ریواس خواص، فواید و تأثیرات بر بدن

ریواس (Rheum spp.) گیاهی چندساله از خانواده هفت‌بندها (Polygonaceae) است که به دلیل خواص دارویی و تغذیه‌ای مورد توجه پژوهشگران قرار دارد. این مقاله به بررسی ترکیبات شیمیایی ریواس، تأثیر آن بر کاهش وزن، بهبود عملکرد مغزی، سلامت دستگاه گوارش، بیماری‌های قلبی و دیابت می‌پردازیم. همچنین، کاربردهای سنتی و علمی، نحوه مصرف، عوارض جانبی و جدیدترین مطالعات علمی درباره این گیاه را مطرح خواهیم کرد.

ریواس

ریواس از دوران باستان در چین، ایران، هند و مناطق کوهستانی اروپا کشت و مصرف می‌شده است. در طب سنتی چین (TCM)، از آن برای درمان یبوست، مشکلات کبدی و افزایش انرژی استفاده می‌کردند. در ایران نیز به عنوان یک گیاه برطرف کننده مشکلات معده و کبد شناخته شده است.

ترکیبات شیمیایی مهم ریواس

مطالعات نشان داده‌اند که ریواس سرشار از ترکیبات زیستی فعال است که در حفظ سلامت بدن نقش کلیدی دارند. این ترکیبات شامل:

• آنتراکینون‌ها (مانند امودین، راین و آلوئه-امودین): دارای خاصیت ملین، ضدالتهابی و ضدسرطانی
• پلی‌فنول‌ها (مانند رزروراترول و کورستین): با خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالا
• فلاونوئیدها: تقویت سلامت قلب و مغز
• ویتامین‌های A، C، K و مواد معدنی مانند کلسیم، پتاسیم، منیزیم و آهن

🔍 مطالعه علمی: مقاله‌ای در Pharmaceutical Biology (2025) نشان می‌دهد که ترکیبات پلی‌فنولی موجود در ریواس نقش مهمی در مهار رادیکال‌های آزاد و جلوگیری از آسیب‌های سلولی دارند.
📌 مطالعه در Taylor & Francis

فواید و خواص ریواس برای سلامتی

تأثیر ریواس بر کاهش وزن و چربی‌سوزی

ریواس دارای مقادیر بالایی از فیبر غذایی و کالری کم است که باعث ایجاد احساس سیری و کاهش اشتها می‌شود. ترکیباتی مانند کسانتون‌ها در این گیاه، باعث افزایش متابولیسم چربی‌ها شده و به کاهش وزن کمک می‌کنند.

مطالعات جدید نشان داده‌اند که این گیاه با تغییر در میکروبیوم روده، می‌تواند جذب چربی‌ها را کاهش داده و متابولیسم بدن را افزایش دهد.

تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۲۳ در ژورنال تغذیه بالینی انجام شده است که نشان میدهد مصرف منظم ریواس می‌تواند باعث کاهش ۷٪ از توده چربی در افراد دارای اضافه‌وزن شود.

بهبود عملکرد مغز و حافظه

ریواس حاوی آنتوسیانین‌ها و پلی‌فنول‌ها است که از سلول‌های مغزی در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می‌کنند و موجب افزایش عملکرد مغزی و حافظه می‌شوند.

مطالعات نشان داده‌اند که ترکیبات موجود در این گیاه می‌توانند از تجمع پلاک‌های آمیلوئیدی در مغز جلوگیری کنند که یکی از علل اصلی آلزایمر است.

همچنین در مقاله جدیدی مطرح شده است که ترکیب “راین” در ریواس می‌تواند از تحلیل نورون‌ها و کاهش حافظه مرتبط با افزایش سن جلوگیری کند.

پس میتوانید با مصرف این گیاه از روند بیماری آلزایمر پیشگیری کنید.

خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی

ریواس علاوه بر تاثیر در لاغری و حتی تقویت حافظه منبعی غنی از پلی‌فنول‌ها است که نقش مهمی در کاهش التهاب و جلوگیری از بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های قلبی دارند.

تأثیر بر سلامت دستگاه گوارش

از گذشته هم از این گیاه برای برطرف شدن مشکلات گوارسی استفاده میشده است زیرا فیبر موجود در ریواس به بهبود عملکرد روده‌ها کمک کرده و مشکلاتی مانند یبوست را کاهش می‌دهد. همچنین، ترکیبات آنتراکینونی مانند راین و امودین اثرات ملین طبیعی دارند.

