آزیترومایسین چیست ؟

آزیترومایسین به فرم‌های قرص، کپسول، سوسپانسیون خوراکی، قطره‌ی چشم و تزریقی در بازار دارویی وجود دارد. کپسول آزیترومایسین ۵۰۰ و ۲۵۰ پرکاربردترین نوع این دارو هستند.

آزیترومایسین نوعی آنتی‌بیوتیک ماکرولید است که در درمان طیف وسیعی از عفونت‌های باکتریایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آنتی بیوتیک، وسیع الطیف است، نیمه عمر طولانی دارد و به خوبی در بافت نفوذ می‌کند. سازمان غذا و دارو (FDA) برای اولین بار آزیترومایسین را در سال ۱۹۹۱ تأیید کرد. آنتی بیوتیک‌ها از رشد باکتری‌هایی که باعث عفونت می‌شوند، جلوگیری می‌کنند. فقط در صورتی كه باكتری ها عامل عفونت باشند، آزیترومایسین آن‌ها را درمان می كند. به طور کلی، آنتی بیوتیک‌ها عفونت‌های ناشی از ویروس یا قارچ را درمان نمی‌کنند. در نتیجه این دارو بر روی عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا اثری ندارد.

موارد استفاده آزیترومایسین

داروی آزیترومایسین در ترکیب با سایر آنتی بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های تنفسی، گوارشی و برخی از عفونت‌های مقاربتی (STI) مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیماری‌های قابل درمان با آزیترومایسین عبارتند از:

• ذات الریه
• برونشیت
• عفونت حاد گوش
• بیماری‌های منتقله از راه جنس
• بیماری التهابی لگن
• شانکروئید
• گرانولوم اینگوینال
• عفونت‌های سینوسی (سینوزیت)
• عفونت ادراری
• فارنژیت یا التهاب لوزه
• عفونت‌های تنفسی خاص از جمله سیاه سرفه
• عفونت‌های پوستی
• بیماری‌های گوارشی ناشی از سالمونلا
• وبا
• اسهال مسافران
• عفونت شدید یا لنفادنوپاتی به دلیل بارتونلا هنسلا (بیماری خراش گربه)
• برخی عفونت‌های منتقله از طریق کنه مانند تیفوس یا کنه
• برونشکتازی
• آسم
• بیماری انسدادی مزمن ریوی
• عفونت دهانه‌ی رحم
• سوزاک حاد مجاری ادراری
• سوزاک حاد دهانه‌ی رحم
• بیماری لایم
• عفونت باکتریایی دریچه‌ی قلب.

آزیترومایسین برای کرونا 

همان طور كه گفته شد، آزيترومايسين آنتی بيوتيكی است كه برای درمان بيماری هايی كه باكتری ها در بروز آن ها نقش دارند، كاربرد دارد. اما چرا اين دارو در نسخه ی بيماران مبتلا به كرونا به وفور ديده می شود؟
طبق تحقيقات انجام شده، آزيترومايسين از ورود ويروس به درون سلول ها جلوگيری می كند و با اين اثرات ضدويروسی خود عليه ويروس كرونا، در درمان بيماران مورد استفاده قرار می گيرد.
علاوه بر اين، بر اساس ديگر مقالات منتشر شده، استفاده از آزيترومايسين در درمان بيماران مبتلا به كرونا، می تواند زمان بستری در بيمارستان را تا ٣ روز كاهش دهد.
از منظر ديگر، به دليل تضعيف سيستم ايمنی به وسيله ويروس كرونا، ريه ها مستعد ابتلا به عفونت های باكتريايی نيز هستند. آزيترومايسين از بروز عفونت باكتريايی در كنار عفونت ويروسی، جلوگيری می كند.

در تاریخ فروردین 1400؛ در گایدلاین EVMS مصرف آزیترومایسین در درمان کرونا توصیه نمی شود.

آخرین گزارش لنست، ما در این مطالعه شواهد اندکی از سودمندی آزیترومایسین در کنار داروهای روتین برای بهبود بیمار یافتیم.

در متن  آپدیت پروتکل کشوری خاطر نشان می شود آزیترومایسین و داکسی سایکلین اثر ضد ویروسی ثابت شده ای ندارند و با توجه به احتمال بروز مقاومت های میکروبی به دلیل مصرف بی رویه آن، توصیه می شود در صورت فقدان شک قوی از ابتلای همزمان عفونت های باکتریال از تجویز آن اکیدا خودداری شود. 

موارد احتیاط قبل استفاده از آزیترومایسین

سابقه حساسیت:

قبل از مصرف اگر به داروی آزیترومایسین حساسیت دارید و یا سابقه‌ی آلرژی به این دارو یا دیگر آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند ارترومایسین، کلاریترومایسین و تلیترومایسین دارید، این موضوع را با پزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید. داروی آزیترومایسین ممکن است شامل ترکیبات غیر فعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود.

سابقه بیماری:

چنانچه سابقه‌ی بیماری‌هایی نظیر مشکلات کبدی، مشکلات کلیه و بیماری‌های بافت عضلانی مانند میاستنی گراویس دارید حتما این موارد را با پزشک خود در میان بگذارید.

داروی آزیترومایسین ممکن است موجب تاثیراتی بر ریتم قلب (افزایشQT) شود. افزایش کیوتی به ندرت موجب تپش قلب (به ندرت خطرناک) و علائمی دیگر مانند سرگیجه و غش کردن شود که سریعا نیاز به مراجعه به پزشک دارد. احتمال افزایش کیوتی در صورتی که شرایط خاص پزشکی داشته باشید یا داروهای دیگری مصرف کنید بالا می‌رود. قبل از مصرف آزیترومایسین در مورد داروهای مصرفی خود با پزشک مشورت کنید. در صورتی که مشکلاتی مانند مشکلات قلبی (نارسایی قلبی، ضربان کند قلب، افزایش کیوتی در تست EKG)، سابقه ژنتیکی مشکلات قلبی خاص (مانند افزایش کیوتی در تست EKG و مرگ ناگهانی بر اثر ایست قلبی) دارید حتما قبل از مصرف این دارو با پزشک خود صحبت کنید.

کمبود پتاسیم و منیزیم خون نیز ممکن است خطر افزایش کیوتی را بالا ببرد. این خطر درصورتی که از داروهای خاصی مانند دیوتیک‌ها یا قرص‌های آب استفاده می‌کنید و یا اگر علائمی مانند عرق کردن شدید، اسهال و تهوع دارید، افزایش می‌یابد و بهتر است درمورد استفاده صحیح این دارو با پزشک خود مشورت کنید.

آزیترومایسین و الکل:

در موارد نادر، داروی آزیترومایسین می‌تواند باعث آسیب کبدی شده و منجر به عوارض جانبی شدیدی شود. هنگام مصرف داروی آزیترومایسین، بهتر است از ایجاد فشار اضافی بر کبد مانند نوشیدن الکل، خودداری کنید.

واکسیناسیون:

مصرف آزیترومایسین ممکن است موجب مشکلات در واکسن‌های باکتریایی مانند واکسن تیفوئید شود. در هنگام مصرف این دارو واکسیناسیون را به جز مواردی که پزشک توصیه کرده است را انجام ندهید. قبل از هر گونه جراحی همه‌ی داروهایی را که مصرف می‌کنید با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید. بزرگسالان نیز ممکن است نسبت به عوارض پس از مصرف این دارو مخصوصا افزایش کیوتی حساسیت بیشتری نشان دهند.

نوزادان و کودکان:

کودکان (مخصوصا نوزادان کمتر از ۶ هفته) ممکن است با مصرف این دارو دچار مشکلات جدی معده شوند. اگر نوزاد دچار استفراغ شد و یا شیردهی به او دچار مشکل شد با پزشک کودک تماس بگیرید.

بارداری و شیردهی:

برای مصرف داروی آزیترومایسین در دوران شیردهی با پزشک مشورت کنید. چنانچه باردار هستید فقط در صورت نیاز ضروری از این دارو استفاده کنید و در مورد فواید و مضرات آن از پزشک خود کمک بگیرید.

هر چند داروی آزیترومایسین در دسته‌ی داروهای گروه B بارداری قرار دارد. به این معنا که استفاده از آن در بارداری و شیردهی بی خطر محسوب می‌شود. ممکن است این دارو در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، باعث اسهال، استفراغ و بثورات پوستی شود.

با توجه به اشکال مختلف داروی آزیترومایسین، توصیه های این دارو به تفکیک فرم دارو بیان می شود:

قرص آزیترومایسین 500 ، قرص آزیترومایسین 250 ، کپسول آزیترومایسین 500 و کپسول آزیترومایسین 250

• می توانید دارو را همراه با غذا مصرف کنید.
• تا ۲ ساعت پس از مصرف دارو از رانندگی و سایر فعالیتهایی که به تمرکز و هوشیاری کامل نیاز دارند خودداری کنید.
• مصرف شربت های ضداسید معده، حاوی آلمینیوم و منیزیم را حداقل 2 ساعت با مصرف این دارو فاصله دهید.
• در صورت مصرف هرگونه داروی قلبی پزشک خود را مطلع کنید.
• اسهال آبکی طولانی مدت همراه با دل پیچه و تا چند هفته پس از درمان٬ ممکن است از عوارض نادر این دارو باشد. از خوددرمانی پرهیز کنید.
• در صورت مشاهده ی علاءم التهاب شدید پوست٬ دهان يا چشم، مصرف دارو را قطع و فورا به پزشك مراجعه كنيد.

ویال آزیترومایسین
این دارو بیمارستانی می باشد لذا نگهداری و تزریق آن حتما در مرکز درمانی و زیرنظر پزشک صورت گیرد.

• در صورتی که محلول تزریقی دچار کدورت یا تغییر رنگ خاصی شده بود، از تزریق دارو خودداری کنید.
• برای هر بار تزریق از سرنگ و سرسوزن جدید استفاده کنید.
• تا ۲ ساعت پس از مصرف دارو از رانندگی و سایر فعالیت هایی که به تمرکز و هوشیاری کامل نیاز دارند خودداری کنید.
• در صورت مصرف هرگونه داروی قلبی پزشک خود را مطلع کنید.
• اسهال آبکی طولانی مدت همراه با دل پیچه و تا چند هفته پس از درمان٬ ممکن است از عوارض نادر این دارو باشد. از خوددرمانی پرهیز کنید.
• در صورت مشاهده ی علائم التهاب شدید پوست٬ دهان يا چشم، مصرف دارو را قطع و فورا به پزشك مراجعه كنيد.

سوسپانسیون آزیترومایسین

• می توانید دارو را همراه با غذا مصرف کنید.
• دارو را طبق دستورالعمل موجود در بسته ی دارو، با آب جوشیده ی سرد شده یا آب مقطر موجود در بسته تهیه کنید.
•  درهنگام تهیه ی دارو میزان آب را به مقدار گفته شده در بروشور دارو در دو مرحله اضافه کنید تا دقیقا به مقدار مشخص شده برروی بطری برسد.
•  محلول آماده شده را قبل از مصرف تکان دهید و حداکثر تا 10روز در یخچال نگهداری کنید.
• تا ۲ ساعت پس از مصرف دارو از رانندگی و سایر فعالیتهایی که به تمرکز و هوشیاری کامل نیاز دارند خودداری کنید.
•  دارو را دقیقا به مقداری که پزشک در هر نوبت تجویز کرده است اندازه گیری کرده و مصرف کنید.
• مصرف شربت های ضداسید معده، حاوی آلمینیوم و منیزیم را حداقل2ساعت با مصرف این دارو فاصله دهید.
• در صورت مصرف هرگونه داروی قلبی پزشک خود را مطلع کنید.
• اسهال آبکی طولانی مدت همراه با دل پیچه و تا چند هفته پس از درمان٬ ممکن است از عوارض نادر این دارو باشد. از خوددرمانی پرهیز کنید.
• در صورت مشاهده ی علائم التهاب شدید پوست٬ دهان يا چشم، مصرف دارو را قطع و فورا به پزشك مراجعه كنيد.

قطره چشمی آزیترومایسین

•  تا بهبود علایم و تایید پزشک از مصرف لنزهای تماسی خودداری کنید.
• در صورت هرگونه درد و حساسیت بیش از حد در چشم به پزشک مراجعه نمایید.
• در صورت تجویز همزمان چند قطره، ترتیب مصرف قطره ها را از داروساز خود سوال کنید و بین هر دو قطره حداقل ده دقیقه فاصله بگذارید.
• پس از استعمال قطره احتمال دارد کمی تاری دید را تجربه کنید لذا تا زمان اثرگذاری دارو در رانندگی و کارهایی که نیاز به دقت بیشتری دارند، احتیاط بیشتری کنید.
• پس از چکاندن قطره در حفره ی داخلی چشم،برای یک تا دو دقیقه چشم ها را ببندید و مجرای اشکی (دوطرف بینی) را با انگشت کمی فشار دهید.