علت خشکی دهان و راه های درمان آن
خشکی دهان به نام زروستومیا نیز شناخته می‌شود. این عارضه زمانی رخ می دهد که غدد بزاقی در دهان شما بزاق کافی تولید نمی‌کنند. این شرایط باعث ایجاد احساس خشکی در دهان می‌شود. همچنین می‌تواند علائم دیگری مانند بوی بد دهان، خشکی گلو و ترک لب‌ها را ایجاد کند.
بزاق بخشی ضروری از فرایند هضم است و به مرطوب سازی و تجزیه غذا کمک می‌کند. همچنین به عنوان یک مکانیسم دفاعی مهم برای کمک به بدن در حفظ سلامت دندان، محافظت از دهان در برابر بیماری لثه و پوسیدگی دندان محسوب می‌شود.
خشکی دهان به خودی خود یک بیماری پزشکی جدی نیست. با این حال، گاهی اوقات علامت یک مشکل پزشکی اساسی دیگر است که نیاز به درمان دارد. این عارضه می تواند منجر به عوارضی مانند پوسیدگی دندان نیز شود.
چه عواملی باعث خشکی دهان می شود؟
عوامل مختلفی می توانند باعث خشکی‌دهان شوند. غالباً خشکی‌دهان از کمبود آب بدن حاصل می شود. برخی شرایط مانند دیابت نیز می تواند بر تولید بزاق تأثیر بگذارد و منجر به خشکی‌دهان شود.
برخی از دلایل دیگر خشکی دهان عبارتند از:
- فشار
- اضطراب
- سیگار کشیدن
- مصرف ماری جوانا
- مصرف داروهای آرام بخش
- نفس کشیدن از طریق دهان
- مصرف برخی از داروها از جمله برخی داروهای آنتی هیستامین، ضد افسردگی و مهار کننده های اشتها
- پرتودرمانی بر روی سر یا گردن
- برخی از اختلالات خود ایمنی، مانند سندرم شوگرن
- مسمومیت بوتولیسم
- سالخوردگی
قبل از قطع هر دارویی که ممکن است باعث خشکی‌دهان شود، با پزشک خود صحبت کنید.
نکات مراقبت در منزل برای خشکی دهان
خشکی دهان معمولاً یک بیماری موقتی و قابل درمان است. در بیشتر موارد، با انجام یک یا چند مورد زیر در خانه می توانید از علائم خشکی‌دهان جلوگیری کنید یا علائم آن را تسکین دهید:
- مرتباً آب بنوشید
- مکیدن مکعب های یخ
- اجتناب از الکل، کافئین و تنباکو
- مصرف نمک و شکر را محدود کنید
- هنگام خواب از یک دستگاه بخور در اتاق خواب استفاده کنید
- مصرف جایگزین بزاق بدون نسخه
- جویدن آدامس بدون قند یا مکیدن آب نبات بدون قند
- استفاده از خمیردندان، دهان شویه و نعناع
مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه و انجام معاینه دندان دو بار در سال نیز بسیار مهم است. مراقبت خوب از دهان و دندان می تواند از پوسیدگی دندان و بیماری لثه ناشی از خشکی‌دهان جلوگیری کند.
اگر خشکی‌دهان شما به دلیل یک بیماری زمینه ای ایجاد شده باشد، ممکن است نیاز به درمان اضافی داشته باشید. در مورد شرایط خاص خود، گزینه های درمانی و چشم انداز طولانی مدت با پزشک خود مشورت کنید.
شرایطی که باعث خشکی دهان می شود
اگر دهان شما خشک است، ممکن است به دلیل بیماری دیگری باشد. برخی از این موارد عبارتند از:
- دیابت
- برفک دهانی (عفونت قارچی در دهان)
- بیماری آلزایمر
- فیبروز سیستیک
- اچ آی وی و ایدز
- سندرم شوگرن
درمان خشکی دهان
پزشک احتمالاً داروهای مورد استفاده شما را بررسی خواهد کرد تا ببیند آیا آنها باعث خشکی دهان شده‌اند. پزشک ممکن است برای بهبود علام، مقدار داروهای مصرفی شما را تغییر دهد یا آنها را با داروهای دیگر جایگزین کند.
پزشک همچنین ممکن است بزاق مصنوعی یا داروهایی برای افزایش تولید بزاق در دهان شما تجویز کند.
درمان های ترمیم یا بازسازی غدد بزاقی ممکن است در آینده برای درمان خشکی‌دهان در دسترس باشند، اما بررسی تحقیقی در سال 2016 نشان داد که هنوز به تحقیقات و پیشرفت های بیشتری نیاز است.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
در صورت مشاهده علائم خشکی‌دهان با پزشک یا دندانپزشک خود صحبت کنید. این علائم عبارتند از:
- احساس خشکی در دهان یا گلو
- بزاق غلیظ
- زبان زبر
- لبهای ترک خورده
- مشکل جویدن یا بلعیدن
- تغییر حس چشایی
- بوی بد دهان
اگر فکر می کنید داروها باعث خشکی دهان شما می شوند یا علائم دیگری از بیماری زمینه ای را مشاهده می کنید، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید.
پزشک می تواند آزمایش خون را تجویز کرده و میزان بزاق تولیدی را اندازه گیری کند تا به شما در یافتن علت خشکی‌دهان کمک کند و گزینه های درمانی را پیشنهاد دهد.
اگر به طور مداوم خشکی‌دهان داشته اید، مراجعه به دندانپزشک خود برای بررسی علائم پوسیدگی دندان نیز مهم است.
حرف آخر
اغلب می توانید خشکی دهان را در خانه درمان کنید. اگر علائم ادامه یافت، با پزشک خود صحبت کنید. پزشک می تواند شرایط زمینه ای را بررسی کند یا داروهای عامل خشکی‌دهان را تغییر دهد.
اگر دهانتان خشک است، حتما با مسواک زدن، کشیدن نخ دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک از دندان های خود مراقبت کنید. این کار می تواند از پوسیدگی دندان و بیماری لثه ناشی از خشکی‌دهان جلوگیری کند.
- دکتر مصطفی قاسمی
- 2021-04-15
- 71 بازدید
