سردرد
سردرد چیست؟
درد در ناحیه‌ی سر و بالای گردن را با عنوان سر درد (Hedeach) می‌شناسیم. سردرد منشا عصبی دارد و بافت‌ها و ساختارهای احاطه کننده مغز با ملتهب و دردناک شدن فرد را آزار می‌دهد. یک بافت نازک به نام ضریع جمجمه، استخوان‌ها، سینوس‌ها، چشم‌ها و گوش‌ها را احاطه کرده است که در صورت ملتهب و دردناک شدن باعث درد در سر و گردن می‌شود.
سردرد عارضه بسیار شایعی است که اکثر ما در طول زندگی بارها آن را تجربه می‌کنیم. علامت اصلی، درد در ناحیه سر یا صورت است که ممکن است ضربان‌دار، مداوم، شدید یا خفیف باشد.
همچنین بافت پوشاننده‌ی مغز و نخاع یعنی مننژ هم در صورت ملتهب شدن باعث می‌شود.
انواع مختلفی دارد که بر اساس منشا درد تقسیم بندی می‌شوند. هر کدام از انواع تظاهرات و بروزهای متفاوتی هم دارند.
علل انواع سردرد چیست؟
با فعال شدن عصب‌های خاصی از رگ‌های خونی ایجاد می‌شود. عوامل مختلفی باعث فعال شدن عصب‌ها شود. این عوامل شامل موارد زیر است.
- ژنتیک عامل انتقال بسیاری از بیماری‌ها از والدین به فرزندان است. سردرد هم می‌تواند از طریق کروموزوم‌ها انتقال یابد.
- عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض دود و آلودگی، مواد شیمیایی، عطرها و مواد آلرژی‌زا باعث سردرد در بعضی افراد می‌شود. همچنین سر و صدا و تغییرات نور در محیط هم می‌تواند عامل سردرد باشد.
- تغییرات در الگوی خواب، یا وعده‌های غذایی، مصرف بیش از اندازه‌ی دارو یا تنش و اضطراب در شرایط زندگی عامل ایجاد کننده و تشدید کننده‌ی سردرد است.
- بیماری‌هایی مانند عفونت و التهاب گوش میانی(اوتیت)، التهاب گلو (اوتیت) و التهاب سینوس‌ها(سینوزیت) ، تب، تومورها علت دیگری برای سردرد است.
- آسیب‌های فیزیکی در سوانح رانندگی یا حوادث، یا ضربه به سر هم می‌تواند باعث بروز سردرد شود.
انواع سردرد
سردردها بر اساس علت بروز به انواع مختلف دسته بندی می‌شوند. همچنین هر کدام از انواع سردرد با نشانه‌های متفاوتی بروز می‌کند.
تنشی
شایعترین نوع سردرد، سردرد تنشی یا سردرد عصبی است. افرادی که در معرض استرس و اضطراب یا افسردگی باشند احساس سردرد ، چشم درد و درد شقیقه را تجربه می‌کنند. این سردرد ممکن است از نیم ساعت تا چند ساعت طول بکشد. علت‌های دیگر این نوع سردرد موارد زیر است:
- کم آبی بدن
- خواب کم
- دود سیگار
- سر و صدا
- ورزش نکردن
- خوب غذا نخوردن
- خستگی چشم و خستگی بدن
میگرنی
افراد زیادی این سردرد را تجربه می‌کنند یا با آن آشنایی دارند. نشانه‌های میگرن سردرد و حالت تهوع و سرگیجه است. محل بروز درد در میگرن در یک طرف سر است، فرد هنگام بروز حمله‌های سردرد به نور و صدا حساس می‌شود و دوست دارد در جای تاریک باشد یا چشم‌ها را به هم می‌فشارد.
معمولا قبل از شروع سردردهای میگرنی نشانه‌هایی بروز می‌کند که این نشانه‌ها را هاله‌ی میگرن می‌گویند و به به‌صورت علائم زیر خود را نشان می‌دهد.
- سر درد یک طرفه در سمت چپ
- بی‌حسی و مور مور شدن اعضای بدن
- اختلال در صحبت کردن
- اختلال در بویایی و چشایی
- ضعف عضلانی
- دیدن خطوط زیگزاک و نور چشمک‌زن
سینوسی
پیشانی و شقیقه در اثر بروز التهاب و تورم در سینوس‌ها ایجاد می‌شود. آلرژن‌ها هم می‌توانند عامل این نوع سردرد باشند. ویژگی این نوع سردرد این است که در اطراف چشم، گونه و بینی درد تپنده ایجاد می‌کند. سایر علائم شامل موارد زیر است.
- سردرد شدید و حالت تهوع
- حساس شدن به نور و صدا
- تب
- مسدود شدن بینی و ترشحات غلیظ سبز و زرد در بینی
نشانه‌های سردرد سینوسی و میگرنی کاملا مشابه هم است و تنها تفاوت آن‌ها در علائم مربوط به بینی است. همچنین سردردهای سینوسی با خم کردن سر به جلو یا هنگام بیدار شدن از خواب تشدید می‌شود.
