آسم

به طور طبیعی، با هر نفسی که می‌کشید، هوا از بینی یا دهان وارد گلو و مسیرهای هوا می‌شود و درنهایت به شش‌ها می‌رسد.

ریه شامل تعدادی مسیر کوچک هواست که به رسیدن اکسیژن هوا به جریان خون کمک می‌کنند.

علائم آسم زمانی رخ می‌دهد که دیواره‌های مسیر هوا ملتهب و عضلات اطراف آن منقبض شود. سپس مسیر هوا پر از مخاط می‌شود و مقدار هوای کمتری به شش‌ها می‌رسد.

این وضعیت منجر به «حمله آسم»، سرفه و گرفتگی قفسه‌ی سینه می‌شود.

درمان آسم

یکی از مهم ترین نکات در مورد بیماران آسمی این است که این بیماران حتی در زمانی که علائم بیماری با مصرف دارو فروکش می کند یا قطع می شود، به هیچ عنوان نباید بدون نظر پزشک اقدام به کم کردن میزان دارو یا قطع اسپری تجویز شده کنند و اجازه دهند که پزشک با سؤالات منطقی در ویزیت های دوره ای و در صورت نیاز تکرار اسپیرومتری تصمیم بگیرد که در زمان مقتضی دوز دارو را کاهش دهد.

داروهایی که برای درمان آسم به کار می روند، به دو دسته تقسیم می شوند:

• داروهای سریع الاثر
• داروهای کنترل طولانی مدت آسم

این داروها که معمولاً به صورت روزانه مصرف می شوند، مهم ترین داروها در کنترل بیماری آسم هستند. این داروها بیماری آسم را به صورت روزانه تحت کنترل قرار می دهند و احتمال بروز حملات آسم را کاهش می دهند.

بهترین روش درمان آسم بزرگسالان حذف عوامل تحریک‌کننده در محیط زندگی مبتلایان به این بیماری است. البته در کنار این مورد، پزشکان داروهایی را نیز برای درمان آسم تجویز می‌کنند. به‌طور کلی داروهای مورد استفاده برای درمان آسم را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:

۱ – داروهای تسکین‌دهنده

این داروها را اصطلاحاً داروهای گشادکننده برونش (متصل‌کننده نای به راه‌های هوایی ابتدای شش) می‌نامند که به صورت استنشاقی (اسپری) مصرف می‌شوند. داروهای تسکین‌دهنده باعث شل شدن عضلات دیواره‌ی راه‌های هوایی شده و جریان هوا را در این مجاری به صورت طبیعی برقرار می‌سازند.

۲ – داروهای پیشگیری‌کننده

داروهای پیش‌گیری‌کننده آسم با کاهش التهاب در مجاری هوایی باعث کاهش تحریک‌پذیری آن‌ها می‌شوند. این داروها برخلاف داروهای تسکین‌دهنده باید به صورت منظم و معمولاً روزی دو‌بار مصرف شوند.

۳ – داروهای اورژانسی

در زمان بروز آسم حاد، دو روش اورژانسی برای آن در دسترس است:

• استفاده از مقادیر زیاد داروهای تسکین‌دهنده
• استفاده از مقادیر زیاد یک داروی ضد التهاب

برای این‌که بفهمیم آیا میزان مصرف و تاثیر دارو کافی بوده است و آسم را به‌خوبی کنترل کرده‌ایم راه‌هایی وجود دارد مانند پر‌ کردن پرسشنامه‌ی سنجش کنترل آسم؛ با این پرسشنامه می‌توان فهمید تا چه حد در کنترل علائم آسم موفق بوده‌ایم.

درمان آسم با داروی گیاهی

برخی از انواع داروهای گیاهی آسم می‎توانند به بهبود علائم این بیماری و کاهش حملات آسم، کمک کنند. استفاده از این گیاهان در کنار داروهای پزشکی تجویزشده، کیفیت زندگی افراد مبتلابه این بیماری را بهبود خواهد بخشید. گیاهانی که حاوی آنتی‌اکسیدان‎هایی چون بتاکاروتن و ویتامین‌های C و E هستند ممکن است به کاهش التهاب در مجاری هوایی ریه کمک کنند.

• سیر

از سیر می‎توان به‌عنوان یک داروی گیاهی آسم نام برد. این گیاه به دلیل داشتن ماده‌ای به نام آلیسین، از خواص ضدالتهابی بسیار خوبی برخوردار است. از این ماده به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان بسیار قوی نیز یاد می‎شود. آسم به‌عنوان یک بیماری التهابی شناخته می‌شود، بنابراین مصرف سیر می‎تواند به شکل‌های مختلف به بیماران مبتلابه آسم کمک کند.

• زنجبیل

زنجبیل یکی دیگر از گیاهان دارویی است که دارای خواص ضدالتهابی بوده و در بهبود آسم شدید مؤثر است. استفاده از این گیاه دارویی بسیار ساده است. شما می‎توانید از آن به‌عنوان یک طعم‎دهنده در غذاهای روزمره‌ی خود استفاده نمایید. همچنین مانند بسیاری از گیاهان دارویی، می‎توانید از چای آن استفاده نمایید.

