آزمایش ازدواج برای همه زوج‌هایی که قصد ازدواج در دفترخانه عقد و ازدواج دارند، اجباری است. این پروسه معمولا به همراه مشاوره ازدواج و کلاس‌های پیش از ازدواج انجام می‌شود. جواب آزمایش ازدواج برای عقد اهمیت زیادی دارد. پس باید این آزمایش را به همراه همسرتان انجام دهید تا دفترخانه به شما اجازه ازدواج دهد. این آزمایشات برای شناسایی برخی بیماری‌ها و اعتیاد انجام می‌شود تا عروس و داماد در صحت و سلامت نسبی، باهم ازدواج کنند.

آزمایش هایی که باید انجام شود:

آزمایش خونی

آگاهی از نوع گروه خونی به این دلیل اهمیت دارد که چنانچه مادر گروه خونی Rh منفی و پدر گروه خونی مثبت داشته باشد، برای جلوگيری از واکنش خونی ناشی از وارد شدن خون جنین به خون مادر و تولید آنتی بادی علیه جنین، برای مادر آمپول روگام تزریق شود.

روگام 72 ساعت پس از زایمان نخست و در بارداری های بعدی در هفته 28 حاملگی تزریق می شود . Rh منفی بودن مادر و Rh مثبت بودن جنین، در زایمان نخست مشکلی به وجود نمی آورد و از آنجایی که بیش تر زایمان ها در مرکزهای دولتی انجام می شود و مادران در زمان حاملگی چند مرتبه به مرکز بهداشتی درمانی مراجعه می کنند تولد این کودکان کم تر شده است. تشخیص این اختلال با یک آزمایش ساده خون راحت است و در مواقعی که Rh مادر منفی است فورا Rh پدر را درخواست می کنند .

آزمایش بیماری‌های مقاربتی

بیماری‌هایی مانند هپاتیت بی یا هپاتیت سی یا هرپس یا همان تبخال تناسلی و سوزاک بیماری‌هایی هستند که در صورت ابتلا تا آخر عمر باید با آنها سروکار داشته باشید. بیماری‌های جنسی مسری مثل ایدز تهدید جانی دارند.  این بیماری‌ها از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شوند. و قاعدتاً این حق هر یک از طرفین ازدواج است که از ابتلای فرد مقابل به این بیماری‌ها اطلاع داشته باشد.

سیفلیس (Syphilis) یکی از رایج ترین بیماری‌های مقاربتی (STDs) است. این بیماری یک عفونت باکتریایی است که از طریق رابطه‌ی جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی با فرد آلوده منتقل می‌شود. سیفلیس معمولاً با یک زخم کوچک بدون درد (به نام شانکر) در ناحیه‌ی تناسلی، مقعد یا دهان شروع می‌شود. در مرحله‌ی بعدی، ممکن است علائم مشابه آنفولانزا و یا دانه‌های پوستی را تجربه کنید. مراحل بعدی سفلیس می‌تواند به مغز، قلب، نخاع و سایر اندام‌ها آسیب برساند. آزمایش‌های سیفلیس می‌توانند به تشخیص سیفلیس در مراحل اولیه‌ی عفونت کمک کنند. زیرا درمان سیفلیس در مراحل اولیه آسان‌‎تر است.

آزمایش ایدز قبل از ازدواج هم می‌تواند انجام شود. آزمایش ایدز می‌تواند ابتلا به ایدز در ۳ تا ۶ ماه قبل و پیش از آن را نشان دهد. دقت داشته باشید که اگر فرد در بازه‌ی زمانی کمتر از ۳ ماه آلوده شده باشد، امکان تشخیص آن وجود ندارد. البته از بین آزمایش‌های بیماری‌های مقاربتی فقط آزمایش سفیلیس برای آقایان اجباری است. انجام آزمایش VDRL برای غربال سفلیس در ایران برای آقایان قبل از ازدواج الزامی است. اگر نتیجه‌ی آزمایش غربالگری مثبت شود، برای رد یا تأیید تشخیص سیفلیس به آزمایش‌های بیشتری نیاز دارید.

آزمایش تالاسمی در آزمایش قبل از ازدواج

هدف از انجام آزمایش تالاسمی پیشگیری از تولد کودکانی با نقص ژنتیکی است.

