چه عواملی باعث زخم دهان می شود و چگونه می توان آن را درمان کرد

زخم دهان

زخم‌های دهان (که به آن زخم‌های کانکر نیز گفته می شود) به طور معمول ضایعات کوچک و دردناکی هستند که در دهان یا پایه لثه ایجاد می شوند. این زخم ها می توانند غذا خوردن، آشامیدن و صحبت کردن را ناخوشایند کنند.

زنان، نوجوانان و افرادی که سابقه خانوادگی زخم دهان دارند در معرض خطر بیشتری برای ایجاد زخم دهان هستند.

زخم‌های دهان مسری نیستند و معمولاً طی یک تا دو هفته برطرف می شوند. با این حال، اگر دچار یک زخم کانکر بزرگ یا بسیار دردناک هستید یا اگر در طولانی مدت بهبود نمی یابد، باید از یک دکتر مشاوره بگیرید.

چه عواملی باعث زخم های دهان می شوند؟

هیچ دلیل مشخصی در پشت زخم های دهان وجود ندارد. با این حال، عوامل خاصی شناسایی شده اند که عبارتند از:

• آسیب جزئی دهان در اثر کار دندانپزشکی، مسواک زدن سخت، آسیب ورزشی یا گزش تصادفی
• خمیر دندان و دهانشویه هایی که حاوی سولفات لوریل سدیم هستند
• حساسیت به غذاهای اسیدی مانند توت فرنگی، مرکبات، آناناس و سایر خوراکی های محرک مانند شکلات و قهوه
• کمبود ویتامین های ضروری به ویژه B12، روی، فولات و آهن
• پاسخ آلرژیک به باکتری های دهان
• بریس های دندانی
• تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی
• استرس عاطفی یا کمبود خواب
• عفونت های باکتریایی، ویروسی یا قارچی

زخم دهان همچنین می تواند نشانه شرایطی باشد که جدی تر هستند و به درمان پزشکی نیاز دارند مانند:

• بیماری سلیاک (شرایطی که بدن قادر به تحمل گلوتن نیست)
• بیماری التهابی روده
• دیابت شیرین
• بیماری بهجت (بیماری که باعث التهاب در بدن می شود)
• سوءعملکرد سیستم ایمنی که باعث می شود بدن شما به جای ویروس و باکتری به سلولهای سالم دهان حمله کند
• اچ آی وی / ایدز

چه علائمی با زخم های دهان همراه است؟

سه نوع زخم کانکر وجود دارد: مینو، ماژور و هرپتی فرم.

مینور

زخم های مینور کانکر زخم های کوچک بیضی یا گرد هستند که طی یک تا دو هفته بدون زخم بهبود می یابند.

ماژور

زخم های ماژور کانکر، بزرگتر و عمیق تر از زخم های مینور هستند. لبه های آنها نامنظم است و بهبودی آنها می تواند تا شش هفته طول بکشد. زخم‌های ماژور دهان می تواند منجر به زخم طولانی مدت شوند.

هرپتی فرم

زخم های کانکر هرپتی فرم، اندازه ای مشخص دارند، در خوشه های 10 تا 100 تایی دیده می شوند و اغلب بزرگسالان را درگیر می کنند. این نوع زخم‌های دهانی دارای لبه های نامنظم هستند و اغلب طی یک تا دو هفته بدون زخم بهبود می یابند.

در صورت بروز هر یک از موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:

• زخمهای دهان غیرمعمول بزرگ
• قبل از بهبود زخم های کهنه، زخم های جدید ظاهر می شوند
• زخمهایی که بیش از سه هفته ادامه دارند
• زخم هایی که بدون درد هستند
• زخم های دهان که به سمت لب ها گسترش می یابند
• دردی که با داروهای بدون نسخه یا طبیعی قابل کنترل نیست
• مشکلات شدید خوردن و آشامیدن
• هر زمان که زخم های کانکر ظاهر می شود تب شدید یا اسهال دارید

چگونه زخم‌های دهان تشخیص داده می شوند؟

پزشک از طریق معاینه بصری قادر به تشخیص زخم های دهان خواهد بود. اگر زخم‌های دهانی مکرر و شدید دارید، ممکن است از نظر سایر موارد پزشکی مورد آزمایش قرار بگیرید.

چند روش برای درمان زخم دهان چیست؟

بیشتر زخم های دهان نیازی به درمان ندارند. با این حال، اگر اغلب به زخم دهان مبتلا می شوید یا بسیار دردناک است، برخی از روش های درمانی که می توانند درد و زمان بهبود را کاهش دهند عبارتند از:

• با استفاده از غرغره کردن آب نمک و جوش شیرین
• قرار دادن شیر منیزی بر روی زخم دهان
• پوشاندن زخم های دهان با خمیر جوش شیرین
• استفاده از داروهای بدون نسخه بنزوکائین (بی حس کننده موضعی)
• استفاده از یخ در زخم های کانکر
• استفاده از دهان شویه که حاوی استروئید است تا درد و تورم را کاهش دهد
• استفاده از خمیرهای موضعی
• قرار دادن کیسه های چای مرطوب روی زخم دهان
• مصرف مکمل های غذایی مانند اسید فولیک، ویتامین B6، ویتامین B12 و روی (زینک)
• استفاده از درمان های طبیعی مانند چای بابونه، اکیناسه (سرخارگل)، صمغ مُر، و ریشه شیرین بیان

نکاتی برای جلوگیری از زخم دهان

می توانید برای کاهش وقوع زخم های دهان اقداماتی انجام دهید. پرهیز از غذاهایی که دهان شما را تحریک می کنند می تواند مفید باشد. میوه های اسیدی مانند آناناس، گریپ فروت، پرتقال یا لیمو و همچنین آجیل، چیپس یا هر چیز تند دیگری ممکن است باعث تحریک دهان شوند.
به جای اینها، غلات سبوس دار، میوه ها و سبزیجات قلیایی (غیر اسیدی) را انتخاب کنید. رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید و روزانه یک مولتی ویتامین مصرف کنید.

سعی کنید هنگام جویدن غذا از حرف زدن خودداری کنید تا احتمال گزش های تصادفی را کاهش دهید. کاهش استرس و رعایت بهداشت دهان و دندان با استفاده روزانه از نخ دندان و مسواک زدن بعد از غذا نیز می تواند کمک کند. در آخر، خواب کافی داشته و استراحت کنید. این کار نه تنها از زخم‌های دهان، بلکه از بیماری های دیگر نیز جلوگیری می کند.

به نظر برخی از افراد استفاده نکردن از مسواک با موهای نرم که حاوی سولفات لوریل سدیم هستند نیز می تواند به سلامت دهان کمک کند. در صورت استفاده از وسیله ارتودنسی دهان که لبه تیز دارد، دندانپزشک می تواند به شما موم بدهد تا مانع از آسیب دهان شود.