• عسل

مصرف عسل به دلیل خواص ضدالتهابی که دارد، به بیماران آسمی توصیه می‎شود. این بیماران معمولاً با سرفه مواجه هستند و مصرف عسل از گذشته برای درمان التهابات گلو و سرفه رایج بوده‌ است. این ماده‌ی شیرین به‌طور قابل‌توجهی می‎تواند بزاق دهان را تحریک نماید. زمانی که بزاق بیش‌تر ترشح می‎شود، تحریک راه‎های هوایی ریه کاهش می‌یابد. این امر درنهایت سبب می‎شود تا فرد کم‌تر سرفه کند.

• گیاهان سرشار از امگا ۳

یکی دیگر از  داروهای گیاهی که می‎تواند بیماری آسم را بهبود بخشد، بذر کتان است. این گیاه منبع بسیار خوبی از امگا ۳ است. اگر در رژیم غذایی خود تمایلی برای خوردن ماهی ندارید، می‎توانید از این گیاه استفاده نمایید. روغن‎های امگا 3 می‎توانند در کاهش التهابات راه‎های هوایی ریه‌ها و بهبود عملکرد آن‌ها در افراد مبتلابه آسم، بسیار مفید باشند. همچنین، این دانه‌ی گیاهی سرشار از ماده‌ی معدنی منیزیم است. منیزیم از انقباض و تحریک ارگان‎های مختلف ریه جلوگیری می‌کند؛ که این موضوع نیز باعث کاهش حملات آسم می‌شود.

• پونه

این گیاه دارای خواص آنتی‌بیوتیک بسیار قوی است و استفاده از آن در رژیم غذایی افراد مبتلابه آسم سبب می‎شود تا در برابر التهابات مقاومت بیش‌تری داشته باشند. از این گیاه معمولاً به‌صورت دم‌نوش استفاده می‌شود.

نوشیدنی مؤثر در درمان آسم

علاوه بر داروهای گیاهی که برای درمان آسم مؤثر هستند، دم‌نوش‌ها و میوه‌هایی هم وجود دارد که برای درمان آسم تجویز می‌شوند. این دم‌نوش‌ها و میوه‌ها شامل:

• شلتوک برنج

این دم‌نوش شامل مواردی مانند ویتامین B، تقویت‌کننده مغز و اعصاب و قلب، ضد یبوست مزمن، مانع از ریزش و سفید شدن مو، تحریک سوخت‌وساز سلول‌های زنده و فعالیت پیاز مو، کاهش کلسترول خون، رفع اختلالات تنفسی و آسم، توازن قند خون و تنظیم ضربان قلب می‌شود.

• دم‌نوش گلپر

این دم‌نوش تقویت‌کننده حافظه، تقویت‌کننده قلب و عروق، اشتهاآور، کمک‌کننده به هضم غذا، ضد نفخ، شفابخش بیماری یرقان، پاک ساز کبد و دافع صفرا هست همچنین از این دم‌نوش به‌عنوان ضد صرع قوی، رفع عفونت‌های عصبی و جلوگیری از تنگی نفس استفاده کرد.

• دم‌نوش نعناع

نعناع خواص فراوانی دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به تسکین درد گلو، سرفه و تقویت دستگاه تنفسی اشاره کرد. دم‌نوش، شربت و استشمام بوی نعناع برای مبتلایان به آسم یا تنگی نفس توصیه می‌شود.

• دم‌نوش آویشن

آویشن داروی طبیعی سرماخوردگی، گرفتگی صدا، سرفه و به‌طورکلی درمان گیاهی تنگی نفس است.

میوه‌های مؤثر در درمان آسم

• انگور سیاه

انگور سیاه، خاصیت کاهش و جلوگیری از علائم آسم و مشکلات نفسی را دارد. آسم و مشکلات تنفسی، معمولاً به دلیل عفونت ناشی از گردوغبار و آلاینده‌هایی که وارد دستگاه تنفسی می‌شوند، به وجود می‌آیند.

• انگور قرمز

انگور قرمز دارای ارزش‌های درمانی مهمی است که می‌تواند آسم را درمان کند. قدرت هیدراته کردن انگور بالاست که باعث افزایش رطوبت ریه‌ها و درنتیجه درمان آسم می‌شود… انگور به‌عنوان میوه‌ای که دارای ارزش درمانی بالایی برای آسم است، در نظر گرفته می‌شود.

• سیب

مصرف مرتب آب سیب می‌تواند از احتمال ابتلا به آسم که یک اختلال آلرژیک با حساسیت بالا است، پیشگیری کند. آدم‌هایی که مرتب سیگار می‌کشند نیز می‌توانند روی این میوه‌ی تازه‌ی لذت‌بخش حساب کنند تا خودشان را در برابر بیماری‌های انسدادی ریه ایمن کنند. مصرف آب و روغن معطر سیب زرد برای درمان اختلالات تنفسی مانند گرفتگی قفسه سینه، گلودرد، آسم، آنفولانزا، سرماخوردگی، تنگی نفس و برونشیت مفید است.