تالاسمی به گروهی از اختلالات خونی ارثی اشاره دارد که می‌توانند از والدین به فرزندان آن‌ها منتقل شوند. این بیماری بر میزان و نوع هموگلوبین تولید شده در بدن تأثیر می‌گذارند.

در بیماری تالاسمی تعداد هموگلوبین‌ها (مولکول‌های ناقل اکسیژن) و گلبول های قرمز در بدن فرد از حالت نرمال کمتر است. تالاسمی انواع مختلفی دارد، دو نوع اصلی آن تالاسمی آلفا و بتا هستند. این بیماری شدت‌های مختلفی هم دارد: تالاسمی مینور و تالاسمی ماژور. فرد مبتلا به تالاسمی مینور فقط یک ژن معیوب را دارد اما تالاسمی ماژور این ژن معیوب را هم از پدر و هم مادر به ارث برده است.

اگر دختر پسر هر دو تالاسمی مینور باشند، حتما باید مشاوره ژنتیک دریافت کنند. چون به احتمال ابتلای فرزند آنها به تالاسمی ماژور زیاد خواهد شد (حدود ۲۵%) و حدود ۵۰% هم احتمال دارد که فرزند آنها مبتلا به تالاسمی مینور باشد.

نوع نمونه لازم برای آزمایش تالاسمی نمونه خون (CBC) است. اگر نتیجه آزمایش خون غیرعادی باشد، آزماش Hb الکتروفورز انجام می‌شود.

ارزیابی سلامت عمومی

ارزیابی سلامت عمومی شامل  بررسی وضعیت کلی سلامت زوج‌ها می باشد. این ارزیابی معمولاً شامل موارد زیر است:

• وزن و وزن
• فشارخون
• عملکرد تنفسی
• معاینه‌ی شکم.
• عملکرد قلبی عروقی
• معاینه‌ی سینه

مزایای انجام آزمایش قبل ازدواج

آزمایش ازدواج جزء مهم ترین  برنامه ریزی صحیح برای تشکیل خانواده است. در حالی که زوج‌ها اغلب نگاه مثبتی به آزمایش‌های باروری ندارند، اما نتایج این آزمایش‌ها معمولاً بسیار مثبت و مفید هستند. با انجام آزمایش ازدواج و آزمایش‌های باروری، زوج‌ها می‌توانند از مشکلات متعدد در آینده جلوگیری کنند و با آرامش خاطر، زندگی مشترک خود را آغاز کنند.

آزمایش ازدواج چندین مزیت دارد، از جمله:

• ارزیابی آمادگی زوجین برای فرزند دار شدن
• شناسایی مشکلات احتمالی یا اختلالات مرتبط با سلامتی که می‌توانند بر بارداری و جنین تاثیر بگذارند.
• افزایش باروری از طریق برنامه‌ی درمانی مناسب
• برنامه ریزی قبلی برای اقدامات جایگزین (همچون لقاح مصنوعی یا ایدز).

چند نکته مهم:

در مورد آزمایش اعتیاد و بیماری‌های مقاربتی هم در صورت مثبت بودن جواب آزمایش انتخاب با شماست. مثبت شدن جواب آزمایش ازدواج برای هر سه آزمایش (سفلیس، اعتیاد، تالاسمی) هیچ منع قانونی برای ازدواج دو نفر ایجاد نمی‌کند. این آزمایش‌ها به منظور دریافت اطلاعات جامع و در مورد شرایط جسمی فرد انجام می‌شود تا هر دو نفر بینش بهتری نسبت به هم داشته باشند و جلوی بسیاری از مشکلات در آینده گرفته شود.

در مورد آزمایش خون برای بیماری تالاسمی، اگر جواب آزمایش ازدواج مثبت باشد و زوج به کم خونی دچار باشد از زوجه هم آزمایش خون گرفته می‌شود. در صورتی که زوجه هم کم خونی داشته باشد، این دو شخص بهتر است ازدواج نکنند. البته اکثر مواقع با مصرف دارو مشکل حل می‌شود. اما اگر آزمایش خون زوجین در مورد بیماری تالاسمی یا هپاتیت مثبت باشد، بهتر است با هم ازدواج نکنند.