ویتامین D

کمبود ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که زمان تابش نور خورشید به پوست ساخته می شود و تنها در خوراکی های اندکی از جمله محصولات غنی شده مانند شیر موجود است.
مهمترین حمایت کننده از متابولیسم کلسیم شناخته می شود. ویتامین D به بدن کمک می کند تا کلسیم موجود در مواد غذایی و مکمل ها را برای نگهداری سلول های استخوانی سالم، جذب کند.
اما تاثیر بر کلسیم بدن برای محافظت از استخوان ها تنها عملکرد ویتامین D در بدن نیست.
ویتامین D همچنین : 
از سلامت عضلات پشتیبانی می کند.
نقشی در سیستم ایمنی بدن دارد.
به رشد سلول کمک می کند.
التهاباتی را که می تواند منجر به بیماری هایی مانند روماتیسم مفاصل و سرطان شود را کاهش می دهد.
فشار خون را تنظیم می کند و از سلامت قلب و عروق حمایت می کند.
میزان دریافت ویتامین D بهترین راه اندازه گیری وضعیت ویتامین در بدن نیست ، زیرا بسیاری از عوامل می توانند بر جذب آن تأثیر بگذارند. به عنوان مثال ، سلامت معده یکی از عوامل تاثیرگذار بر میزان جذب ویتامین D از موادغذایی می باشد.

میزان ویتامین D مورد نیاز

میزان ویتامین D مورد نیاز در هر روز به سن شما بستگی دارد. مقادیر پیشنهادی ، در واحدهای بین المللی (IU) است.
تولد تا 12 ماه: 400 IU
کودکان 1-13 سال: 600 IU
نوجوانان 14-18 سال: 600 IU
بزرگسالان 19-70 سال: 600 IU
بزرگسالان 71 سال و بالاتر: 800 IU
زنان باردار و شیرده: 600 IU
افراد دارای کمبود ویتامین D ممکن است نیاز بیشتری نسبت به مقادیر توصیه شده داشته باشند.
قبل از مصرف ویتامین D با پزشک خود مشورت نمایید.

علائم کمبود ویتامینD

• بیماری و عفونت مداوم

یکی از مهم ­ترین وظایف ویتامین D  قوی نگه داشتن سیستم ایمنی بدن است تا بدن بتواند با ویروس و باکتری که باعث بیماری می­ شود مبارزه کند. این ویتامین مستقیما با سلول­ هایی که مسئولیت مبارزه با عفونت را برعهده دارند در تعامل است.

اگر اغلب بیمار می ­شوید، به ­خصوص دچار سرماخوردگی یا آنفلونزا می­ شوید، کمبود ویتامین Dمی ­تواند یکی از دلایل باشد.

نتایج چند تحقیق مشاهده ­ای نشان داد بین کمبود ویتامین دی و عفونت دستگاه تنفسی مانند سرماخوردگی، برونشیت و ذات ­الریه ارتباط وجود دارد. تعدادی از تحقیقات نشان می ­دهد مصرف روزانه ۴ هزار IU مکمل ویتامین دی خطر عفونت دستگاه تنفسی را کاهش می ­دهد. در یک تحقیق که روی افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه انجام شد، فقط کسانی که کمبود شدید ویتامین D داشتند بعد از مصرف مکمل قوی به ­مدت یک سال مزایای آن را تجربه کردند.

• درد کمر و استخوان

ویتامین دی به طرق مختلف به حفظ سلامت استخوان کمک می ­کند.مثلا، توانایی جذب کلسیم توسط بدن را بالا می­ برد.درد استخوان و کمر می ­تواند از نشانه­ های کمبود ویتامین دی باشد.از مطالعات مشاهده ­ای چنین بر می­ آید که بین کمبود ویتامین دی و کمردرد مزمن ارتباط وجود دارد.یک تحقیق به بررسی ارتباط میان میزان ویتامین دی و کمردرد در بیش از ۹ هزار زن میانسال پرداخت.