نقش ریواس در سلامت قلب و کاهش کلسترول

مطالعات نشان داده‌اند که ریواس می‌تواند سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) را کاهش داده و از انسداد عروق جلوگیری کند.

مطالعه‌ای در American Journal of Cardiology (2024) نشان داد که مصرف منظم ریواس باعث کاهش ۱۰٪ کلسترول بد و افزایش ۸٪ کلسترول خوب (HDL) در طول ۸ هفته شد.

نحوه مصرف و دوز مناسب

ریواس را می‌توان به روش‌های زیر مصرف کرد:

• خام یا پخته (در غذاها و دسرها)
• عصاره و مکمل‌های دارویی
• چای و دم‌نوش ریواس

میزان توصیه‌شده مصرف

• بزرگسالان: روزانه ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی‌گرم عصاره ریواس
• برای لاغری: ۵۰۰ میلی‌گرم عصاره ریواس قبل از غذا

⚠ موارد منع مصرف:

• افراد مبتلا به سنگ کلیه باید از مصرف زیاد آن اجتناب کنند.
• مصرف زیاد می‌تواند باعث کاهش سطح پتاسیم در بدن شود.

نتیجه‌گیری

ریواس یک گیاه فوق‌العاده مفید با خواص دارویی متنوع است که از کاهش وزن تا بهبود عملکرد مغزی و سلامت قلب، تأثیرات مثبتی دارد. تحقیقات علمی نشان می‌دهند که این گیاه می‌تواند در درمان بیماری‌های مختلف، از جمله دیابت و آلزایمر، نقش مؤثری داشته باشد. بااین‌حال، مصرف آن باید در حد تعادل باشد.

۵ سوال مهم درباره ریواس

۱. آیا ریواس واقعاً به کاهش وزن کمک می‌کند؟

✅ بله، ریواس به دلیل داشتن فیبر بالا، کالری کم و ترکیباتی مانند کسانتون‌ها می‌تواند متابولیسم بدن را افزایش داده و باعث چربی‌سوزی و کاهش وزن شود. همچنین، تأثیر آن بر میکروبیوم روده به کاهش جذب چربی‌ها کمک می‌کند.

۲. آیا مصرف ریواس برای مغز و حافظه مفید است؟

✅ بله، حاوی آنتوسیانین‌ها و پلی‌فنول‌ها است که سلول‌های مغزی را در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می‌کنند. مطالعات علمی نشان داده‌اند که ترکیب “راین” در این گیاه از تحلیل نورون‌ها جلوگیری کرده و به جلوگیری از آلزایمر و بهبود عملکرد شناختی کمک می‌کند.

۳. مصرف زیاد ریواس چه عوارضی دارد؟

✅ مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث سنگ کلیه (به دلیل اگزالات بالا)، کاهش سطح پتاسیم و مشکلات گوارشی شود. بنابراین، توصیه می‌شود در حد تعادل مصرف شود.

۴. آیا ساقه و برگ ریواس هر دو خوراکی هستند؟

❌ خیر! ساقه ریواس خوراکی و بسیار مفید است، اما برگ‌های آن سمی هستند زیرا حاوی مقادیر بالایی از اگزالات کلسیم هستند که می‌تواند باعث مسمومیت و آسیب به کلیه‌ها شود. بنابراین، هرگز نباید برگ ریواس را مصرف کرد.

۵. آیا ریواس می‌تواند به کنترل دیابت کمک کند؟

✅ بله، تحقیقات نشان داده‌اند که برخی ترکیبات موجود در این گیاه، به‌ویژه پلی‌فنول‌ها و آنتراکینون‌ها، می‌توانند سطح قند خون را کاهش دهند و حساسیت بدن به انسولین را بهبود ببخشند. همچنین، فیبر بالا سبب از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری می‌کند. این خاصیت،این گیاه را را به یک گزینه مفید برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ تبدیل کرده است.

📌 برای اطلاعات بیشتر، مطالعه مقالات علمی:
🔗 Pharmaceutical Biology (2025)
🔗 International Journal of Molecular Sciences (2024)