زیر را برای رد سایر علل احتمالی انجام دهد:

• آیا رژیم خاصی را اتخاذ کرده اید یا گروه های غذایی خاصی را برای مدتی قطع کرده اید تا آلرژی غذایی را رد کند
• برای جلوگیری از عفونت، یک نمونه مدفوع را معاینه کند
• آزمایش خون برای بررسی کم خونی و کنترل بیماری واریزی انجام شود
• کولونوسکوپی انجام دهد

کولونوسکوپی معمولاً فقط در صورتی انجام می شود که پزشک مشکوک باشد که علائم شما به علت کولیت، بیماری التهابی روده (بیماری کرون) یا سرطان ایجاد شده است.

رژیم غذایی

برای برخی افراد، تغییرات رژیم غذایی می تواند کمک زیادی به تسکین علائم کند. از آنجا که علائم سندرم روده تحریک پذیر در افراد مبتلا متفاوت است، نیاز به تغییر در رژیم غذایی است.

درمان

هیچ درمانی برای این سندرم وجود ندارد. درمان با هدف تسکین علائم انجام می شود. در ابتدا، ممکن است پزشک تغییراتی را در سبک زندگی شما ایجاد کند. این “درمان های خانگی” معمولاً قبل از استفاده از دارو پیشنهاد می شوند:

درمان های خانگی

برخی از درمان های خانگی یا تغییر سبک زندگی ممکن است بدون استفاده از دارو به تسکین علائم سندرم روده تحریک پذیر کمک کند. نمونه هایی از این تغییرات سبک زندگی عبارتند از:

• شرکت در تمرینات بدنی منظم
• کاهش مصرف نوشیدنی های کافئین دار که باعث تحریک روده می شوند
• خوردن وعده های غذایی کوچکتر
• به حداقل رساندن استرس (گفتگو درمانی ممکن است کمک کند)
• مصرف پروبیوتیک ها (باکتری های “خوبی” که به طور معمول در روده ها یافت می شوند) برای تسکین گاز و نفخ شکم
• پرهیز از غذاهای سرخ شده یا تند

غذاهایی که فرد مبتلا باید از آنها پرهیز کنید

مدیریت رژیم غذایی هنگام ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر ممکن است کمی بیشتر وقت ببرد اما اغلب ارزش تلاش را دارد. تغییر مقادیر یا حذف برخی از غذاها مانند لبنیات، غذاهای سرخ شده، قندهای هضم ناپذیر و لوبیا ممکن است به کاهش علائم مختلف کمک کند. برای برخی افراد افزودن ادویه و گیاهانی مانند زنجبیل، نعناع فلفلی و بابونه به کاهش برخی علائم این بیماری کمک کرده است.

داروها

اگر علائم از طریق درمان های خانگی مانند شیوه زندگی یا تغییر رژیم غذایی بهبود نیافت، ممکن است پزشک استفاده از داروها را به شما پیشنهاد دهد. افراد مختلف می توانند به یک دارو متفاوت پاسخ متفاوتی دهند، بنابراین ممکن است لازم باشد با پزشک خود کار کنید تا داروی مناسب خود را پیدا کنید.
مانند سایر داروها، هنگام بررسی داروهای جدید، باید به پزشک خود بگویید چه چیزی را از قبل مصرف می کنید، از جمله داروهای گیاهی و داروهای بدون نسخه. این کار به پزشک کمک می کند تا از مصرف هر دارویی که می تواند با داروهای مصرفی شما تداخل داشته باشد، جلوگیری کند.
برخی از داروها برای درمان تمام علائم سندرم روده تحریک پذیر استفاده می شوند، در حالی که برخی دیگر بر روی علائم خاص متمرکز هستند. داروهایی که استفاده می شوند شامل داروهایی برای کنترل اسپاسم عضلات، داروهای ضد یبوست، داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای برای تسکین درد و آنتی بیوتیک ها هستند. اگر علامت اصلی سندرم، یبوست است، لیناکلوتاید و لوبی پروستون دو دارویی هستند که توسط کالج دستگاه گوارش آمریکا توصیه می شوند.

چه عواملی باعث این سندرم  می شود؟

اگرچه روشهای زیادی برای درمان سندرم روده تحریک پذیر وجود دارد، اما علت دقیق این سندرم  ناشناخته است. دلایل احتمالی آن عبارتند از حساسیت بیش از حد روده بزرگ یا سیستم ایمنی بدن. عفونت های بعدی سندرم روده تحریک‌پذیر ناشی از عفونت باکتریایی قبلی در دستگاه گوارش است. دلایل متنوع، احتمالی پیشگیری از سندرم  را دشوار می کند.
فرایندهای فیزیکی موجود در این سندرم  نیز می تواند متفاوت باشد، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• حرکات کند و یا اسپاستیک روده بزرگ، باعث گرفتگی دردناک می شود
• سطح غیرطبیعی سروتونین در روده بزرگ، بر تحرک و حرکات روده تأثیر می گذارد
• بیماری سلیاک خفیف که به روده آسیب می زند و باعث علائم سندرم روده تحریک پذیر می شود

تحریک کننده ها

برای بسیاری از افراد، کلید کنترل علائم سندرم روده تحریک پذیر جلوگیری از عوامل محرک است. برخی از غذاها و همچنین استرس و اضطراب می توانند علائم سندرم روده تحریک‌پذیر را در بسیاری از افراد ایجاد کنند.
برخی از مواد غذایی باعث تحریک بسیاری از افراد مبتلا به این سندرم  می شود. با وجود این، برخی از این غذاها ممکن است تأثیر بیشتری نسبت به غذاهای دیگر داشته باشند. شناخت این غذاها برای پرهیز از خوردن آنها مهم است.

شناخت شرایط پیش رو که ممکن است سطح استرس و اضطراب را افزایش دهند، می تواند کمک کننده باشد. این امر می تواند به شما فرصت دهد تا هم برنامه ریزی کنید تا در صورت امکان از این شرایط جلوگیری کنید و هم راهکارهایی برای کاهش استرس و اضطراب تدوین کنید.

سندرم روده تحریک پذیر همراه با استرس

حرکت اتوماتیک یا تحرک سیستم گوارشی تا حدود زیادی توسط سیستم عصبی بدن کنترل می شود. استرس می تواند بر روی اعصاب تأثیر بگذارد و سیستم هضم را بیش از حد فعال کند. اگر مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر هستید، روده بزرگ شما حتی در صورت ایجاد اختلال جزئی در سیستم گوارشی، بیش از حد واکنش نشان می دهد. همچنین اعتقاد بر این است که این سندرم تحت تأثیر سیستم ایمنی بدن است که بوسیلۀ استرس، تحت تأثیر قرار می گیرد.

همراه با کاهش وزن

سندرم روده تحریک پذیر بر وزن افراد مبتلا تأثیر نمی گذارد. با این وجود، اگر به اندازه کافی برای حفظ وزن خود غذا نخورید و از بروز علائم جلوگیری کنید، می تواند منجر به کاهش وزن شود. گرفتگی عضلات ممکن است بلافاصله بعد از غذا خوردن بیشتر شود. اگر اسهال مکرر یکی از علائم شما باشد، ممکن است بدن تمام مواد مغذی غذایی را که می خورید دریافت نکند. در نتیجه این مسئله می تواند باعث کاهش وزن شود.

همراه با اسهال

سندرم روده تحریک پذیر همراه با اسهال نوع خاصی از این سندرم  است که در درجه اول روده بزرگ را تحت تأثیر قرار می دهد. علائم رایج سندرم روده تحریک پذیر همراه با اسهال شامل مدفوع مداوم و حالت تهوع است. برخی از افراد که به سندرم روده تحریک‌پذیر همراه با اسهال مبتلا هستند، گهگاه کنترل روده را از دست می دهند.

همراه با یبوست

سندرم روده تحریک پذیر همراه با یبوست نوعی سندرم روده تحریک پذیر است که به طور معمول نوجوانان و جوانان را درگیر می کند. مدفوع سفت و سخت و یبوست از شایعترین علائم این نوع سندرم است.