محققان دریافتند احتمال کمردرد، شامل درد شدیدی که در انجام فعالیت­ های روزمره اختلال ایجاد می­ کند، در زنان دچار کمبود ویتامینD بیشتر بود.

براساس یک تحقیق کنترل­ شده، احساس تجربه­ ی درد در استخوان پا، دنده ­ها یا مفاصل در افراد دچار کمبود ویتامین دی دوبرابر بیشتر از کسانی بود که میزان ویتامین دی در خون آن­ها طبیعی بود.

• نقص در توانایی ترمیم زخم

اگر جای زخم بعد از جراحی یا بروز آسیب به­ کندی درمان می­ شود، ممکن است فرد دچار کمبود ویتامین دی باشد.

نتایج تحقیقات نشان می ­دهد ویتامین دی باعث افزایش تولید ترکیباتی می­ شود که برای تشکیل پوست جدید به­ عنوان بخشی از فرایند التیام زخم حیاتی است.

براساس یک تحقیق که روی افرادی که جراحی دندان داشتند انجام شد، برخی جوانب درمان تحت تاثیر کمبود ویتامین دی قرار گرفت.

همچنین گفته می­ شود نقش ویتامینD در کنترل التهاب و مبارزه با عفونت برای درمان مناسب اهمیت دارد.

نتایج نشان داد احتمال التهاب که روند درمان را کند می ­کند در افرادی که دچار کمبود شدید ویتامین D بودند بیشتر بود.

متاسفانه، در حال حاضر تحقیقات کمی پیرامون تاثیر مکمل­ های ویتامین دی روی فرایند التیام زخم در افراد مبتلا به کمبود ویتامین دی انجام شده است.

با این حال، نتایج یک تحقیق نشان می ­دهد زمانی که بیماران دچار کمبود ویتامین دی به­ دلیل جراحت پا از طریق مکمل ویتامین دی تحت درمان قرار گرفتند، اندازه ­ی زخم به­ طور میانگین تا ۲۸% کاهش داشت.

•  ریزش موریزش مو اغلب به استرس نسبت داده می­ شود که مطمئنا علت شایعی است.با این حال، اگر ریزش مو شدید باشد، ممکن است در نتیجه­ ی بیماری یا کمبود ماده­ ی مغذی رخ دهد.ریزش مو در زنان با پایین بودن میزان ویتامین دی در خون در ارتباط است البته تا به امروز تحقیقات کمی در این زمینه انجام شده است.طاسی منطقه ­ای نوعی بیماری خودایمنی است که با ریزش شدید موی سر و سایر قسمت­ های بدن شناخته می­ شود. این وضعیت با بیماری ریکت در ارتباط است که به دلیل کمبود ویتامین دی باعث نرمی استخوان در کودکان می­ شود.

  کمبود ویتامین دی با طاسی منطقه ­ای در ارتباط است و می ­تواند عامل پرخطری برای بروز این بیماری باشد.

  براساس یک تحقیق که روی افراد دچار طاسی منطقه­ ای انجام شد، معمولا کمبود ویتامین دی با ریزش شدید مو ارتباط دارد.

  در یک تحقیق نمونه­ ای، استفاده ­ی موضعی از شکل مصنوعی ویتامین Dبه درمان ریزش مو در پسر کوچکی که دچار نقص در گیرنده­ ی ویتامین دی بود کمک کرد.

  

•  درد عضلات

در اغلب موارد، به ­سختی می­ توان علت درد عضلات را به­ درستی تشخیص داد.

برخی شواهد نشان می ­دهد کمبود ویتامین دی می ­تواند علت احتمالی درد عضلانی در کودکان و بزرگسالان باشد.

در یک تحقیق، ۷۱% از کسانی که از درد مزمن رنج می ­بردند دچار کمبود ویتامین دی بودند.

گیرنده ­ی ویتامین دی در سلول­ های عصبی به نام گیرنده­ ی درد، که درد را درک و احساس می­ کند، وجود دارد.

براساس یک تحقیق که روی موش ­ها انجام شد، کمبود ویتامین دی به ­دلیل تحریک گیرنده­ های درد در عضلات منجر به درد و حساسیت می­ شود.

دلایل کمبود ویتامین D

دریافت ناکافی ویتامین D از رژیم غذایی

نوزادان، کودکان و افراد مسن بیش از دیگران ممکن است کمبود ویتامین دی داشته باشند. ویتامین D شیر مادر کم است. بیشتر شیرخشک ها هم ویتامین D کافی ندارند.

از آنجا که افراد مسن تر، از مواد غذایی غنی از این ویتامین استفاده نمی‌کنند، دچار این نقصان می شوند. گاهی اوقات هم با وجود اینکه مواد غذایی مناسب مصرف می کنند، به دلیل اختلال در جذب، ویتامین کافی را دریافت نمی کنند.

تابش کم آفتاب به پوست

اغلب به والدین توصیه می شود که کودکان و نوزادان خود را از نور آفتاب دور نگه دارند. این امر دریافت ویتامین D از طریق پوست را در کودکان کاهش می دهد. به طور کلی، دریافت ویتامین D از طریق تماس با آفتاب شیوه ی مناسبی نیست. زیرا تماس طولانی مدت با خورشید، احتمال بروز سرطان پوست را افزایش می دهد. بنابراین، کمبود ویتامین D را باید از راه دیگری تأمین کنید.

اگر بزرگسالان هم به اندازه کافی در معرض آفتاب قرار نگیرند، دچار کمبود ویتامین دی می شوند، مخصوصاً اگر پوست آنها تیره باشد. افزون بر این، میزان تولید و ذخیره ی ویتامین D در بدن با افزایش سن، کاهش می یابد. در زمستان و در نواحی سرد کشور، تولید این ویتامین در بدن تقریباً متوقف می شود.

بیماری های کبد و کلیه

کبد و کلیه آنزیم های مهمی دارند. این آنزیم ها ویتامین D موجود در بدن را، به شکل فعال در می آورند تا بدن بتواند از آن استفاده کند. افرادی که بیماری های کلیوی و کبدی مزمن دارند، به علت کاهش سطح این آنزیم ها، در معرض خطر کاهش سطح ویتامین D فعال هستند.

بیماری های ارثی یا اکتسابی نیز ممکن است عملکرد این آنزیم ها را مختل کنند و میزان ویتامین D فعال بدن را کاهش دهند

بیماری ها و جراحی هایی که جذب چربی را کاهش می دهند.

بعضی بیماری ها مثل سلیاک، بیماری کرون و سیستیک فیبروزیس جذب ویتامین D کافی را از روده کاهش می دهند. جراحی هایی که در پی آنها بخشی از معده و روده برداشته می شود ( همچنین عمل بای-پَس معده) سبب کاهش ویتامین D می شوند.

عوارض احتمالی کمبود ویتامین D

جدی ترین عوارض کمبود ویتامین دی شامل موارد زیر است:

• کاهش کلسیم خون (هیپوکلسمی)
• کاهش فسفات خون (هیپوفسفاتمی)
• راشیتیسم (نرمی استخوان در دوران کودکی)
• نرمی استخوان در بزرگسالی (استئومالاسی)

با این حال، این عوارض با گذر زمان کمتر شده اند، زیرا بسیاری از غذاها و نوشیدنی ها با ویتامین D غنی شده اند.

جلوگیری از بروز کمبود ویتامین D

خوردن غذاهای سرشار از ویتامین D و گذراندن روزانه 15-20 دقیقه در نور طبیعی خورشید بهترین راهکارها برای جلوگیری از کمبود ویتامین D است.
بسته به ویتامین D مورد نیاز بدن و سلامتی شخص، مصرف مکمل ها نیز کمک کننده است. قبل از مصرف مکمل ها با پزشک خود مشورت نمایید.
حفظ وزن مناسب و چکاپ های منظم پزشکی نیز از راهکارهایی برای جلوگیری از کمبود ویتامین D می باشند.
در صورت هرگونه تغییر در سطح سلامتی خود با پزشک مشورت کنید ( به خصوص در صورت وجود سابقه خانوادگی پوکی استخوان یا کمبود ویتامین D )