داروی لوپرامید Loperamide

لوپرامید یکی از انواع داروهای ضد اسهال است. برای رفع اسهال ناگهانی (مانند اسهال در مسافرت) یا اسهال مزمن می‌توان از این دارو استفاده کرد. البته این دارو نمی‌تواند علت اسهال را برطرف کند.افرادی که از بیماری های التهابی روده رنج می برند از لوپرامید برای درمان این بیماری استفاده می کنند. این دارو در بازار با نام های دیگری همچون Lopex، Dimor، Imodium و Fortasec شناخته می شود.
لوپرامید به دو شکل شربت و قرص موجود می باشد و خوراکی است. این دارو بر روی عضلات روده تاثیر می گذارد و می تواند حرکات خود به خودی روده را غیرفعال کند. بنابر عمل این دارو می توان گفت که لوپرامید حجم مدفوع را کاهش می دهد.

عملکرد دارو

لوپرامید با کاهش حرکت روده و تأثیر بر حرکت آب و الکترولیت از طریق روده عمل می‌کند. لوپرامید با تأثیر مستقیم بر عضلات دایره‌ای و طولی دیواره روده، فعالیت پریستالتیک را مهار می‌کند. این دارو یک مسدودکننده غیرانتخابی کانال کلسیم است و به گیرنده‌های موی اپیوئیدی و در غلظت‌های بالاتر به کالمودولین متصل می‌شود. لوپرامید روی عضلات روده تأثیر می‌گذارد و می‌تواند حرکات خودبه‌خود آن را غیرفعال کند؛ در نتیجه می‌توان گفت این دارو حجم مدفوع را کاهش می‌دهد.

موارد مصرف لوپرامید

لوپرامید تحرک روده را مهار می‌کند و باعث کاهش ترشحات معده و روده می‌شود. این دارو به صورت خوراکی تحت عنوان داروی ضد اسهال در درمان کمکی اسهال حاد و مزمن کاربرد دارد و جهت کاهش حجم دفعی در کلوستومی و یا ایلئوستومی تجویز می‌شود. در اسهال حاد دوز معمول آغازین لوپرامید در افراد بالغ چهار تا ۱۶ میلی‌گرم در روز و دوز معمول روزانه آن شش تا هشت میلی‌گرم است.  کودکان چهار تا هشت سال، یک میلی‌گرم سه یا چهار بار در روز تا سه روز ۹ تا ۱۲ سال دو میلی‌گرم چهار تا پنج روز استفاده می‌شود. در اسهال مزمن دوز معمول آغازین بالغان چهار تا هشت میلی‌گرم در روز در دوزهای تقسیم شده است که از ۱۶ میلی‌گرم در روز نباید بیشتر شود.

نحوه مصرف لوپرامید

مقدار مصرف لوپرامید بر اساس شرایط بیمار تعیین می‌شود و در کودکان دوز مصرفی به سن و وزن کودک بستگی دارد. در صورت خوددرمانی بزرگسالان، نباید طی ۲۴ ساعت بیش از هشت میلی‌گرم لوپرامید استفاده شود و در صورت مصرف قرص جویدنی لوپرامید، باید دارو را با معده خالی مصرف کرد و به صورت کامل جویده شود. اگر پس از دو روز اسهال درمان نشد یا فرد به نفخ معده دچار شد، باید مصرف لوپرامید را قطع و به پزشک مراجعه کند.

• اسهال حاد: ابتدا چهار میلی‌گرم خوراکی و سپس دو میلی‌گرم بعد از هر اجابت مزاج آبکی (نهایتاً ۱۶ میلی‌گرم در روز)؛ معمولاً طی ۴۸ ساعت بهبود ایجاد می‌شود.
•  مزمن: ابتدا چهار میلی‌گرم خوراکی سپس دو میلی‌گرم بعد از هر اجابت مزاج آبکی تا حداکثر ۱۶ میلی‌گرم در روز؛ متوسط دوز نگه‌دارنده روزانه چهار تا هشت میلی‌گرم به صورت تک دوز یا در دوزهای تقسیم شده است و بهبودی عمدتاً طی ۱۰ روز صورت می‌گیرد.
• اسهال مسافران: ابتدا چهار میلی‌گرم بعد از اولین مدفوع آبکی، سپس دو میلی‌گرم بعد از هر اجابت مزاج تا حداکثر ۱۶ میلی‌گرم در روز؛ طول مدت درمان ۴۸ ساعت یا کمتر است. در افراد با بیماری متوسط تا شدید که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند، مصرف لوپرامید به عنوان درمان کمکی برای کاهش طول مدت اسهال توصیه می‌شود.

منع مصرف لوپرامید

مصرف لوپرامید هیدروکلراید برای برخی افراد مناسب نبوده و هنگام مصرف باید به این موارد دقت کرد. در موارد زیر از این دارو استفاده نکنید.

• اگر بعد از مصرف آنتی‌بیوتیک اسهال شدید دارید.
• بیماری التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو عود کرد.
• یبوست دارید یا معده شما متورم شده است.

عوارض جانبی لوپرامید

معمولا عوارض جانبی این دارو کم بوده و مشکلی در بدن ایجاد نمی‌کند. گاهی ممکن است عوارض زیر ایجاد شود.

• یبوست
• خستگی
• نفخ
• حالت تهوع
• استفراغ
• از دست‌ دادن اشتها
• دل‌درد

برخی از عوارض جانبی لوپرامید هیدروکلراید نادر بوده اما باید در صورت بروز آنها سریعا به پزشک مراجعه کرد. از جمله:

• ایجاد تاول، لایه‌برداری و شل شدن پوست
• درد یا ناراحتی قفسه سینه
• لرز
• سرفه کردن
• کاهش حجم ادرار
• کاهش دفعات ادرار
• مشکل در دفع ادرار
• غش کردن
• تند شدن یا نامنظم شدن ضربان قلب
• درد مفاصل یا ماهیچه
• تورم روی صورت، پلک، لب، زبان، گلو و دست‌ و پا
• پایین آمدن فشارخون یا نبض
• ادرار دردناک
• تپش قلب
• قرمزی و تحریک چشم
• قرمزی پوست
• ضایعات پوستی قرمز
• زخم یا لکه‌های سفید در دهان
• گلودرد
• خستگی یا ضعف غیرمعمول.

تداخلات دارویی لوپرامید

برخی از داروها ممکن است با هم تداخل داشته و باعث تشدید عوارض جانبی شده یا اثربخشی آنها کاهش پیدا کند. به همین دلیل باید پیش از مصرف لوپرامید داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید. داروهای زیر بهتر است با لوپرامید مصرف نشوند. اما گاهی ممکن است پزشک آنها را با هم تجویز کند.

• کاپماتینیب
• لاسمیدیتان
• ساکویناویر
• سیمپرویر
• ونتوکلاکس

برخی از داروها خطر عوارض جانبی خاص را بالا برده و نباید آنها را با هم استفاده کرد. داروی جم فیبروزیل در صورت مصرف هم‌زمان با این دارو می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند.