همه چیز درباره اختلال دیس لیپیدمی

دیس لیپیدمی به عنوان میزان بسیار بالا یا پایین چربی خون تعریف می‌شود. چربی‌های خون، مواد چربی نظیر تری گلیسیرید و کلسترول هستند.
بسیاری از افراد با داشتن یک رژیم غذایی متعادل و از طریق جنبه های دیگر سبک زندگی خود به سطح مناسبی از سلامت دست پیدا می‌کنند. با این حال، برخی از افراد برای جلوگیری از مشکلات اضافی نیاز به دارو دارند. برای بررسی اختلال دیس لیپیدمی با ما در داروخانه آنلاین دیجی دارو همراه باشید.

دیس لیپیدمی چیست؟

اختلال دیس لیپیدمی زمانی اتفاق می افتد که میزان چربی خون فرد غیر طبیعی باشد. در حالی که این اصطلاح طیف گسترده‌ای از مشکلات را توصیف می‌کند، رایج ترین اشکال چربی خون شامل موارد زیر است:

• سطح بالای لیپوپروتئین های کم چگال (LDL) یا کلسترول بد
• سطح پایین لیپوپروتئین های با چگالی بالا (HDL) یا کلسترول خوب
• سطح بالای تری گلیسیرید
• کلسترول بالا، که به سطح بالای لیپوپروتئین های کم چگال و تری گلیسیرید اشاره دارد

لیپیدها یا چربی ها عناصر سازنده زندگی هستند و انرژی سلول ها را تأمین می‌کنند. چربی‌ها عبارتند از:

• کلسترول LDL، به عنوان کلسترول بد در نظر گرفته می شود زیرا می‌تواند باعث ایجاد پلاک در رگ های خونی شود.
• کلسترول HDL،  به عنوان کلسترول خوب شناخته می شود زیرا می‌تواند به حذف LDL از خون کمک کند.
• تری گلیسیریدها، هنگامی ایجاد می‌شوند که کالری بلافاصله سوزانده نمی‌شود و در سلول های چربی ذخیره می‌شود.

سطح چربی خون سالم به طور طبیعی در افراد مختلف متفاوت است. با این حال، افرادی که دارای سطح بالای LDL و تری گلیسیرید یا سطح HDL بسیار پایین هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به تصلب شرایین هستند.

تصلب شرایین وقتی ایجاد می‌شود که رسوبات چرب و سخت به نام پلاک در رگ های خونی جمع می‌شوند و جریان خون را دشوار می‌کنند.

با گذشت زمان و با تجمع این پلاک ها، مشکلات عمده‌ای در گردش خون مانند حملات قلبی و مغزی ایجاد می‌گردد.

علائم دیس لیپیدمی

اکثر افراد مبتلا به چربی خون از ابتلا به آن بی اطلاع هستند، مگر اینکه شدید باشد. یک پزشک معمولاً در طی یک آزمایش خون معمولی یا آزمایش یک بیماری دیگر، چربی خون را تشخیص می‌دهد.
چربی خون شدید یا درمان نشده می تواند به سایر موارد از جمله بیماری عروق کرونر (CAD) و بیماری عروق محیطی (PAD) منجر شود.

CAD و PAD می‌توانند عوارض جدی برای سلامتی از جمله حملات قلبی و مغزی ایجاد کنند. علائم رایج این شرایط عبارتند از:

• درد پا، به ویژه هنگام راه رفتن یا ایستادن
• درد قفسه سینه
• تنگی یا فشار در قفسه سینه و تنگی نفس
• درد، گرفتگی و فشار در گردن، فک، شانه ها و پشت
• سوء هاضمه و سوزش معده
• مشکلات خواب و خستگی روز
• سرگیجه
• تپش قلب
• عرق سرد
• استفراغ و حالت تهوع
• تورم در پاها، مچ پا، معده و رگهای گردن
• غش کردن

این علائم ممکن است با فعالیت یا استرس بدتر و در هنگام استراحت فرد بهتر شوند.

با پزشک در مورد درد قفسه سینه صحبت کنید، به ویژه وقتی که هر یک از علائم فوق آن را همراهی می‌کند.

هر کسی که درد شدید قفسه سینه، سرگیجه و غش یا احساس تنفس داشته باشد، باید به مراقبت های اضطراری بپردازد.

انواع و علل

دیس لیپیدمی را می توان بر اساس علت، به دو نوع دسته بندی کرد:

دیس لیپیدمی اولیه

عوامل ژنتیکی باعث دیس لیپیدمی اولیه می شود در نتیجه یک عارضه ارثی است. دلایل شایع دیس لیپیدمی اولیه عبارتند از:

• چربی خون ترکیبی خانوادگی که در نوجوانان و جوانان ایجاد می شود و می تواند منجر به کلسترول بالا شود.
• هایپرآپوبتالیپوپروتئینمی خانوادگی که جهش در گروهی از لیپوپروتئین های LDL به نام آپولیپوپروتئین ها است.
• هایپرتری گلایسیریدمی خانوادگی، که منجر به میزان بالای تری گلیسیرید می شود.
• هایپرکلسترولمی خانوادگی یا پلی ژنیک هموزیگوت که جهشی در گیرنده های LDL است.