• سیب قرمز

سیب قرمز حاوی ترکیباتی است که می‌تواند به مبارزه با آسم کمک کند. سیب‌های غنی از آنتی‌اکسیدان ممکن است به محافظت از ریه‌ها در برابر آسیب اکسیداتیو کمک کنند. پوست سیب حاوی یک فلاونوئید به نام کوئرستین است که می‌تواند به تنظیم سیستم ایمنی و کاهش التهاب کمک کند. سیب به این دو شیوه بر آسم و واکنش‌های آلرژیک تأثیر می‌گذارد.  سیب‌ها حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدان و ضدالتهابی هستند که می‌توانند به تنظیم پاسخ‌های سیستم ایمنی کمک کرده و از بدن در مقابل آسم محافظت کنند.

• خرمالو

این میوه پاییزی خوشمزه برای درمان آسم بسیار مفید است.

آسم بیماری است که گاهی اوقات به دلیل مراعات نکردن برخی از نکات فرد مبتلا دچار حمله شده و تا بازگشتن به حالت عادی زمان کوتاهی را سپری می‌کند. یکی از مواردی که در کار درمان آسم مؤثر است پرهیز غذایی است. پرهیز از غذاهای پرنمک و غذاهایی که حاوی مواد افزودنی هستند و همچنین غذاهای سرخ‌شده و چرب. پس برای اینکه افراد بیمار کمتر دچار حمله شده و از عوارض بیماری رنج ببرند، بهتر است برنامه غذایی برای خود داشته باشند که تمامی این موارد در آن رعایت شده باشد. این برنامه غذایی هم باید تحت نظر متخصص تغذیه باشد تا با توجه به شرایط خاص بیمار، مواد غذایی را در برنامه بگنجاند تا کمتر فرد اذیت شود.

سایر روش های درمانی آسم:

-ایمونوتراپی آلرژن ها

تزریق ایمونوتراپی می تواند برای درمان و کاهش بسیاری از علائم آسم آلرژیک موثر باشد. از این نوع درمان برای کنترل واکنش بدن نسبت به آلرژن های خاص استفاده می شود. ایمونوتراپی هر چند که کم تر تأثیری بر آسم کهنه و چند ساله باقی می گذارد، اما در کنترل و یا درمان آسم فصلی نقش موثری بازی می کند. ایمونوتراپی می تواند به عنوان درمان کمکی در کنار درمان های بلند مدت قرار بگیرد.

درمان بیولوژیک

درمان بیولوژیک نیز تکنیک دیگری است که می تواند به عنوان درمان کمکی در کنار سایر روش های درمانی صورت پذیرد. اومالیزوماب (آنتی بادی منوکلونال) می تواند برای 5 الی 6 مرحله مراقبت از بیمارانی که دارای آسم و آلرژی پایدار هستند به عنوان درمان کمکی استفاده شود. اومالیزوماب می تواند برای جلوگیری از شدیدتر شدن علائم و احتمال بستری شدن بیماران مبتلا به آسم موثر باشد.

توصیه‌هایی برای افراد دچار آسم

اگر دچار آسم هستید:

• درصورتی‌که داروی خاصی برای شما تجویز شده است فقط همان دارو را طبق دستور پزشکتان و تا زمان تعیین‌شده مصرف کنید.
• درمان آسم در اغلب موارد نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک ندارد، بنابراین از مصرف خودسرانه این داروها جدا خودداری کنید.
• از ترکیبات گیاهی ناشناخته به‌عنوان دارو استفاده نکنید.
• از مصرف خود‌سرانه داروهایی که باعث بروز حمله آسم می‌شوند(‌مثل: آسپرین) خودداری کنید.
• اسپری‌هایی مثل سالبوتامول معمولاً اثر فوری دارند و برای درمان سریع علائم به کار می‌روند. بنابراین باید همواره و در هر شرایطی یکی از آن‌ها را همراه خود داشته باشید.
• از ورزش کردن در هوای سرد خودداری کنید
• از برخورد و تماس با مواد آلرژن یا حساسیت‌زا خودداری کنید.
• از ملحفه و لباس‌های کاملاً نخی استفاده کنید.
• خود را در معرض دود دخانیات قرار ندهید.
• اصول بهداشتی و پیشگیری از بروز بیماری‌های عفونی را کاملاً رعایت کنید تا دچار سرماخوردگی و آنفلوانزا نشوید. ابتلا به این بیماری‌ها باعث بدتر شدن علائم آسم می‌شوند .
• از استرس و اضطراب و فشارهای روانی و هیجانات عاطفی دوری کنید.
• افراد خانواده و دوستان و همکاران نزدیک خود را از وضعیت بیماری‌تان آگاه کنید و به آن‌ها کاملاً آموزش دهید در صورت بروز حمله تنفسی چگونه به شما کمک کنند.