گردنی
به‌علت گره‌های عضلانی، رشد غیر طبیعی استخوان، آسیب عضلانی، تورم بافت و مشکلات مفصلی ایجاد می‌شود. سردرد پشت سر و گردن یا جمجمه مهم‌ترین نشانه‌های این نوع از سردرد است.
هیپنیک
هیپنیک یا سردرد قبل از خواب نادر است و معمولا بعد از دهه‌ی پنجاه در زندگی شروع می‌شود. دردهای ناشی از آن به‌صورت ضربان‌دار است و ممکن است خفیف یا شدید باشد. این دردها معمولا در دوطرف سر احساس می‌شود و محدود به یک ناحیه‌ی خاص نیست.
خوشه‌ای
سردردهای بسیار شدید که ناگهانی بروز می‌کند را سردرد خوشه‌ای می‌نامیم. این سردرد در مردان ۶ برابر بیشتر از زنان ایجاد می‌شود و اگرچه علت مشخصی برای آن‌ها وجود ندارد اما در افراد سیگاری بیشتر شایع است و سیگار و الکل آن را تشدید می‌کند.
سردردهای خوشه‌ای بدون هشدار شروع می‌شوند و مدت زمان بروز آن بین ۱۵ دقیقه تا ۳ ساعت است. در طول روز هم ممکن است تا ۸ بار تکرار شود.
خوشه‌ای با نشانه‌های زیر بروز می‌کند.
- سردرد یک طرفه که درد آن در چشم پخش می‌شود.
- بی‌قراری و آشفتگی
- انسداد و آبریزش بینی
- آبریزش چشم و تورم پلک
صبحگاهی
سردرد صبحگاهی بر اثر عواملی ایجاد می‌شود که میزان خواب یا کیفیت خواب را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل بعد از خواب در کسانی که الگوی منظمی برای خواب ندارند، مشاهده می‌شود. این افراد معمولا بین ساعت ۴ تا ۹ صبح سردرد جلوی سر یا بالای سر را تجربه می‌کنند.
عوامل زیر نیز در بروز این مورد تاثیر گذار است.
- عدم نوشیدن آب کافی در طول روز
- مصرف زیاد دارو شب و روز قبل
- استفاده از نوشیدنی‌های کافئین‌دار
- افسردگی و اضطراب
- آرتروز گردن یا هر عاملی که باعث ناراحتی در عضلات گردن شود مانند بالش نامناسب
در بارداری
یکی از مشکلات شایع در دوران بارداری سردرد است که به علت تغییرات هورمونی و گردش خون در دوران حاملگی ایجاد می شود.
این سردردها در سه ماهه نخست بارداری، به ویژه در هفته نهم و دهم بارداری به بیشترین میزان خود می رسد و با افزایش سن بارداری به مرور کم می شود، علت بیشتر سردردها را خستگی یا یک بیماری بی خطر ساده می توان عنوان کرد.
این سردردها در بعضی از موارد نیز می تواند علامت یک بیماری مهم و خطرناک باشد.
شایعترین سردردهای بانوان باردار به سردردهای ناشی از فشار خون است: «پره اکلامپسی» که اغلب بین هفته بیستم تا سی ام بارداری آغاز می شود، در بانوان بارداری که دچار افزایش فشار خون هستند،رخ می دهد و باعث تورم دست و پا و صورت می شود. افزایش وزن غیر عادی، وجود پروتئین در ادرار و نوسانات فشار خون در این مادران سبب بروز سردردهای ناگهانی می شود .
فشار خون بالا در سه ماهه سوم اگر با دفع پروتئین در ادرار و ادم در دست و پا همراه باشد ممکن است باعث زایمان زودرس و به خطر افتادن جان مادر و جنین شود.
در کودکان
سردردهایی در کودکان می‌تواند یک بیماری معمول به علت خستگی و فعالیت زیاد یا خواب ناکافی باشد یا به دلیل یک بیماری جدی مانند مننژیت کودک را آزار دهد. معمولا کودکان با بروز بی‌قراری می‌کنند، خوب نمی‌خوابند و زیاد گریه می‌کنند.
امکان بروز مانند خوشه‌ای، میگرن و پیشانی در کودکان وجود دارد اما نوع خطرناک در کودکان سردردی است که با نشانه‌های زیر همراه باشد.
- با تورم و سفتی گردن باشد
- با تهوع و استفراغ باشد
- به دنبال ضربه به سر کودک ایجاد شود.
- سردردهایی که بدتر شود.
- کودک را شب‌ها از خواب بیدار کند.
پس از سانحه
این نوع سردردها می‌تواند پس از رخ داد هر سانحه‌ای ایجاد شود، سردردهایی که پس از سانحه ایجاد می‌شوند، دردهایی مانند نوع میگرن و تنشی را به‌همراه دارد و معمولا ۶ تا ۱۲ ماه پس از آسیب‌دیدگی باقی می‌مانند.
- صفحه دیجی دارو در وب سایت آپارات
- .صفحه دیجی دارو در وب سایت یوتیوب
- دکتر مصطفی قاسمی
- 2022-02-06
- 56 بازدید