دیس لیپیدمی ثانویه

چربی خون ثانویه توسط عوامل سبک زندگی یا شرایط پزشکی ایجاد می شود که با گذشت زمان در سطح چربی خون تداخل ایجاد می کنند.

دلایل شایع دیس لیپیدمی ثانویه عبارتند از:

• چاقی، به ویژه وزن اضافی دور کمر
• دیابت
• کم کاری تیروئید
• اختلال در مصرف الکل که به آن اعتیاد به الکل نیز معروف است
• سندرم تخمدان پلی کیستیک
• سندرم متابولیک
• مصرف بیش از حد چربی ها، به ویژه چربی های اشباع و ترانس
• سندرم کوشینگ
• بیماری التهابی روده، که معمولاً با عنوان IBS شناخته می شود
• عفونت های شدید، مانند HIV
• آنوریسم آئورت شکمی

عوامل خطر

عوامل مختلفی برای افزایش احتمال ابتلا به چربی خون و بیماری های مرتبط شناخته شده است. این عوامل خطر عبارتند از:

• چاقی
• سبک زندگی بی تحرک
• نبود ورزش منظم
• مصرف الکل
• مصرف دخانیات
• مصرف داروهای غیرقانونی یا غیرمجاز
• عفونتهای مقاربتی
• دیابت نوع 2
• کم کاری تیروئید
• بیماری مزمن کلیه یا کبد
• شرایط گوارشی
• سن بالا
• رژیم غذایی سرشار از چربی های اشباع و ترانس
• پدر و مادر یا مادربزرگ و پدربزرگ مبتلا به چربی خون
• زن بودن، زیرا زنان بعد از یائسگی سطح LDL بالاتری را تجربه می کنند

درمان

پزشک معمولاً روی کاهش سطح تری گلیسیرید و LDL در فرد تمرکز می کند. با این حال، بسته به علت اصلی دیس لیپیدمی و شدت آن، درمان نیز متفاوت است.
پزشکان ممکن است یک یا چند داروی اصلاح کننده چربی را برای افرادی تجویز کنند که دارای میزان کلسترول بسیار بالا هستند و حداقل 200 میلی گرم در دسی لیتر کلسترول در خون خود دارند.
کلسترول بالا معمولاً با استاتین درمان می شود که در تولید کلسترول در کبد اختلال ایجاد می کند.

اگر استاتین ها نتوانند سطح LDL و تری گلیسیرید را کاهش دهند، پزشک داروهای اضافی را توصیه می کند، از جمله:

• ازتیمایب
• نیاسین
• فیبرات
• گیرنده های اسید صفراوی
• اوولوکوماب و الیروکوماب
• لومیتاپید و میپومرسن

برخی از تغییر در سبک زندگی و مکمل ها می توانند به داشتن سطح چربی خون سالم کمک کنند.

درمان های طبیعی شامل موارد زیر است:

• کاهش مصرف چربی های ناسالم، مانند آنهایی که در گوشت های قرمز، لبنیات پرچرب، کربوهیدرات های تصفیه شده، شکلات، چیپس و غذاهای سرخ شده وجود دارد
• ورزش منظم
• حفظ وزن مناسب در صورت لزوم با کاهش وزن
• کاهش یا اجتناب از مصرف الکل
• ترک سیگار و سایر محصولات دخانی
• اجتناب از نشستن به مدت طولانی
• مصرف روزافزون چربی های اشباع نشده و چندگانه سالم، مانند چربی های موجود در آجیل، دانه ها، حبوبات، ماهی، غلات سبوس دار و روغن زیتون
• مصرف روغن امگا 3، به صورت مایع یا به صورت کپسول
• خوردن مقدار زیادی فیبر غذایی از میوه های کامل، سبزیجات و غلات کامل
• حداقل 8–6 ساعت خواب شبانه
• نوشیدن مقدار زیادی آب

کلام آخر

افراد مبتلا به چربی خون جزئی معمولاً هیچ علائمی ندارند. این افراد اغلب می توانند با انجام تنظیماتی در سبک زندگی، شرایط را مدیریت و یا برطرف کنند.

در صورت بروز علائم مربوط به قلب یا گردش خون، افراد مبتلا به چربی خون باید به پزشک مراجعه کنند، از جمله:

• درد قفسه سینه یا تنگی
• سرگیجه
• تپش قلب
• خستگی
• تورم مچ پا و پا
• مشکل تنفس
• عرق سرد
• حالت تهوع و سوزش معده

افرادی که دیس لیپیدمی شدید دارند، به ویژه آنهایی که مبتلا به سایر بیماری‌ها نیز هستند، علاوه بر ایجاد تغییر در سبک زندگی، باید سطح چربی خون خود را با دارو کنترل کنند.

منبع: medicalnewstoday.com